Akşehir Sağlık Yüksekokulu Öğrencilerinin Özyeterlilik Düzeyleri ve Toplumsal Cinsiyet Algılarının Belirlenmesi

Yıl 2019, Cilt: 28 Sayı: 2, 98 - 107, 27.03.2019

Funda Özpulat , Şevkat Bahar Özvarış

https://doi.org/10.17942/sted.431011

Cited By: 5

Öz

Amaç: Bu
çalışmayla, üniversite öğrencilerinin öz yeterlilik düzeyi ile toplumsal
cinsiyet algısı arasındaki ilişkinin saptanması ve uygulanabilir öneriler
geliştirilmesi amaçlanmıştır.

Gereç ve Yöntem: Araştırmada Selçuk Üniversitesi
Akşehir Kadir Yallagöz Sağlık Yüksekokulu Hemşirelik ve Beslenme Diyetetik
Bölümü öğrencileri araştırmanın evrenini oluşturmuş, örneklem seçimine
gidilmeden gönüllü olarak çalışmaya katılmayı kabul eden öğrencilerle (n=360)
30 Ekim 2017- 29 Aralık 2017 tarihleri arasında çalışma yürütülmüştür.

Bulgular:
Araştırmaya katılan öğrencilerin yaşları 17 ile 28 arasında değişmekte,
aritmetik ortalamasının 20.06±1.65
olduğu görülmektedir. Öğrencilerin %78.6’lık bölümü kız öğrencilerden,
%55.3’ünü Hemşirelik Bölümü öğrencilerinden oluşmaktadır. Öğrencilerin Genel
Özyeterlilik Ölçeği puanları 19 ile 85 arasında değişmektedir. Genel
Özyeterlilik Ölçeği aritmetik ortalaması 61.82±10.37, Toplumsal Cinsiyet Algısı
Ölçeği aritmetik ortalaması 98.33±14.85’dir. Kız öğrencilerin Toplumsal
Cinsiyet Algısı Ölçeği Puan ortalaması erkeklerden daha yüksektir (<0.05).
Daha önce yaşadıkları bölgelere göre de öğrencilerin toplumsal cinsiyet
algıları değişmekte (<0.05), fark Güneydoğu Anadolu bölgesinden gelen
öğrencilerden kaynaklanmaktadır.

Sonuç: ilköğretim
dönemlerinden başlanarak çocukların toplumsal cinsiyet algısını geliştirmeye
yönelik eğitimlerin düzenlenmesi, bu konuda sağlık personeli-okul-öğretmen
işbirliğinin arttırılması, küçük yaşlardan başlanarak çocukların toplumsal
cinsiyet algılarını artırmada, önemini kavramalarında etkili olabilir. 

Anahtar Kelimeler

Sağlık yüksekokulu, Özyeterlilik düzeyi

Kaynakça

• 1. World Health Organization. Gender, equity and human rights. Erişim: http://www.who.int/gender-equity-rights/understanding/gender-definition/en/ Erişim tarihi:28:12:2017.
• 2. Aydıner Boylu A, Ayan H, Bilgin İ. Toplumsal cinsiyet ve ev teknolojilerinin kullanımına etkisi. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi 2016; 5(4): 955-965.
• 3. Seçgin F, Tural A. Sınıf öğretmenliği bölümü öğretmen adaylarının toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin tutumları. e-Journal of New World Sciences Academy EducationSciences 2011; 6(4):2446-2458.
• 4. Marshall BL. Configuring Gender: Explorations in Theory and Politics. Canada: Canadian Copyright Licensing Agency (CANCOPY), 2000:1-50.
• 5. Akın A. Toplumsal cinsiyet (gender) ayırımcılığı ve sağlık. Toplum Hekimliği Bülteni 2007; 26(2): 1-9.
• 6. Sayer H. Toplumsal cinsiyet eşitliğine erkeklerin katılımı. T.C. Başbakanlık Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü. Afşaroğlu Matbaası. Ankara, 2011.
• 7. Özvarış ŞB. Toplumsal cinsiyet, kadın ve sağlık. Hacettepe Tıp Dergisi 2008; 39:168-174.
• 8. Alptekin D. Çelişik duygularda toplumsal cinsiyet ayrımcılığı sorgusu: Üniversite gençliğinin cinsiyet algısına dair bir araştırma. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 2014; 32: 203-211.
• 9. Bingöl O. Toplumsal cinsiyet olgusu ve Türkiye’de kadınlık. KMÜ Sosyal ve Ekonomı̇k Arastırmalar Dergı̇si 2014;16(Özel Sayı I):108-114.
• 10. Dinç Kahraman S. Kadınların toplumsal cinsiyet eşitsizliğine yönelik görüşlerinin belirlenmesi. DEUHYO ED 2010; 3(1): 30-35.
• 11. Mora N. Kitle iletişim araçlarında yeniden üretilen cinsiyetçilik ve toplumda yansıması. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi 2006;2(1):1-7.
• 12. Schwarzer R, Fuchs R. Changing risk behaviors and adopting health behaviors the role of self-efficacy beliefs. A Bandura(ed). Self-efficacy in changing societies. New York: CambridgeUniversity Pres, 1995:259-288.
• 13. Dellinger AB, Bobbett JJ, Olivier DF, Ellet CD. Measuring teachers self-efficacy beliefs: Development and use of the TEBS-Self. Teaching and Teacher Education 2008;24(3):751- 766.
• 14. Bandura A. Self-efficacy mechanism in human agency. American Psychologist 1982; 32(2):122–147.
• 15. Kenny RF, Park CL, Van Neste-Kenny JMC, Burton P, Qayyum A. Using self-efficacy to assess the readiness of nursing educators ve students for mobile learning. IRRODL 2012; 13(3):277–296.
• 16. Karadağ E, Aksoy Derya Y, Ucuzal M. Sağlık yüksekokulu öğrencilerinin öz etkililik-yeterlik düzeyleri. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi 2009;4(1):13–20.
• 17. Sherer M, Adams CH. Construct validation of the self-efficacy scale. Psychol Rep1983; 53:899-902.
• 18. Gözüm S, Aksayan S. Öz-etkililik yeterlilik ölçeğinin türkçe formunun güvenirlik ve geçerliliği. Atatürk Üniversitesi HYO Dergisi 1999;(2):21-34.
• 19. Yıldırım F, İlhan İÖ. Genel özyeterlilik ölçeği Türkçe formunun geçerlik ve güvenilirlik çalışması. Türk Psikiyatri Dergisi 2010;21(4):301-308.
• 20. Altuntaş O, Altınova HH. Toplumsal cinsiyet algısı ile sosyo-ekonomik değişkenler arasındaki ilişkinin belirlenmesi. Turkish Studies 2015;10(6):83-100.
• 21. Altınova HH, Duyan V. Toplumsal cinsiyet algısı ölçeğinin geçerlik güvenirlik çalışması. Toplum ve Sosyal Hizmet 2013;24(2):9-22.
• 22. Karadağ E, Aksoy Derya Y, Ucuzal M. Sağlık yüksekokulu öğrencilerinin öz etkililik-yeterlik düzeyleri. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi 2011;4(1):13-20.
• 23. Özpulat F. Üniversite öğrencilerinin öz yeterlilik düzeyi ile toplumsal cinsiyet algısı ilişkisi: Beyşehir örneği. International Journal of Human Sciences 2016; 13(1): 1222-1232.
• 24. Kodan Çetinkaya S. Üniversite öğrencilerinin şiddet eğilimlerinin ve toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin tutumlarının incelenmesi. Nesne 2013;1(2):21-43.
• 25. Öngen B, Aytaç S. Üniversite öğrencilerinin toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin tutumları ve yaşam değerleri ilişkisi. Sosyoloji Konferansları 2013;48(2):1-18.
• 26. Vefikuluçay D, Demirel S, Taşkın L, Eroğlu K. Kafkas üniversitesi son sınıf öğrencilerinin toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin bakış açıları. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2007;14(2):12–27.
• 27. Kaplan S, Akalın A, Pınar G, Yılmazer T. Hemşirelik öğrencilerinin kadına yönelik aile içi şiddet ve aile içi şiddette mesleki rollerine ilişkin tutumları. Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik E-Dergisi 2014:2(1):26-35.
• 28. Pınar G, Taşkın L, Eroğlu K. Başkent üniversitesi öğrenci yurdunda kalan gençlerin toplumsal cinsiyet rol kalıplarına ilişkin tutumları. Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Dergisi 2008: 47–57.
• 29. Uysal İ, Kösemen S. Öğretmen adaylarının genel öz-yeterlik inançlarının incelenmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 2013;2(2):217-226.
• 30. Yiğitbaş Ç, Yetkin A. Sağlık yüksekokulu öğrencilerinin öz-etkililik-yeterlik düzeyinin değerlendirilmesi. C. Ü. Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi 2003;7(1):6-13.
• 31. Kaya FŞ, Uysal V. Günümüzde dindarlık ve toplumsal cinsiyet rolü algıları üstüne bir araştırma. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi 2015;8(36):646-662.
• 32. Beyazıt U, Mağden D. Üniversitede öğrenim gören erkek öğrencilerde aşırı cinsiyet ideolojisi ve babalık rolü algısı arasındaki ilişkinin incelenmesi. Sosyal Bilimler Dergisi 2015;8(2):2017-229.