Gebelerin Dünya Sağlık Örgütü’nün Pozitif Gebelik Deneyimi İçin Tavsiye Ettiği Rutin Doğum Öncesi Bakımı Alma Durumlarının Değerlendirilmesi

Yıl 2020, Cilt: 29 Sayı: 3, 197 - 206, 10.06.2020

Zeliha Yurtsal , Vasviye Eroğlu

https://doi.org/10.17942/sted.658439

Cited By: 1

Öz

ÖZ
Amaç: Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) gebelik sürecinde kaliteli bakımın sağlanması için 2016 yılında pozitif gebelik deneyimi için öneriler sunduğu bir kılavuz geliştirmiştir. Çalışmamızda gebelerin bu kılavuzdaki önerileri alma durumlarını değerlendirmek amaçlanmıştır.
Yöntem: Tanımlayıcı niteliğindeki araştırmanın örneklemini 1Ocak- 1Mart 2019 tarihleri arasında bir üniversite hastanesinin kadın doğum polikliniğine başvuran 269 gebe oluşturmuştur. Gebelere DSÖ’nün 2016 yılında yayınladığı pozitif gebelik deneyimi önerilerini içeren kılavuz doğrultusunda hazırlanan veri toplama aracı uygulanmıştır. Veriler SPSS 22.0 paket programı kullanılarak değerlendirilmiştir. Veriler sayı ve yüzde şeklinde ifade edilmiştir. Sayısal verilerin değerlendirilmesinde Ki-kare kullanılmıştır.
Bulgular: Gebelerin yaş ortalaması 28,26±4,96 dır. Gebelerin %65,1'inin 24-34 yaş arasında, %57,7 'sinin lise mezunu olduğu, %68,8'inin çalışmadığı ve %60,2'sinin orta düzey gelire sahip olduğu belirlenmiştir. Gebelerin %80,3'ünün son trimesterde olduğu, %53,9'unun doğum öncesi eğitim aldığını ve %49,0'unun eğitimi ebe veya hemşireden aldığı belirlenmiştir. Gebelerin %59,9'una gebelikte beslenme, fiziksel aktiviteler ve kilo kontrolü, %79,6'sına demir ve folik asit alması, %60,6'sına anemi, %69,1'ine hiperglisemi testi, idrar yolu enfeksiyonu geçirenlerin %56,0 'sına idrar kültürü yaptırmaları, %78,3'üne tetanoz aşısı ve %92,2'sine 24. gebelik haftasından önce ultrason yaptırmaları önerilmiştir. Bulantısı olan gebelerin %62,8'ine, mide yanma sorunu olanların %39,9'una, kramp yaşayanların %52,0'sine, sırt ağrısı yaşayanların %54,1'ine, kabızlık yaşayanların %50,0'sine ve varis yaşayanların %54,1'ine bu sıkıntılarla baş etmeleri konusunda önerilerde bulunulmuştur. Gebelerin %78,8'i ebe liderliğinde bakım modeli ile takip edilmek istediklerini bildirmişlerdir. Çalışmada doğum öncesi dönemde eğitim alma ile, beslenme, kilo alımı ve fiziksel aktiviteler (p=0,000), 24.haftadan önce ultrason yaptırma (p=0,015) şeker yükleme testi (p=0,003) ve tetanoz aşısı (p=0,000) yaptırma önerisi alma durumları arasında anlamlı bir ilişki bulunmuştur.
Sonuç: Gebelerin Dünya Sağlık Örgütü’nün pozitif gebelik deneyimi için tavsiye ettiği rutin doğum öncesi bakımı alma durumlarının yeterli düzeyde olmadığı saptanmıştır.
Ebeler Doğum öncesi bakım (DÖB)'da verilmesi gereken önerileri titizlikle izlemeli, sorgulamalı ve etkin ve kanıta dayalı DÖB hizmeti vererek anne ve yenidoğan sağlığının korunmasında ve yükseltilmesinde aktif rol almalıdır.

Anahtar Kelimeler

Pozitif gebelik, doğum öncesi bakım, ebelik

Kaynakça

• 1. Sakuma S, Yasuoka J, Phongluxa K, Jimba M. Determinants of Continuum of Care for Maternal, Newborn, and Child Health Services in Rural Khammouane. PLOS ONE 2019; https://doi.org/10.1371/journal.pone.0215635. 2. Dhiman A, Goel NK, Kumar D, Galhotra A. Antenatal Counselling- Is it Adequate? A Cross-Sectional Study from Chandigarh Tricity, India. International Journal of Community Medicine and Public Health 2017; 4(4):1337-1341. 3. WHO. Maternal Mortality. Geneva: World Health Organization 2017. 4. Lassi Z, Kumar R, Bhutta Z. Community-Based Care to Improve Maternal, Newborn, and Child Health. PubMed 2016; https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27227219. 5. Way C. The Millenium Development Goals Report. New York: United Nation 2015. 6. WHO. Counselling for Maternal and Newborn Health. Geneva: World Health Organization 2014. 7. WHO. WHO Recommendations on Antenatal Care for A Positive Pregnancy Experience. Geneva: World Health Organization 2016. 8. Chavane L, Merialdi M, Betrán AP, Althabe F. Implementation of evidence-based Antenatal Care in Mozambique: A Cluster Randomized Controlled Trial: Study Protocol. BMC Health Services Research 2014; 14(1):228. 9. Tunçalp Ö, Pena-Rosas J, Lawrie TA, Bucagu M, Oladapo OT, Gülmezoglu AM. WHO Recommendations on Antenatal Care for A Positive Pregnancy Experience - Going Beyond Survival. BJOG An International Journal of Obstetrics & Gynaecology 2017; 124(6). 10. Pålsson l, J Kvist, L Persson, E K, Hallström IK, Ekelin M. A Survey of Contemporary Antenatal Parental Education in Sweden: What is Offered to Expectant Parents and Midwives’ Experiences. Sexual & Reproductive Healthcare 2019; 20:13-19. 11. J.Huntera L, Mottaa G D, McCourta C, Wisemana O, L.Raymenta J, Haorab P, Harden A. Better Together: A qualitative Exploration of Women’s Perceptions and Experiences of Group Antenatal Care. Women and Birth 2019; 32 (4):336-345. 12. Dinç H, Yazıcı S, Yılmaz T, Günaydın S. Gebe Eğitimi. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi 2014; 1(1):68-76. 13. Güler B, Bilgiç D, Okumuş H, Yağcan H. Gebelikte Beslenme Desteğine İlişkin Güncel Rehberlerin İncelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi 2019; 12 (2), 143-151. 14. WHO. Daily Iron and Folic Acid Supplementation in Pregnant Women. Geneva: World Health Organization. 2012. 15. WHO. WHO Recommendations on Antenatal Care for a Positive Pregnancy Experience: Ultrasound Examination . Geneva: World Health Organization 2018. 16. Öztürk D,Yılmaz-Sezer N, Eroğlu K. Perinatolojide Kanıta Dayalı Uygulamalar. Ankara Sağlık Bilimleri Dergisi 2014; 3 (1-2-3), 13-28. 17. WHO. WHO Recommendation on Routine Doppler Ultrasound Examination in Antenatal Care. Geneva: World Health Organization 2018. 18. Pirie A. M. Diabetes in Pregnancy. Medicolegal Issues in Obstetrics and Gynaecology 2018; 99-103. 19. Öztürk F. Y., & Altuntaş, Y. Gestasyonel Diabetes Mellitus . Şişli Etfal Hastanesi Tıp Bülteni 2015; 49 (1):1-9. 20. Kaya R, & Karaçam Z. Gestasyonel Diyabet Görülme Sıklığı ve Anne-Bebek Sağlığı ile İlişkisi. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi 2019; 9(1): 10-18. 21. Yıkar SK, Nazik E. The Effect of Complaints During Pregnancy on Quality of Life . International Journal of Caring Sciences 2018; 11(1):624-626. 22. Soma-Pillay P, Nelson Piercy C, Tolppanen H, Mebazaa A. Physiological changes in pregnancy. Cardiovascular Journal of Africa 2016; 27:89-94. 23. Çetin FC, Demirci N, Çalık KY, Akıncı AÇ. Gebeli̇kte Olağan Fi̇zi̇ksel Yakınmalar. Zeynep Kamil Tıp Bülteni 2017; 48(4):135-141. 24. Derya YA, Ucar T, Erdemoğlu Ç, Ünver H. The Relationship Between Impact of Pregnancy Complaints on The Life Quality of The Pregnant Women and Their Psychosocial Health Level. Turkish Journal of Family Medicine and Primary Care 2018; 12 (3):171-177. 25. Elvander C, Cnattingius S, Kjerulff KH. Birth Experience in Women with Low, Intermediate or High Levels of fear. Findings from the First Baby Study Birth 2013; 40(4): 10.1111/birt.12065. 26. MacLachlan H, Foster D, Davey M, Farrell T, Flood M. The effect of primary midwife-led care onwomen’s experience of childbirth: results fromthe COSMOS randomised controlled trial. İnternational Journal of Obstetrics and Gynaecology 2015; 465-474. 27. ICM. Midwifery Led Care, the First Choice for All Women. Toronto : International Confederation of Midwives 2017. 28. WHO. WHO Recommendation on Midwife-Led Continuity of Care During Pregnancy. Geneva: World Health Organization 2016. 29. Yurtsal ZB. The Importance of Midwifery Led Care in Turkey. R. Efe içinde, Developments in Health Sciences 2017; (s. 269-288). Sofia: St. Kliment Ohridski University Press. 30. Kıssal A, Kartal B. Bir Üniversite Hastanesinde Doğum Yapan Kadınların Doğum Öncesi Bakım İçeriğinin Değerlendirilmesi. Kocaeli Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 2019; 35-41. 31. Ertem G, & Sevil Ü. Perinatoloji ve bakım. İzmir: Nobel tıp kitapevi 2016:127.