Hemşirelik Öğrencilerinde Klasik ve Senaryo Temelli Etik Eğitiminin Etkinlik Düzeyinin ve Etik Duyarlılığın İncelenmesi

Yıl 2023, Cilt: 32 Sayı: 3, 198 - 207, 07.09.2023

Şirin Çelikkanat , Kamile Akça , Zeynep Güngörmüş

https://doi.org/10.17942/sted.1146562

Öz

Amaç: Bu çalışma, hemşirelik öğrencilerinde klasik ve senaryo temelli etik eğitiminin etkinlik düzeyinin ve etik duyarlılığın incelenmesi amacıyla yapılmıştır.

Yöntem: Araştırma, tek grupta ön test-ara test-son test deneme modeli ile yapılmış olup, 100 öğrenci ile gerçekleştirilmiştir. Veriler, “Tanıtıcı Bilgi Formu”, “Hemşirelikte Etik Eğitiminin Etkinliğini Değerlendirme Ölçeği” ve “Hemşirelik Öğrencileri İçin Uyarlanmış Etik Duyarlılık Ölçeği” kullanılarak toplanmıştır. Çalışmada, bir ders döneminin yarısına kadar hemşirelikte etik konuları içeren klasik eğitim verilmiş olup diğer yarısında ise etik karar vermeyi somutlaştırmak ve akılda kalıcılığı artırmak için yüz yüze vaka tartışmaları yapılmıştır. Verilerin analizinde, yüzdelik dağılımlar, ortalama ve standart sapma kullanılmıştır. Normal dağılıma sahip olmayan değişkenlerin iki grupta karşılaştırılmasında Mann Whitney U testi, ikiden fazla grupta karşılaştırılmasında ise Kruskal Wallis testleri kullanılmıştır. Normal dağılıma uygun olan ölçek puanlarına ilişkin grupların zaman içerisinde testlerdeki değişimi bağımlı gruplarda t testi (Paired Samples t Test) ve tekrarlı ölçümlerde ANOVA (Repeated Measures) kullanılarak test edilmiştir. Ayrıca, ölçeklerin güvenilirliğini değerlendirmek için Cronbach Alfa katsayısı hesaplanmıştır.

Bulgular: Hemşirelik öğrencilerinin etik duyarlılık ölçeğinin toplam puanı klasik+senaryo temelli eğitim sonrası, klasik eğitimden daha yüksek çıkarak istatistiksel olarak anlamlı farklılık bulunmuştur (p=0,001). Etik dersi almadan önce kız öğrencilerin etik duyarlılık ölçeği puanı erkek öğrencilere göre anlamlı derecede yüksek çıkmıştır (p<0,001).

Sonuç: Hemşirelik öğrencilerinin etik duyarlılığı, klasik+senaryo temelli eğitim sonrasında daha yüksek çıkmıştır. Dersin işlenişinde kullanılan her iki yöntem başarılı bulunmuş olup her iki eğitim de etkin bir şekilde verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Hemşirelik öğrencileri, etik, eğitim

Destekleyen Kurum

-

Proje Numarası

-

Teşekkür

Araştırmaya katılan tüm öğrencilere teşekkür ederiz.

Investigation of the Effectiveness Level of Classical and Scenario-Based Ethics Education and Ethical Sensitivity in Nursing Students

Öz

Objective: This study was conducted to examine the effectiveness level of classical and scenario-based ethics education and ethical sensitivity in nursing students.

Methods: The study was conducted by a pre-test, mid-test, and post-test model in a single group and was conducted with 100 students. The data were collected using the "Introductory Information Form", "The Effectiveness of Ethics Education in Nursing for Scale" and "Modified Moral Sensitivity Questionnaire for Student Nurses”. The study provided classical training, including ethical subjects in nursing for up to half of a period of study, and face-to-face case discussions in the other half aimed at concretizing ethical decision-making and increasing memorability. In the analysis of data, percentage distributions, mean and standard deviation were used. The Mann-Whitney U test was used to compare the non-normally distributed variables in two groups, and the Kruskal-Wallis test was used to compare more than two groups. The change of the groups in the tests over time regarding the scale scores that are suitable for normal distribution was tested using the Paired Samples t Test and Repeated Measures. In addition, Cronbach’s Alpha coefficient was calculated to evaluate the reliability of the scales.

Results: The total score of the ethical sensitivity scale of nursing students were higher after classical + scenario-based education than classical education and a statistically significant difference was found (p=0.001). Before taking the ethics course, the ethical sensitivity scale scores of female students were significantly higher than those of male students (p< 0.001).

Conclusion: Ethical sensitivity of nursing students was higher after classical+scenario-based education. Both methods used in the teaching of the course were found to be successful and both trainings were given effectively.

Anahtar Kelimeler

Nursing students, Ethics, Education

Proje Numarası

-

Kaynakça

• Izadi F, Bijani M, Fereidouni Z, Karimi S, Tehranineshat B, Dehghan A. The effectiveness of teaching nursing ethics via scenarios and group discussion in nurses’ adherence to ethical codes and patients’ satisfaction with nurses’ performance. The Scientific World Journal. 2020;5749687:7.
• Chen Q, Su X, Liu S, Miao K, Fang H. The relationship between moral sensitivity and professional values and ethical decision-making in nursing students. Nurse Education Today. 2021;105:105056.
• Andersson H, Svensson A, Frank C, Rantala A, Holmberg M, Bremer A. Ethics education to support ethical competence learning in healthcare: an integrative systematic review. BMC Medical Ethics. 2022;23(1):1-26.
• Turan FD. Hemşirelikte etik dersini alan hemşirelik öğrencilerinin etik kavramına ilişkin algıları: Bir metafor çalışması. Ordu Üniversitesi Hemşirelik Çalışmaları Dergisi. 2022;5(3):403-12.
• Park M, Kjervik D, Crandell J, Oermann MH. The relationship of ethics education to moral sensitivity and moral reasoning skills of nursing students. Nursing Ethics. 2012;19(4):568-80.
• Kırca N, Bademli K, Özgönül ML. Öğrenci hemşirelerin etik değerlere yatkınlık durumlarının belirlenmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi. 2020;23(3):410-7.
• Boz İ, İnce S. Bakım Etiği dersinin öğrenci hemşirelerin etik duyarlılık düzeyine etkisi: Karşılaştırmalı bir çalışma. Turkiye Klinikleri Journal of Medical Ethics-Law & History. 2019;27(1):40-7.
• Khatiban M, Falahan SN, Amini R, Farahanchi A, Soltanian A. Lecture-based versus problem-based learning in ethics education among nursing students. Nursing Ethics. 2019;26(6):1753-64.
• Lee HL, Huang SH, Huang CM. Evaluating the effect of three teaching strategies on student nurses’ moral sensitivity. Nursing Ethics. 2017;24(6):732-43.
• Kaya A, Boz İ. Effects of the case-based learning approach on the ethical sensitivity of nursing students: An experimental study. Turkiye Klinikleri Journal of Medical Ethics-Law & History. 2023;31(1):60-9.
• Vynckier T. Gastmans G, Cannaertş N, de Casterlé BD. Effectiveness of ethics education as perceived by nursing students: Development and testing of a novel assessment instrument. Nursing Ethics. 2015;22:287-306.
• Üstün Ç, Akın Korhan E, Uzelli Yılmaz D. Hemşirelikte etik eğitiminin etkinliğini değerlendirme ölçeğinin Türkçe geçerlik güvenirlik çalışması. Nobel Medicus Journal. 2018;14(1):31-8.
• Lützen K, Blom T, Ewalds-Kvist B, Winch S. Moral stress, moral climate and moral sensitivity among psychiatric professionals. Nursing Ethics. 2010;17(2):213-24.
• Comrie RW. An analysis of undergraduate and graduate student nurses’ moral sensitivity. Nursing Ethics. 2012;19:116–27.
• Yilmaz Sahin S, Iyigun E, Acikel C. Validity and reliability of a Turkish version of the modified moral sensitivity questionnaire for student nurses. Ethics & Behavior. 2015;25(4):351-59.
• Gallagher A, Peacock M, Zasada M, Coucke T, Cox A, Janssens N. Care‐givers’ reflections on an ethics education immersive simulation care experience: A series of epiphanous events. Nursing Inquiry. 2017; 24(3):e12174.
• Watts LL, Medeiros KE, Mulhearn TJ, Steele LM, Connelly S, Mumford MD. Are ethics training programs improving? A meta-analytic review of past and present ethics instruction in the sciences. Ethics & Behavior. 2017; 27(5): 351-84.
• Antes AL, Murphy ST, Waples EP, Mumford MD, Brown RP, Connelly S, Devenport LD. A meta-analysis of ethics instruction effectiveness in the sciences. Ethics & Behavior. 2009;19(5):379-402.
• Külekci E, Yılmaz Şahin S, İyigün E. Hemşirelik son sınıf öğrencilerinin sosyodemografik özelliklerinin etik duyarlılık düzeylerine etkisinin incelenmesi. Medical Journal of Ankara Training & Research Hospital. 2022; 55(3):195-9.
• Yorulmaz D. S. Hemşirelerin etik duyarlılığı ve etkileyen faktörlerin incelenmesi. Turkiye Klinikleri Journal of Medical Ethics-Law & History. 2021;29(1):86-93.
• Fırat B, Karataş G, Barut A, Metin G, Sarı D. Acil servis hemşirelerinin etik duyarlılıklarının incelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi. 2017;10(4):229-35.