Cemil Süleyman’ın Siyah Gözler Romanından Hareketle Bir Kadının Paranoid Bozuklukları

Yıl 2019, Sayı: 46, 61 - 72, 28.03.2019

Nazlı Memiş Baytimur

https://doi.org/10.35237/sufesosbil.532932

Cited By: 1

Öz

Fiktif bir âlemin üzerine şekillenen romanın hayatla ve gerçekle olan
sıkı bir bağı vardır. Ruhsal bozukluklar da hayata ve gerçeğe dair olup edebi
eserlerin içeriğinde bulunan bir durumdur. Yazarlar, bu gibi bozuklukları bazen
anlatmak bazen de kurguya derinlik kazandırabilmek için kullanmışlardır.
Tanzimat Dönemi’nde Ahmed Midhat Efendi, Nabizâde Nâzım, Samipaşazâde Sezai
gibi yazarların romanlarında kısmen ele alınan ruhsal bozukluklar, Servet-i
Fünûn Dönemi’ne gelindiğinde Halid Ziya ve Mehmed Rauf gibi yazarların
romanlarında kapsamlı ve çarpıcı bir şekilde kurguda yer almaya başlar. Ancak
Türk Edebiyatı’nda ruhsal bozuklukların bir çeşidi olan paranoid bozuklukların
bir roman kahramanı ekseninde ele alınıp işlenmesi ilk kez 1911 yılında
yayımlanan Cemil Süleyman’ın Siyah Gözler
eseri ile gerçekleşir. Romanın ismi belli olmayan kadın kahramanı, paranoid
bozukluğun persekütuar ve kıskançlık tiplerini bütünleştirerek yansıtır.
Güvensiz ve kuşkucu tavırları ile ön plana çıkan kadın, âşık olduğu genç adamın
her davranışını gerçekten uzaklaşarak yorumlar. Bu durum onun hem toplumla hem
de sevdiğiyle olan ilişkisinin gitgide bozulmasına sebep olur. Romanın sonunda
kadın, dış dünyadaki uyaranların onu yanlış yönlendirmeleri ve kendi inandığı
düşüncelere dayanarak hareket etmesiyle delikanlıyı boğarak öldürür. Bu durum,
kadının paranoid bozuklarının sonucunda yaşadığı gerçeklik deneyimindeki ciddi
orandaki yitimin bir tezahürüdür.

Anahtar Kelimeler

Roman, Ruhsal bozukluklar, Paranoid bozukluklar, Persekütuar tip, Kıskanç tip

Kaynakça

• Adler, A. (2008). Nevroz Sorunları. Ali Kılıçoğlu (Çev.). İstanbul: Say.Aştı, N., Acar, G., Bağcı, H., Bağcı İ. (2005). Sağlık Bakım Profesyoneli Olarak Yetişecek Öğrencilerin Ruhsal Durumları ve Yaklaşımlar. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 15, 25-35.Berksoy, B. (2003). Fecr-i Âti Yazarlarından Cemil Süleyman Alyanakoğlu’nun Hayatı, Şahsiyeti, Eserleri ve Eserlerinin Feminist Eleştirel İncelemesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.Blèvis, M. (2010). Kıskançlık. Işıl Aydın (Çev.). İstanbul: Sel.Cemil Süleyman (2004). Siyah Gözler. Kemal Bek (Haz.). İstanbul: Bordo Siyah Klasik.Çoban, A. (2009). Şizofreni Bin Parça Akıl. İstanbul: Timaş.Geçtan a, E. (1993). Varoluş ve Psikiyatri. İstanbul: Remzi.Geçtan b, E. (1997). Psikodinamik Psikiyatri ve Normaldışı Davranışlar. İstanbul: Remzi.Geçtan c, E. (2016). İnsan Olmak. İstanbul: Metis.Hocaoğlu, Ç. (2001). Paranoid Semptomlar ve Sendromlar. Psikiyatri Dünyası 5, 97-104.Karanfil, R., Akçan, R., Orhan, Ö. (2010). Çocuğun Cinsel İstismarı ile İlgili Asılsız İddialar ve Paranoid Bozukluk: İki Olgu Sendromu. Türk Psikiyatri Dergisi 21, 1-5.Laing, R. D. (2015). Bölünmüş Benlik. Ergün Akça (Çev.). İstanbul: Pinhan.Lapçın, S. (2007). Paranoid ve Nonparanoid Şizofreni Hastalarının Bilişsel Fonksiyonlar ve Silik Nörolojik Belirtiler Açısından Paranoid Bozukluk ve Sağlıklı Kontrol Grubu ile Karşılaştırılması (Yayımlanmamış uzmanlık tezi). Sağlık Bakanlığı, İstanbul.Mellor, S. M. (2012). Paranoya. Işık Ergüden (Çev.). Ankara: Dost.Öztürk, O., Uluşahin, A. (2011). Ruh Sağlığı ve Bozuklukları I. Ankara: Nobel Tıp.Savrun, M. (2008). Hezeyanlı Bozukluk. Müfit Uğur, İbrahim Balcıoğlu ve Neşe Kocabaşoğlu (Ed.). Türkiye’de Sık Karşılaşılan Psikiyatrik Hastalıklar (s. 111-116). İstanbul: İ. Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Sürekli Tıp Eğitimi Etkinlikleri.Saygılı, S., Çalışkan, M. (1991). Toplumda Zaman Zaman Sansasyonlara Neden Olan Mistik Hezeyanlı Bir Paranoya Vakası. Düşünen Adam 4 (2), 37-39.Shapiro, D. (2017). Nevrotik Tarzlar. Şehnaz Layıkel (Çev.). İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi.Tezcan, A. E., Ülkeroğlu, F. (1995). Patolojik Bir Kıskançlık Vakası. Düşünen Adam 8 (3), 15-17.Toğçuoğlu, V., Sarıbeyoğlu, S., Göktepe, E. (1997). Bir Olgu Dolayısıyla Erotomani Kavramının Gözden Geçirilmesi. Düşünen Adam 10 (3), 61-64.