Öz
This report presents the preliminary results of salvage excavations carried out at Murat Höyük in 2019. Excavations at Murat Höyük (and nearby Murat Tepe) constitute the first scientific archaeological excavations conducted within the boundaries of Bingöl province. Murat Höyük is located on the bank of the Murat River in Solhan district of modern Bingöl province in Eastern Anatolia. Because the mound remained within the water reservoir of Aşağı Kaleköy hydroelectric dam, Murat Höyük was registered among threatened archaeological sites by Erzurum Regional Board of Cultural Heritage Preservation in 2018. Subsequently, salvage excavations were initiated at the site by a team of specialists under the directorship of Elazığ Museum, which lasted for one intensive field season in 2019 prior to the inundation of the mound. Four main cultural periods were documented during excavations (from top to bottom): Phase I: Medieval Period, Phase II: Middle Iron Age, Phase III: Early Iron Age, and Phase IV: Early Bronze Age. The earliest habitation of the mound dates to Early Bronze III (2500-2200 BC) in regional chronology. Until the initiation of salvage excavations at the nearby site of Murat Tepe in 2018, archaeological investigations in Bingöl province had remained limited to surface surveys. As such, our knowledge about the cultural sequence of the region from the Bronze Ages to the Medieval Period was restricted to surface finds. Murat Höyük and Murat Tepe excavations have thus begun to fill this lacuna in our knowledge by providing archaeological finds from secure contexts in a stratified sequence. Further interpretations of our findings from especially the multi-period mound of Murat Höyük will undoubtedly contribute greatly to the archaeology of the region and neighboring regions.
Anahtar Kelimeler
Eastern Anatolia Early Bronze Age Iron Age Medieval Period Murat höyük
Kaynakça
- Işıklı, M. (2005). Doğu Anadolu Erken Transkafkasya Kültürünün Karaz, Pulur ve Güzelova Malzemesi Işığında Tekrar Değerlendirilmesi. (Yayımlanmamış doktora tezi). Ege Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
- Işıklı, M. (2011). Doğu Anadolu Erken Transkafkasya Kültürü, Çok Bileşenli Gelişkin Bir Kültürün Analizi. Istanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları.
- Köroğlu, K. (1996). Urartu Krallığı Döneminde Elazığ (Alzi) ve Çevresi. Istanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları.
- Özdemir, A. (2019). Murat Tepe’de Ele Geçen Urartu Dönemi Metal Eserleri. Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitü Dergisi, 9(18), 731-749.
- Özdemir, A., Kılınç, Z. and Ağtaş, Y. (2020). Aşağı Kaleköy Barajı Projesi / Murat Tepe 2018 Yılı Kurtarma Kazısı. Kazı Sonuçları Toplantısı 41(1), 1-14.
- Özdemir, A. [Ayşe], Özdemir, A. and Kılınç, Z. (2019). Murat Tepe’den Urartu Kemer Parçası. Fırat Üniversitesi Harput Araştırmaları Dergisi, 6(12), 53-63.
- Özdoğan, M. (2006). Keban Projesi ve Türkiye’de Kurtarma Kazıları. V. Tolun and T. Takaoğlu (Eds), Sevin Buluç Anı Kitabı (s. 13-19). Çanakkale: Çanakkale 18 Mart University.
- Sevin, V. (1987). Malatya-Elazığ-Bingöl İlleri Yüzey Araştırması 1985. Araştırma Sonuçları Toplantısı, 4, 279-300.
- Sevin, V. (1988). Elazığ-Tunceli-Bingöl İlleri Yüzey Araştırması 1985. Araştırma Sonuçları Toplantısı 5, 1-44.
- Sevin, V. (1989a). Elazığ-Bingöl Yüzey Araştırması 1985. Araştırma Sonuçları Toplantısı 6, 451-500.
- Sevin, V. (1989b). Urartular’a Ait Dünya’nın En Eski Karayolu. Anadolu Araştırmaları 11, 47-56.
Öz
Bu çalışma Bingöl’ün ilk bilimsel kazı projesi olma özelliği gösteren 2019 yılı Murat Höyük kurtarma kazısına ait ön değerlendirmeleri sunmaktadır. Murat Höyük, Doğu Anadolu Bölgesi, Bingöl İli Solhan İlçesi, Murat Nehri kenarında konumlanmıştır. Höyük, Aşağı Kaleköy Barajı su tutma havzası içerisinde yer aldığı için, Erzurum Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu tarafından 2018 yılında tescillenmiştir. Höyükteki kazı çalışmaları Elazığ Müzesi Müdürlüğü kazı başkanlığında ve bilimsel bir heyet tarafından 2019 yılında yapılarak tamamlanmıştır. Murat Höyük’teki kazı çalışmaları sonucunda dört ana kültür evresi (I-IV) tespit edilmiştir: I. Tabaka, Orta Çağ’a, II. Tabaka, Orta Demir Çağı’na, III. Tabaka, Erken Demir Çağı’na ve IV. Tabaka, Erken Tunç Çağı’na aittir. Murat Höyük’ün en erken tabakası olan Erken Tunç Çağı, Doğu Anadolu kronolojisine göre Erken Tunç Çağı III’e (MÖ 2500-2200) tarihlenmektedir. 2018 yılında yapılan Murat Tepe kazılarına kadar Bingöl’deki arkeolojik çalışmalar yüzey araştırmalarıyla sınırlıydı. Bölgede Tunç Çağı’ndan Orta Çağ’a kadar olan dönemler konusundaki arkeolojik bilgilerimiz yüzey araştırmalarından elde edilen malzemelere dayanmaktaydı. Bölgenin ilk bilimsel kazıları olan Murat Höyük ve Murat Tepe kazıları öncülüğünde elde edilen kazı stratigrafisi ile birlikte bölge arkeolojisine önemli katkılar sunacaktır. Özellikle Murat Höyük kazılarıyla elde edilen yeni arkeolojik verilerin, Doğu Anadolu Bölgesi’nde arkeolojik olarak önemli bir boşluğu dolduracağı kanısındayız.
Anahtar Kelimeler
Doğu Anadolu Erken Tunç Çağı Demir Çağı Orta Çağ Murat Höyük
Kaynakça
- Işıklı, M. (2005). Doğu Anadolu Erken Transkafkasya Kültürünün Karaz, Pulur ve Güzelova Malzemesi Işığında Tekrar Değerlendirilmesi. (Yayımlanmamış doktora tezi). Ege Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
- Işıklı, M. (2011). Doğu Anadolu Erken Transkafkasya Kültürü, Çok Bileşenli Gelişkin Bir Kültürün Analizi. Istanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları.
- Köroğlu, K. (1996). Urartu Krallığı Döneminde Elazığ (Alzi) ve Çevresi. Istanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları.
- Özdemir, A. (2019). Murat Tepe’de Ele Geçen Urartu Dönemi Metal Eserleri. Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitü Dergisi, 9(18), 731-749.
- Özdemir, A., Kılınç, Z. and Ağtaş, Y. (2020). Aşağı Kaleköy Barajı Projesi / Murat Tepe 2018 Yılı Kurtarma Kazısı. Kazı Sonuçları Toplantısı 41(1), 1-14.
- Özdemir, A. [Ayşe], Özdemir, A. and Kılınç, Z. (2019). Murat Tepe’den Urartu Kemer Parçası. Fırat Üniversitesi Harput Araştırmaları Dergisi, 6(12), 53-63.
- Özdoğan, M. (2006). Keban Projesi ve Türkiye’de Kurtarma Kazıları. V. Tolun and T. Takaoğlu (Eds), Sevin Buluç Anı Kitabı (s. 13-19). Çanakkale: Çanakkale 18 Mart University.
- Sevin, V. (1987). Malatya-Elazığ-Bingöl İlleri Yüzey Araştırması 1985. Araştırma Sonuçları Toplantısı, 4, 279-300.
- Sevin, V. (1988). Elazığ-Tunceli-Bingöl İlleri Yüzey Araştırması 1985. Araştırma Sonuçları Toplantısı 5, 1-44.
- Sevin, V. (1989a). Elazığ-Bingöl Yüzey Araştırması 1985. Araştırma Sonuçları Toplantısı 6, 451-500.
- Sevin, V. (1989b). Urartular’a Ait Dünya’nın En Eski Karayolu. Anadolu Araştırmaları 11, 47-56.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | İngilizce |
|---|---|
| Bölüm | Arkeoloji |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 31 Aralık 2020 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2020 Sayı: 51 |
Kaynak Göster
- Makale Dosyaları
Süleyman Demirel Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi