Andriake'den Roma Dönemi'ne Ait Bir Grup Likya Üretimi Çanak/Leğen

Yıl 2021, Sayı: 52, 242 - 260, 30.04.2021

Cüneyt Öz

Öz

Myra, Akdeniz’in Anadolu kıyısında, Antalya İli, Demre İlçesi sınırlarında yer almaktadır. Myra’nın liman yerleşimi Andriake ise ana kentin güneybatısında, Kokarçay (Andriakos)’ın denize döküldüğü yer olan Çayağzı mevkiinde kurulmuştur. 2009 yılından bu yana Prof. Dr. Nevzat Çevik başkanlığında sürdürülen kazıların odak noktası Andriake limanı olmuştur. Limanda yer alan Şarap İşlikleri, Granarium Önü ve Sinagog zemininde yapılan kazı çalışmalarında ortaya çıkarılan bir grup çanak/leğen bu çalışmanın konusunu oluşturmaktadır. Myra’da veya Likya Bölgesi’nde üretilmiş olduğu düşünülen, MS 1.-3. yüzyıla ait bu çanak/leğenler farklı form özelliklerine göre iki tipe ayrılmıştır. Andriake Form 1 ve Form 2 olarak adlandırılan bu tiplere ait toplam 20 parça çanak/leğen değerlendirilmiştir. Çalışmada, incelenen çanak/leğenlerin tipolojisi, kil özellikleri, kronolojisi ve üretim merkezleri hakkında bilgi verilmesi amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Myra, Andriake, Çanak/Leğen, Andriake Form 1, Andriake Form 2

Kaynakça

• Akyürek, T. E. (2014). “Andriake. Geç Antik Çağ’da Myra’nın Limanı”. Toplumsal Tarih 246, 52-57.
• Aygün, Ç. A. (2018). Myra’nın Limanı Andriake’nin Yerleşim Planı. (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Akdeniz Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Antalya.
• Bulut, S. ve Şengül, M. (2014). “2009-2012 Yılları Andriake Kazı Sikkeleri ve Yerleşim Tarihine Katkıları”. Birinci Uluslararası Anadolu Para Tarihi ve Numismatik Kongresi – Bildiriler (Eds.: K. Dörtlük, O. Tekin ve R. Boyraz Seyhan) Antalya, 79-110.
• Çevik, N. (2010a). “Myra ve Limanı Andriake. Kazılar Başlarken Ön-Düşünceler”. Arkeoloji ve Sanat Dergisi 134, 53-82.
• Çevik, N. (2010b). “Myra ve Andriake Kazıları’nda İlk Yıl: 2009/ The First Season of Excavations in Myra and Andriake: 2009”. ANMED 8, 55-60.
• Çevik, N. (2016). “Mür Soluyan Kent: Myra”. Lukka’dan Likya’ya. Sarpedon ve Aziz Nikolaos’un Ülkesi (Eds.: H. İşkan ve E. Dündar) İstanbul, 224-237.
• Çevik, N. ve Bulut, S. (2010). “İkinci Kazı Sezonunda Myra ve Limanı Andriake”. Arkeolojisinden Doğasına Myra/Demre ve Çevresi (Eds.: N. Çevik) Antalya, 25-118.
• Çevik, N. ve Bulut, S. (2011). “Myra ve Andriake Kazıları 2010/ Excavations at Myra and Andriake in 2010”. ANMED 9, 59-70.
• Çevik, N. ve Bulut, S. (2014). “Andriake Doğu Hamamı: Bölgenin Hamam Mimarlığına Işık Tutan Yeni Bir Örnek”. Adalya XVII, 221-263.
• Çevik, N. ve Eshel, H. (2010). “A Byzantine Synagogue in Andriake in Southern Turkey”. Qadmoniot 43, 41-43.
• Çevik, N., Çömezoğlu, Ö., Öztürk, H. S. ve Türkoğlu, İ. (2010a). “A Unique Discovery in Lycia: The Ancient Synagogue at Andriake, Port of Myra”. Adalya XIII, 335-366.
• Çevik, N., Çömezoğlu, Ö., Öztürk, H. S. ve Türkoğlu, İ. (2010b). “Andriake Sinagogu ve Bölgede Yahudi Varlığı”. Arkeolojisinden Doğasına Myra/Demre ve Çevresi (Ed.: N. Çevik) Antalya, 169-180.
• Çevik, N., Bulut, S., Tıbıkoğlu, O., Özdilek, B. ve Aygün, Ç. A. (2011). “Myra ve Andriake Kazılarında İlk Yıl: 2009”. Kazı Sonuçları Toplantısı 32/1, 403-420.
• Çevik, N., Bulut, S. ve Akyürek, T. E. (2012). “Myra-Andriake Kazıları ve Araştırmaları 2011/ Excavations and Surveys at Myra-Andriake in 2011”. ANMED 10, 65-72.
• Çevik, N., Bulut, S. ve Akyürek, T. E. (2013). “Myra ve Andriake Kazıları 2012/ Excavations at Myra and Andriake 2012”. ANMED 11, 90-96.
• Çevik, N., Bulut, S. ve Aygün, Ç. A. (2014). “Myra’nın Limanı Andriake”. Hafen und Hafenstadte im östlichen Mittelmeerraum von der Antike bis in byzantinische Zeit. Neue Entdeckungen und aktüelle Forschungsansatze (Eds.: S. Ladstatter, F. Pirson ve T. Schmidts) BYZAS 19/1, 225-244.
• Çevik, N., Bulut, S. ve Aygün, Ç. A. ve Çömezoğlu Uzbek, Ö. (2017). “2016 Yılı Myra ve Andriake Kazıları/ Myra and Andriake Excavations of 2016”. ANMED 15, 67-75.
• Çevik, N., Bulut, S. ve Aygün, Ç. A., Çömezoğlu Uzbek, Ö., Tiryaki Türkmenoğlu, H. A. ve Pimouguet-Pédarros, I. (2018a). “Myra-Andriake 2017”. ANMED 16, 75-81.
• Çevik, N., Bulut, S. ve Aygün, Ç. A. ve Çömezoğlu Uzbek, Ö. (2018b). “Myra-Andriake 2016”. Kazı Sonuçları Toplantısı 39/2, 189-204.
• Hayes, J. W. (1983). “The Villa Dionysos Excavations, Knossos: The Pottery”. The Annual of the British School at Athens 78, 97-169.
• Hayes, J. W. (1991). Paphos: The Hellenistic and Roman Pottery III. Nicosia.
• Jones, F. F. (1950). “Pottery”, Excavations at Gözlü Kule, Tarsus Vol I (Ed.: H. Goldman) Princeton, 149-296.
• Lemaître, L., Waksman, S. Y., Arqué, M.-C., Pellegrino, E., Rocheron, C. ve Yener-Marksteiner, B. (2013). “Identité régionale et spécificités locales en Lycie antique: 1’apport des céramiques culinaires”, Euploia. La Lycie et la Carie Antiques. Dynamiques des territoires, échanges et identités (Eds.: P. Brun, L. Cavalier, K. Konuk ve F. Prost) Bordeaux, 189-212.
• Lüdorf, G. (2000). Die Lekane. Typologie und Chronologie einer Leitform der attischen Gebrauchskeramik des 6. – 1. Jahrhunderts v.Chr., İnternationale Archaologie 61, Leidorf.
• Lüdorf, G. (2006). Römische und frühbyzantinische Gebrauchskeramik im westlichen Kleinasien. Typologie und Chronologie, İnternationale Archaologie 96, Leidorf.
• Mader, I. (1996). “Keramik der Feldforschungen im Gebiet von Kyaneai aus den Jahren 1989-1992”. Asia Minor Studien: Lykische Studien 3 Die Siedlungskammer von Kyaneai in Lykien Bericht über Feldforschungen im Yavu-Bergland im Sommer 1992, Band 24, 87-128.
• Marksteiner, T., Lemaître, S. ve Yener-Marksteiner, B. (2007). “Die Grabungen am Südtor von Limyra: Die Grabungen der Jahre 1982-1986 am Südtor von Limyra”. Jahreshefte des Österreichischen Archäologischen Institutes in Wien 76, 171-237.
• Özdemir, B. (2009). Patara Roma Dönemi Günlük Kullanım Seramikleri. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Akdeniz Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Antalya.
• Özdilek, B. (2015). “Andriake Sinagogu’ndan Seçilmiş Örneklerle Hellenistik ve Roma Dönemi Seramiklerine Genel Bir Bakış”. Cedrus III, 89-117.
• Özdilek, B. (2017). “Andriake Limanından Ele Geçen Doğu Sigillata C Grubu Pergamon-Çandarlı Sigillataları”. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 14/40, 260-276.
• Özdilek, B. (2018). “Andriake Limanından Ele Geçen DSD Grubu / Kıbrıs Sigillataları Işığında Lykia’nın Doğu Akdeniz ile Deniz Ticareti”. Phaselis IV, 57-77.
• Öz, C. (2020). Myra ve Andriake Geç Roma Dönemi Seramikleri. (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Akdeniz Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Antalya.
• Riley, J. A. (1979). “The Coarse Pottery from Berenice”. Excavations at Sidi Khrebish Benghazi (Berenice) 2, Libya Antiqua Suppl. V (Ed.: J. A. Lloyd) Tripoli, 91-467.
• Rocheron, C. ve Blanco, T. (2014). “Les Céramiques Communes De La Fin De L’antiquité A Xanthos: Continuité Ou Innovation?”, LRCW 4 Late Roman Coarse Wares, Cooking Wares and Amphorae in the Mediterranean: Archaeology and archaeometry. The Mediterranean: a market without frontiers (Eds.: N. Poulou-Papadimitriou, E. Nodarou ve V. Kilikoglou) BAR-IS 2616 (I), 685-692.
• Sezgin, K. (2017). Tlos Antik Kenti Stadyum Alanı Seramikleri. (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Akdeniz Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Antalya.
• Tekkök-Biçken, B. (1996). The Hellenistic and Roman Pottery From Troia: the Second Century B.C. to the Sixth Century A.D. (Unpublished Doctoral Dissertation), University of Missouri the Faculty of the Graduate School, Columbia.
• Quercia, A., Johnston, A., Bevan, A., Conolly, J. ve Tsaravopoulos, A. (2011). “Roman Pottery from an Intensive Survey of Antikythera Greece”, The Annual of the British School at Athens 106, 47-98.
• Waksman, S. Y. ve Lemaître, S. (2010). “Céramiques Culinaires de Lycie (Turquie) aux Époques Romaine et Proto-Byzantine Approches Archéologiques et Archéométriques”, LRCW 3: Late Roman Coarse Wares, Cooking Wares and Amphorae in the Mediterranean (Eds.: S. Menchelli, S. Santoro, M. Pasquinucci ve G. Guiducci) BAR-IS. 2185 (II), 781-790.
• Yaman, A. (2018). Arykanda Geç Antik Dönem Mahallesi Seramikleri. (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Muğla.