İbnü'l-Arabî: Entelektüel Geleneğe Açılan Kapı

Yıl 2021, Sayı: 10, 289 - 302, 29.06.2021

William C. Chıttıck Çevirmen: Mustafa Salih Edis

https://doi.org/10.46231/sufiyye.958947

Öz

‘Entelektüel gelenek’ derken, aslî gayreti, eşyanın hakîkatine dair canlı bir farkındalık olarak anlaşılan aklı bilfiil gerçekleştirmek olan İslâmi ilim dalını kastediyorum. Geçmişe bakıldığında bu geleneğin üyeleri olarak sınıflandırılabilenler genellikle filozoflar ya da sûfîler olmuştur. Onlar tüm İslâmî öğretilerin -ve aslında, tüm dinlerin- nihaî amacının, insanların kalpte bulunan ilâhî imge olan kendi entelektüel ve mânevî doğalarını uyandırmak olduğunu savundular. Bu geleneğin en ünlü üyelerinden biri olan Gazzâlî, onun başyapıtı İhyâʾu Ulûmi’d-Dîn'in başlığında rolünü 'Dinî Bilgiye Hayat vermek' olarak özetliyor. İbnü’l-Arabî’nin Muhyiddin (Dine hayat veren kişi) olarak adlandırılmasının bu konuyla ilgisi yoktur.
İbnü'l-Arabî'nin 'yaşayan mirasından' söz ettiğimizde, söz konusu hayatın kendisinden daha sonra gelenlere geçtiğini ve bugün de devam ettiğini ileri sürüyoruz. Bir miras 'yaşıyorsa', o zaman kesinlikle kitapların mirası değildir, çünkü kitaplar kendi içlerinde ölmüştür. Bir mirasın yaşamından söz etmek, sadece yaşayan ruhlarda bulunursa mantıklıdır. Öyleyse ne tür bir miras, en büyük ustayı Muhyiddîn ibnü’l-Arabî olarak adlandırabilir? Belki de İbnü’l-Arabî’nin doğumundan iki yüz yıl önce ölen ilk sûfî mürşidlerden biri olan Ebû Bekir el-Vâsitî'nin (ö. 932) bir sözünde kısa ve öz bir yanıt bulabiliriz: ‘Kendi başına yaşayan herkes öldü ve Hakk’la yaşayan ise asla ölmez.

Anahtar Kelimeler

İbnü'l-Arabî, Entelektüel, Gelenek, Hakk, Arif

Ibn al-‘Arabī: The Doorway to an Intellectual Tradition

Öz

Kaynakça

• Academia, William C. Chittick. “The Texts” https://sbsuny.academia.edu/WilliamCChittick (10.03.2021)
• Attār, Ferîdüddîn. Tadhkirat al-awliyāʾ. ed. Muhammad Istiʿlāmī.Tehran: Zuwwār, 1346/1967.
• Chittick, William C.. “A Living Legacy: Ibn ‘Arabi in Today’s World”. (Yaşayan Bir Miras: Günümüz Dünyasında İbn Arabî) 2015 Annual Conference of the Ibn ʿArabi Society USA. New York: Columbia University, 23-24 Ekim 2015.
• Chittick, William C.. “Ibn al-ʿArabī The Doorway to an Intellectual Tradition”, Journal of the Muhyiddin Ibn ‘Arabi Society 59 (2016), 1-15.
• Chittick, William C.. Divine Love: Islamic Literature and the Path to God. b.y.: Yale University Press, 2013.
• Chittick, William C.. Ibn ‘Arabi Heir to the Prophets. Oxford: Oneworld Publications, 2005; dipnotu Ibn ‘Arabi. Muhyiddin. Futuhât, III:350. 30.
• Chittick, William C.. İbn al’-Arabi’s Metaphysics of İmagination: The Sufı Path of Knowledge. Albany: SUNY Press, 1989.
• Chittick, William C.. Science of the Cosmos, Science of the Soul. Oxford: Oneworld Publications, 2007.
• Chittick, William C.. The Heart of Islamic Philosophy. New York: Oxford University Press, 2001.
• Chittick, William C.. The Self-Disclosure of God. Albany: SUNY Press, 1998.
• Güç, Ahmet. “Konfüçyüsçülük”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 26/416-417. Ankara: TDV Yayınları, 2002.
• Hadot, Pierre. Philosophy as a Way of Life. Oxford: Blackwell, 1995.
• Hirtenstein, Stephen. “Reviving the Dead: Ibn ʿArabī as Heir of Jesus” JMIAS 57 (2015), 37–56.
• Madhhab-i ahl-i tahqīq: Annäherungen (al-Murāsalāt) ed. Gudrun Schubert. Beirut: Franz Steiner Verlag, 1995.
• Murata, Sachiko. The Tao of Islam. b.y.: SUNY Press, 1992.