Osmanlı Hukukunda Maraz-ı Mevtin Hukuki İşlemlere Etkisi

Yıl 2019, Cilt: 27 Sayı: 2, 243 - 275, 08.08.2019

Samed Atasoy

https://doi.org/10.15337/suhfd.559019

Öz

Önceki
makalede ölüm hastalığı incelenmişti. Bu makalede ise önceki makalenin devamı
olması sebebiyle ölüm hastalığının hukuki işlemlere olan etkisi ele
alınacaktır. Ölüm hastalığının tanımı, şartları, psikolojiye, ehliyete olan
etkisi gibi hususlardan bu sebeple bahsedilmeyecek olup doğrudan ölüm
hastalığının hukuki işlemlere olan etkisi incelenecektir.

İlk
olarak ölüm hastalığının vakıf, bağış gibi teberru işlemlerine olan etkisi,
ölüm hastalığının ikrar üzerindeki etkisi incelenecektir. Ardından ölüm
hastalığının evlenmeye ve boşanmaya etkisi incelenecektir. Ardından ölüm
hastalığının satım ve kira akdine etkisi, alacaklılara borç ödemeye, “selem
akdine”, “mudarebeye”, “müzaraaya” etkisi incelenecektir. Daha sonra ise ölüm
hastalığının kefilliğe, ibraya ve şufa hakkına etkisi ele alınacak olup sonuç
bölümü ile makale nihayete erdirilecektir.

Anahtar Kelimeler

Maraz-ı Mevt, Teberru, Hukuki işlem, Akid, İslam Hukuku

Kaynakça

• ACAR, Halil İbrahim, İslam Aile Hukuku, Ensar Neşriyat, İstanbul, 2018.AKGÜNDÜZ, Ahmet, Mukayeseli İslam ve Osmanlı Hukuku Külliyatı, Dicle Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, Diyarbakır, 1986.EKİNCİ, Ekrem Buğra, “Eski Hukukumuzda Ölüm Hastasının Tasarrufları”, Prof. Dr. Selâhattin Sulhi Tekinay’ın Hatırasına Armağan, İstanbul, 1999, s. 189-220.AVCI, Mustafa, Türk Hukuk Tarihi, Atlas Akademi Yayınları, Konya, 2017.AYBAKAN, Bilal, “Selem Akdi”, DİA, C. XXXVI, s.402-405.AKTAŞ, MuhammedAli, “Önceki Hukukumuzda Hacr”, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 2018.ALİ HAYDAR, Hocaeminefendizade (ö.1935), Dürerü’l Hukkam Şerhu Mecelleti’l-Ahkâm, Osmanlı Yayınevi, İstanbul.AYBAKAN, Bilal, “Teberru”, DİA, C. XXXX, s.215-216.AYDIN, Mehmet Akif, Türk Hukuk Tarihi, Beta Yayınevi, İstanbul, 2017.BAKKAL, Ali, “Maraz-ı Mevt”, DİA, C. XXVIII, s.39-41.BİLMEN, Ömer Nasuhi (ö. 1971), Fıkıh İlmi ve İslam Hukuku Terimleri Sözlüğü, Haz. Abdullah Kahraman, Nizamiye Akademi, İstanbul, 2016.BİLMEN, Ömer Nasuhi (ö. 1971), Hukuk-ı İslâmiyye ve Istılahat-ı Fıkhiyye Kamusu, İstanbul, 1970.Ceride-i İlmiyye Fetvaları, Haz. İsmail Cebeci, Klasik Yayınevi, İstanbul, 2009.CİN, Halil - AKGÜNDÜZ, Ahmet, Türk Hukuk Tarihi, Osmanlı Araştırmaları Vakfı, İstanbul, 2011. CİN, Halil - AKYILMAZ, Gül, Türk Hukuk Tarihi, Sayram Yayınları, Konya, 2016.ÇALIŞ, Halit, İslam Hukukunda Ehliyet Teorisi: Ehliyet Arızaları Ekseninde Farklı Bir Bakış, Konya, 2004.ÇEKER, Orhan, İslam Hukukunda Akidler, A.H.İ. Yayıncılık, İstanbul, 2006.ÇEKER, Orhan, Osmanlı Hukuk-ı Aile Kararnamesi, Mehir Vakfı Yayınları, Konya, 2016.DÖNDÜREN, Hamdi, Delilleriyle İslam Hukuku (Şahıs, Aile ve Çözümlü Miras), Konya, 1977.DÖNMEZ, İbrahim Kafi, “Şufa”, DİA, C. XXXIX, s.248-252.EKİNCİ, Ekrem Buğra -ŞİMŞİRGİL, Ahmet, Ahmed Cevdet Paşa ve Mecelleden Düsturlar, IQ Yayıncılık, İstanbul, 2018.EKİNCİ, Ekrem Buğra, Osmanlı Hukuku Adalet ve Mülk, Arı Sanat Yayınları, İstanbul, 2016.El-CESSAS, Ebu Bekr Ahmed b. Ali er Razi, Ahkamu’l Kuran, Ter. Mehmet Keskin, İ’tisam Yayınları, Ankara, 2018.ES-SAĞİRCİ, Esad Muhammed Said, Ter. H. Aldemir-S. Kocabaş- S. Duman, Delilleriyle Hanefi Fıkhı, Polen Yayınları, İstanbul, 2009. FERRUH, Ömer, İslam Aile Hukuku, Sebil Yayın evi, İstanbul, 1994.Fetâvâyi Hindiyye, Çev. Mustafa Efe, Akçağ Yayınevi, Ankara, 1999.HALEBİ, İbrahim b. Muhammed b. İbrahim (ö. 1549), Mülteka’l-ebhur, Çev. Mustafa Uysal, İstanbul, 1973.İBN ABİDİN, Muhammed Emin (ö. 1836), Reddül-Muhtar Ale’d-Dürrü’l-Muhtar, Çev. Ahmed Davudoğlu, Şamil Yayınevi, İstanbul.İLHAN, Cengiz, Günümüz Türkçesiyle Mecelle, Yetkin Yayınları, Ankara, 2011.İstanbul Kadı Sicilleri, www.kadısicilleri.org, e.t. 02.11.2018.KAHVECİ, Nuri, İslam Aile Hukuku, Hikmetevi Yayınları, İstanbul, 2014. KALLEK, Cengiz, “Müdarebe”, DİA, C. XXX, s.359-363.KARAMAN, Hayreddin, Mukayeseli İslâm Hukuku, İz Yayıncılık, İstanbul, 2016.KAYAPINAR, Hüseyin, “Müzaraa”, DİA, C.XXXII, s.234-236.KOCA, Ferhat, “İkrar”, DİA, C. XXII, s.38-40.KÖSE, Saffet, İslam Hukukunda Hakkın Kötüye Kullanılması, Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yayınları, İstanbul, 1997.MERGİNANİ, Şeyhülislam Burhanüddin Ebu’l-Hasan Ali b. Ebu Bekir (ö. 1197), el-Hidâye, Ter. Ahmed Meylani, Kahraman Yayınları, İstanbul, 2004.MEVSİLÎ, Abdullah b. Mahmûd (ö. 1248), el-İhtiyar li- Ta’lîlî’l-Muhtar, Çev. Ahmet Oğuz, Mustafa Bülent Dadaş vd., Nuh Yayıncılık, İstanbul, 2017.PAÇACI, İbrahim; Dini Kavramlar Sözlüğü, Redaksiyon: İsmail Karagöz, İbrahim Paçacı “Teberru’” Maddesi, (DİB Yayınları), Ankara, 2006. PAÇACI, İbrahim; Dini Kavramlar Sözlüğü, Redaksiyon: İsmail Karagöz, İbrahim Paçacı “İkrâr” Maddesi, (DİB Yayınları), Ankara, 2006. PAÇACI, İbrahim; Dini Kavramlar Sözlüğü, Redaksiyon: İsmail Karagöz, İbrahim Paçacı “Îlâ” Maddesi, (DİB Yayınları), Ankara, 2006. PAÇACI, İbrahim; Dini Kavramlar Sözlüğü, Redaksiyon: İsmail Karagöz, İbrahim Paçacı “Selem” Maddesi, (DİB Yayınları), Ankara, 2006. PAÇACI, İbrahim; Dini Kavramlar Sözlüğü, Redaksiyon: İsmail Karagöz, İbrahim Paçacı “Mudârebe” Maddesi, (DİB Yayınları), Ankara, 2006. PAÇACI, İbrahim; Dini Kavramlar Sözlüğü, Redaksiyon: İsmail Karagöz, İbrahim Paçacı “İbrâ” Maddesi, (DİB Yayınları), Ankara, 2006. PAÇACI, İbrahim; Dini Kavramlar Sözlüğü, Redaksiyon: İsmail Karagöz, İbrahim Paçacı “Şuf’a” Maddesi, (DİB Yayınları), Ankara, 2006. SAVA PAŞA, (ö.1904) İslam Hukuku Nazariyatı Hakkında Bir Etüt, Çev. Baha Arıkan, Söğüt Ofset, İstanbul.SERAHSİ (ö. 1097), Ebu Sehl Ebu Bekir Muhammed b. Ahmed: Mebsût, Editör: Mustafa Cevat Akşit, Gümüşev Yayıncılık, İstanbul, 2008.ŞABAN, Zekiyüddin: İslam Hukuk İlminin Esasları, Notlar ekleyerek ter. eden: İbrahim Kâfi Dönmez, TDV Yayınları, Ankara, 2014.ŞELLİ, Hatice Kübra, “Maraz-ı Mevt Halinde Yapılan Hukuki Tasarrufların Geçerliliği Problemi”, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Harran Üniversitesi, Şanlıurfa, 2012.Şeyhülislam Ebussuud Efendi, Şeyhülislâm Ebussuud Efendinin Fetvalarına Göre Kanunî Devrinde Osmanlı Hayatı-Fetâvâ-yı Ebussu’ûd Efendi, M. Ertuğrul Düzdağ, Kapı Yayınları, İstanbul, 2012.Şeyhülislam Feyzullah Efendi, Fetâvâ-yı Feyziye, Haz. Süleyman Kaya, Klasik Yayınevi, İstanbul, 2009.Şeyhülislam Yenişehirli Abdullah Efendi, Behcetü’l- Fetâvâ, Haz. Süleyman Kaya, Betül Algın vd., Klasik Yayınları, İstanbul, 2011.YILDIRIM, Mustafa; Mecellenin Külli Kaideleri, İzmir İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları, İzmir, 2015.ZİHNİ, Mehmed, Ni’meti İslam, Sad. M. Rahmi, Sağlam Kitabevi, İstanbul, 1978.ZUHAYLİ, Vehbe, İslam Fıkhı Ansiklopedisi, Çev. Ahmet Efe, Beşir Eryarsoy, H. Fehmi Ulus, Abdurrahim Ural, Yunus Vehbi Yavuz, Nurettin Yıldız, İstanbul, 1994.