Osmanlı Medresesi’nin Kurucusu Kayserili Davud’un Hayatı, Eserleri ve Fikirleri Üzerine Bir Bakış

Yıl 2019, Cilt: 27 Sayı: 2, 229 - 242, 08.08.2019

Nuran Koyuncu Yusuf Kılıç

https://doi.org/10.15337/suhfd.571244

Öz

“Davud bin Mahmud bin Muhammed” veya bilinen adıyla “Kayserili Davud”, 1331 yılında fethedilen İznik şehrine kurulacak ilk Osmanlı medresesine Orhan Gazi tarafından davet edilir ve bu davete icabet eder. Böylece ilk Osmanlı müderrisi olarak görev alır. İlk müderris oluşu onu ve hakkında yapılacak çalışmaları Türk Hukuk Tarihi açısından da önemli kılmaktadır. Kayserili Davud’un müderrislik geçmişi hakkında ayrıntılı bilgilere ulaşılamamaktadır. Ayrıca hukukçu kimliğiyle alakalı çalışmalar da yok denecek kadar azdır. Hakkındaki eserlerin çoğunluğu onun tasavvuf kimliğiyle ilgilidir. Bu bilgiler genel olarak İbn Arabi’nin sistemleştirdiği “Vahdet-i Vücut” felsefesine yoğunlaşmıştır.  Dolayısıyla bu çalışmalar, Osmanlı medrese sisteminin kurucusu olan büyük bir alimin duygu ve düşünce dünyasını aydınlatması bakımından önemlidir.

Anahtar Kelimeler

Kayserili Davud, Davud-el Kayseri, Osmanlı Medresesi, Hayat Suyu, Osmanlı Müderrisi, Vahdet-i Vücut

Kaynakça

• AŞIKPAŞAOĞLU, Aşıkpaşa Tarihi (çev. Hüseyin Nihal Atsız), 2016, 6.Baskı, Ötüken Yayınları, İstanbul.
• BAYRAKTAR, Mehmet, “Davud el Kayseri’nin Felsefesi”, Temaşa Erciyes Üniversitesi Felsefe Bölümü Dergisi, Sy. 3, Ocak 2015, s. 6-29.
• BAYRAKTAR, Mehmet, “Davud el- Kayseri”, TDV İslam Ansiklopedisi, 1999, C. 9, s. 32-33.
• BAYRAKTAR, Mehmet, Er-Resail, 1997 I.Baskı, Kayseri, Büyük Şehir Belediyesi Yayınları, Istanbul.
• BAYRAKTAR, Mehmet. Kayserili Dâvûd, 1998, I. Baskı, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, Ankara.
• BURSALI MEHMET TAHİR, “Davud-i Kayseri”, Sırat-ı Müstakim, 17 Mart 1326, C. 5, Sy. 134, s. 55.
• ÇAKMAKLIOĞLU, M. Mustafa, “Davud el Kayseriye Göre Sufi Epistemolojisinin Temel Bir Kavramı Olarak “Keşf” ve Türleri”, Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, C. 6, Sy. 4, Ocak 2017, s. 247-261.
• ÇELEBİ, İlyas “Mu’tezile”, DİA, 2006, C. 31, s. 391-401.
• DAVUD EL KAYSERİ, Mukaddemat, (Çev. Hasan Şahin, Turan Koç, Seyfullah Sevim), 1997, Kayseri Büyük Şehir Belediyesi Yayınları, Istanbul.
• DAVUD EL-KAYSERİ, Er-Resail (Haz: Mehmet Bayraktar), 1997, Kayseri Büyükşehir Belediyesi Kültür Yayınları, Istanbul.
• DAVUD EL-KAYSERİ, Kaside-i Hamriyye Şerhi Aşk Şarabı ve Hayat, (Çev. Turan Koç, Mehmet Çetinkaya), 2015, 3.Baskı, İnsan Yayınları, Istanbul.
• DAVUD EL-KAYSERİ, Ledünni İlim ve Hakiki Sevgi (Çev. Mehmet Bayraktar), 2011, Kurtuba Kitap, II.Baskı, Istanbul.
• DAVUD EL-KAYSERİ, Tasavvuf İlmine Giriş (Çev. Muhammed Bedirhan), 2013, I. Baskı , Nefes Yayınları, Istanbul.
• DEMİRLİ, Ekrem, Tasavvufun Altın Çağı Konevi ve Takipçileri, 2015, Sufi Kitap, Istanbul.
• EKİNCİ, Ekrem Buğra, İslam Hukuku Tarihi, 2015, 2.Baskı, Arı Sanat Yayınevi, Istanbul.
• GÜNDÜZ, İrfan. Osmanlılarda Devlet- Tekke Münasebetleri, 2013, 3.Baskı, Elips Kitapları, Istanbul.
• İMBER, Colin. Osmanlı İmparatorlğu 1300-1650 İktidarın Yapısı (Çev. Şiar Yalçın), 2015, Istanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 294-296.
• KARAMAN, Hayrettin. İslam Hukuk Tarihi, 2011, 8.Baskı, İz Yayıncılık, Istanbul.
• KARATAŞ, Cağfer, “Davud-i Kayseri ve Genel Hatlarıyla Düşüncesi”, Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi C.15, Sy. 2, Haziran 2006, s. 1-17.
• KILIÇ, Mahmut Erol, İbn’ül Arabi, 2015, I. Baskı, İsam Yayınları , Istanbul.
• KÜÇÜK, Osman Nuri, “Davud El-Kayseri’ye Göre Gerçek Sevgi”, Temaşa Erciyes Üniversitesi Felsefe Bölümü Dergisi, Sy.3, Ocak 2015, s. 61-77 s. 61-76.
• NİCHOLSON, Reynold A. The Mystics of İslam, (çev. Mehmet Dağ, Kemal Işık, Ruhi Fığdanlı, Abdulkadir Şener, Rami Ayas, İsmet Kayaoğlu), 1978, Kültür Bakanlığı Yayınları, Istanbul.
• ÖZDEMİR, Sema. Davud, Kayseri’de Varlık, Bilgi ve İnsan, 2014, Nefes Yayınları, Istanbul.
• RÜSTEM, Muhammed, “Dawud El Qayserî: Notes on his life, ınfluence end reflections on the Muhemmedan Reality” , Journal of the Muhyiddin İbni Arabi Society, Volum xxxııı, 2005, Oxford.
• ŞAHİN, Hasan, “Davud el Kayseri’ye Göre Allah’ın Kelamı”, Temaşa Erciyes Üniversitesi Felsefe Bölümü Dergisi, Sy.3, Ocak 2015, s. 30-43.
• TURAN, Osman, Türk Cihan Hakimiyeti Mefkuresi Tarihi, 2018, 27. Baskı, Ötüken Yayınları, İstanbul.
• UZUNÇARŞILI, İsmail Hakkı Osmanlı Devletinin İlmiyet Teşkilatı, 4.Baskı, Türk Tarih Kurumu Yayınları, 2014, Ankara.
• YILMAZ, Sadi, “Davud Kayseri’de Varlık, Bilgi ve İnsan”, Milel ve Nihal: İnanç, Kültür ve Mitoloji Araştırmaları Dergisi, C. 13, Sy. 2, Ocak 2016, s. 188-194.