Humanity in The Context of Space Law and The Question of International Legal Personality

Yıl 2022, Cilt: 30 Sayı: 1, 371 - 398, 15.03.2022

Tuğrul Çakır

https://doi.org/10.15337/suhfd.1057105

Öz

The concept of humanity is one of the important elements that con-tribute to the general spirit of the space treaties based on humanitarian grounds. According to the first article of the Outer Space Treaty, the exploration and use of space shall be the province of all mankind. In the fifth article of the same treaty, astronauts are considered as envoys of mankind in outer space. Finally, the Moon and its natu-ral resources have been accepted as the common heritage of mankind according to the eleventh article of the Moon Agreement. In this study, the concept of huma-nity, which is an important part of the founding philosophy of space law, will be discussed and an answer sought as to whether hu-manity has an international legal personality in the context of space law.

Anahtar Kelimeler

Mankind, Space Law, Legal Personality in International Law, Province of All Mankind, Common Heritage of Mankind

Uzay Hukuku Bağlamında “İnsanlık” ve Uluslararası Hukuk Kişiliği Meselesi

Öz

İnsanlık kavramı insancıl bir yaklaşımı benimseyen uzay alanındaki antlaş-maların genel ruhuna katkı sağlayan önemli unsurlardan birisidir. Uzay Ant-laşması’nın birinci maddesinde uzayın keşfi ve kullanılması bütün insanlığa tahsis edilmiştir. Aynı antlaşmanın beşinci maddesinde astronotlar insanlığın uzaydaki temsilcileri olarak addedilmiştir. Son olarak, Ay Antlaşması’nın on birinci maddesi hükmünce Ay ve doğal kaynakları insanlığın ortak mirası olarak kabul edilmiştir. Bu çalışma kapsamında uzay hukukunun kuruluş felsefesinin önemli parçası olan insanlık kavramı ele alınacak ve insanlığın uzay hukuku bağlamında bir uluslararası hukuk kişisi olup olmadığı sorusu-na cevap aranacaktır.

Anahtar Kelimeler

İnsanlık, Uzay Hukuku, Uluslararası Hukukta Kişilik, Bütün İnsanlığa Tahsis, İnsanlığın Ortak Mirası

Kaynakça

• ACHILLEAS, Philippe, “Le statut international de l’astronaute”, Proceedings of the Colloquium on the Legal land Ethi-cal Issues of Human Space Flight, Paris, UNESCO, 2005, ss. 13-28.
• AKSAR, Yusuf, Temel metin ve davalarla Uluslararası Hukuk, Ankara, 2021, Seçkin.
• AKKUTAY, Ali İbrahim, “Uluslararası Hukuk bakımından Derin De-niz Yatağında yer alan kaynakların araştırılması, keşfi ve işle-tilmesi”, Ankara Barosu Dergisi, Cilt 2, 2016, ss.155-193.
• BUECKLING, Adrian, “The strategy of semantics and the ‘Mankind provision” of the space treaty”, Journal of Space Law, Vol.7-1, 1972, ss.15-22.
• CAKIR, Tugrul, “International cooperation as an essential part of the Galileo programme”, Legal Aspects Around Satellite Constella-tions, FROEHLICH Annette (Editör), 2021, Springer, ss.161-177.
• CAKIR, Tugrul, “Legal implications of detection of or contact with extra-terrestrial intelligence in the Mars Agreement including human settlements”, Assessing a Mars Agreement including human settlements, FROEHLICH Annette (Editör), 2021, Sprin-ger, ss.51-61.
• CAKIR, Tugrul, “Les sources du droit de l’espace”, Cinquante ans de droit de l’espace, ACHILLEAS Philippe ve HOBE Stephan (Edi-törler), 2020, Brill/Nijhoff, ss.83-126.
• CHENG, Bin, “The 1967 Outer Space Treaty: Thirtieth Anniversary”, Air&Space Law, Vol.23-4/5, 1998, ss.156-165.
• CHRISTOL, Carl, “Important Concepts for the International Law of Outer Space”, Proc. on L. Outer Space, vol.40, 1997, ss.73-83.
• COCCA, Aldo Armando, “The Advances in International Law Through the Law of Outer Space”, Journal of space Law, Vol. 9, 1981, ss.13-20.
• COCCA, Aldo Armando, “Prospective Space Law”, Journal of Space Law, Vol.26/1, 1998, ss-51-56.
• COMBACAU, Jean ve SUR, Serge, Droit International Public, 9. Baskı, Paris, 2010, Montchrestien.
• COSNARD, Michel, “Rapport introductif”, Le sujet en droit internatio-nal - SFDI Colloque du Mans, Pedone, Paris, 2005, ss.13-54.
• COURTEIX, Simone, “L’accord regissant les activités des Etats sur la lune et les autres corps celestes”, Annuaire français de droit in-ternational, vol.25, 1979, ss.203-222.
• COURTEIX, Simone, “Towards a World Space Organization”, Outlook on space law over the next 30 years, LAFFERANDERIE Gabriel (Editör), Kluwer Law International, 1997, ss.423-427.
• COURTEIX, Simone, “Is it Necessary to Establish a World Space Orga-nization”, Proc. on L. Outer Space, vol.36, 1993, ss. 20-30.
• DE LA ROCHERE, Jacqueline Dutheil, “La Convention sur l’internationalisation de l’espace”, Annuaire Français de droit in-ternational, vol.13, 1967, ss.607-647.
• DeSAUSSURE, Hamilton, “Evolution toward an International Space Agency”, ZLW, vol.27, 1978, ss.86-96.
• ERDEM, Merve, Uzayın ve Uzay Faaliyetlerinin Hukuki Rejimi, Anka-ra, 2014, Savaş Yayınevi.
• FASAN, Ernst, “The Meaning of the Term "'Mankind" in Space Legal Language”, Journal of Space Law, Vol.2, 1974, ss.125-131.
• FILHO, Jose Monserrat, “Why a Philosophy of International Space Law”, Proc. Int'l Inst. Space L., vol.56, 2013, ss.437-450.
• GALLOWAY, Eilene M., “Consensus Decisionmaking by the United Nations Committee on the Peaceful Uses of Outer Space”, Jour-nal of Space Law, Vol.7/1, 1979, ss.3-13.
• HOBE, Stephan, “Legal Aspects of Space Tourism, Nebraska Law Re-view”, Vol.86-2, 2007, ss.439-458.
• HOBE, Stephan, “Article I of the Outer Space Treaty”, Cologne Com-mentary on Space Law (Volume I), HOBE Stephan, SCHMIDT-TEDD Bernard ve SCHROGL Kai-Uwe (Editörler), Köln, 2009, Carl Heymanns Verlag, ss.25-43.
• HOBE, Stephan ve TRONCHETTI, Fabio, “Space Benefits Declaration”, Cologne Commentary on Space Law (Volume III), HOBE Step-han, SCHMIDT-TEDD Bernard ve SCHROGL Kai-Uwe (Editör-ler), Köln, 2015, Carl Heymanns Verlag, ss.306-318.
• JAKHU, Ram S., “Une gouvernance globale renforcee de l’espace extra-atmospherique pour un ordre stable et des benefices accrus par”, Annuaire Français de Relations Internationales, vol.18, 2017, ss.937-949.
• JAKHU, Ram, FREELAND, Steven, HOBE, Stephan, TRONCHETTI, Fabio ve STUBBE, Peter, “Moon Agreement”, Cologne Com-mentary on Space Law (Volume II), HOBE Stephan, SCHMIDT-TEDD Bernard ve SCHROGL Kai-Uwe (Editörler), Köln, 2015, Carl Heymanns Verlag, 2013, ss.325-426.
• JASENTULIYANA, Nandasiri, “Article I of the Outer Space Treaty Revisited”, Journal of Space Law, Vol.17/2, 1989, ss.129-144.
• JASENTULIYANA, Nandasiri, “The Role of Developing Countries in the Formulation of Space Law”, Annals Air & Space Law, vol.20, 1995, ss.95-138.
• LEFEBER, Rene, “Relaunching the Moon Agreement”, Air & Space Law, Vol. 41/1, 2016, ss. 41–48.
• LYALL, Francis ve LARSEN, Paul B., Space Law: a treatise, Surrey, 2009, Ashgate.
• MARBOE, Irmgard, NEUMANN, Julia ve SCHROGL, Kai-Uwe, “Res-cue Agreement”, Cologne Commentary on Space Law (Volume II), HOBE Stephan, SCHMIDT-TEDD Bernard ve SCHROGL Kai-Uwe (Editörler), Köln, 2015, Carl Heymanns Verlag, 2013, ss.1-82.
• MARCHISIO, Sergio, “Article IX of the Outer Space Treaty”, Cologne Commentary on Space Law (Volume I), HOBE Stephan, SCH-MIDT-TEDD Bernard ve SCHROGL Kai-Uwe (Editörler), Köln, 2009, Carl Heymanns Verlag, ss.169-182.
• MARCOFF, Marco G., “La Liberte de l'Espace - Regle de Droit Interna-tional a Condition Resolutoire”, vol.28, 1979, ZLW, ss.405-414.
• MATEESCO-MATTE, Mircea, “Des Agents Tres Spatiaux: Quel Regi-me Juridique”, Annals Air & Space L., Vol 2, 1977, ss.351-374.
• NOICHIM, Chukeat, “International Cooperation for Sustainable Space Development”, Journal of Space Law, Vol. 31/2, 2005, s.315-338.
• PAZARCI, Hüseyin, Uluslararası Hukuk, Ankara, 2006, Turhan Kita-bevi, 4. Bası.
• PEYREFITTE, Leopold, Droit de l’espace, Paris, 1993, Dalloz.
• RIVIER, Raphaele, Droit International Public, Paris, 2012, PUF.
• SCHILLING, Franz, “Fishing in Outer Space – The Luxembourgish in-terpretation of the appropriation of in-situ resources”, 68 ZLW, 2019, ss. 248-260.
• SGROSSO, Gabriella Catalano, “Legal Status of the Crew in the Inter-national Space Station”, Proc. on L. Outer Space, Vol.42, 1999, ss.35-49.
• SHAW, Malcolm N., Uluslararası Hukuk, KAYA İbrahim (Çeviri Edi-törü), Sekizinci Baskı, Ankara, TÜBA, 2018.
• SIMON-BUTLER, Andrew James, “Bifurcated Sovereignty and the Ter-ritorial Conception of “The Province of all Mankind””, Journal of Space Law, Vol.43/1, 2019, ss.1-59.
• SUR, Melda, Uluslararası Hukukun Esasları, İstanbul, 2017, Beta Ya-yınları, 11. Baskı.
• TRONCHETTI, Fabio, “Legal Aspects of space ressource utilization”, Handbook of Space Law, VON DER DUNK Frans ve TRONC-HETTI Fabio (Editörler), 2015, Edward Elgar Publishing, ss.769-813.
• TÜTÜNCÜ, Ayşe Nur, “Uzay Hukuku ve uzaydaki faaliyetlerin ge-lişmesiyle ilgili milletlerarası sistemin yapısı, düzenlediği ilişkiler ve dayandığı esaslara genel bir bakış”, Milletlerarası Hukuk ve Milletlerarası Özel Hukuk Bülteni, cilt 19, 2000, ss.979-989.
• VICAS, Alex G., “Efficiency, Equity and the Optimum Utilization of Outer Space as a Common Resource”, Annals Air & Space L., vol.5, 1980, ss. 589-609.
• VON DER DUNK, Frans ve GOH, Gérardine Meishan, “Article V of the Outer Space Treaty”, Cologne Commentary on Space Law (Vo-lume I), HOBE Stephan, SCHMIDT-TEDD Bernard ve SCH-ROGL Kai-Uwe (Editörler), Köln, 2009, Carl Heymanns Verlag, ss.94-102.
• VON DER DUNK, Frans, “A sleeping beauty awakens: The 1968 Res-cue agreement after forty years”, Journal of Space Law, Vol.34, 2008, ss.411-434.
• WASSENBERGH, Henri, “Parallels and Differences in the Development of Air, Sea and Space Law in the Light of Grotius' Heritage”, Annals Air Space Law, vol.9, 1984, ss.163-176.
• Agreement among the government of Canada, governments of member states of the European Space Agency, the government of Japan, the government of the Russian Federation, and the government of the United States of America concerning cooperation on the civil international space station, İmza Tarihi: 29 Ocak 1998 Yü-rürlük Tarihi: 27 Mart 2001.
• Astronotların kurtarılması, astronotların ve uzaya fırlatılmış olan araç-ların geri verilmeleri hakkında Anlaşma, İmza Tarihi: 19 Aralık 1967, Yürürlük Tarihi: 3 Aralık 1968.
• Ay ve diğer gök cisimleri dahil, uzayın keşif ve kullanılmasında devlet-lerin faaliyetini yöneten ilkeler hakkında Antlaşma, İmza Tarihi: 27 Ocak 1967, Yürürlük Tarihi: 10 Ekim 1967.
• Ay ve gök cisimlerinin üzerinde devletlerin faaliyetlerini düzenleyen Anlaşma, İmza Tarihi: 5 Aralık 1979, Yürürlük Tarihi: 11 Tem-muz 1984.
• Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesi, İmza Tarihi: 10 Aralık 1982, Yürürlük Tarihi: 16 Kasım 1994.
• 51/122 numaralı ve 13 Aralık 1996 tarihli Birleşmiş Milletler Genel Ku-rul Kararı, Uzayın Keşfinin ve Kullanımının Tüm Devletlerin, Özellikle Gelişmekte Olanların, Menfaati ve Yararına Olmasına İlişkin Uluslararası İş birliği Deklarasyonu.
• Status of international agreements relating to activities in outer space as at 1 January 2021, 31 May 2021, A/AC.105/C.2/2021/CRP.10.
• 11 Nisan 1949 tarihli Birleşmiş Milletler Hizmetinde Uğranılan Zararın Tazmini konusundaki Danışma Görüşü, Cour Internationale de Justice, Recueil 1949.