Arbitrability of Medical Malpractice Disputes: Examples of The People's Republic of China and The United States

Yıl 2022, Cilt: 30 Sayı: 3, 1753 - 1777, 15.09.2022

Esra Yıldız Üstün

https://doi.org/10.15337/suhfd.1077443

Öz

Anahtar Kelimeler

Malpractice, Arbitration, People, United States, Public Policy

Malpraktis Davalarının Tahkime Elverişliliği: Çin Halk Cumhuriyeti ve Amerika Birleşik Devletleri Örneği

Öz

Günümüzde tahkim birçok uyuşmazlık türünde alternatif çözüm yöntemi olarak kullanılmaktadır. Öyle ki, kamu düzenini yakından ilgilendiren iş uyuşmazlıkları ve aile hukukuna ilişkin uyuşmazlıklarda da başvurulan bir çözüm yöntemi haline gelmiştir. Bazı ülkeler tahkimin kapsamını daha da genişleterek sağlık hukuku uyuşmazlıkları için de tahkime başvuru yolunu açmıştırlar. Diğerleri ise bu konuya ilişkin tahkime oldukça temkinli yaklaşmaktadırlar. Sağlık hukuku alanında sıklıkla karşılaşılan uyuşmazlık türü malpraktis davalarıdır. Malpraktis davalarının en sık görüldüğü ve çözümü için tahkime başvurulan ülkeler Çin Halk Cumhuriyeti ve Amerika Birleşik Devletleri’dir. Bu çalışma malpraktis davalarının tahkime götürüldüğü ve tahkim sürecinde ciddi sıkıntıların yaşandığı Çin Halk Cumhuriyeti ile daha problemsiz bir tahkim sürecine sahip olan Amerika Birleşik Devletleri’ni karşılaştıracaktır. Buna ek olarak, malpraktis uyuşmazlıklarının tahkime elverişliliği tartışılarak, tarafların eşitliği ve adaletin sağlanması için öneriler sunulacaktır.

Anahtar Kelimeler

Malpraktis, Tahkim, Çin Halk Cumhuriyeti, Amerika Birleşik Devletleri, Kamu Düzeni

Kaynakça

• AKINCI, Ziya, Milletlerarası Tahkim, İstanbul, 2016.
• BEDIKIAN, Mary, "Medical Malpractice Arbitration Act: Michigan's Experience with Arbitration." American Journal of Law & Medicine, 10, 3, 1984, 287-307.
• BLUM, Brian A., Contracts: Examples & Explanations, 3d ed. 2004, 427-28.
• DEĞDAŞ, Ulaş Can, "Hatalı Tıbbi Uygulamadan (Malpraktis) Doğan Hukuki ve Cezai Sorumluluk" Anadolu Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 4, 2018, S. 41-65.
• DEVILLE, Kenneth A., "The Jury is Out: Pre-Dispute Binding Arbitration Agreements for Medical Malpractice Claims: Law, Ethics, And Prudence" The Journal of legal medicine, 28,3, 2007, 333-395.
• DI Luca A, VETRUGNO G, PASCALI VL, et al., “Perspectives on patient safety and medical malpractice: a comparison of medical and legal systems in Italy and the United States” J Patient Saf, 15, 2018, 78–81.
• DOĞAN, Vahit, Tahkime Elverişlilik Bağlamında Yabancı Unsur, Ed. DOĞAN, Vahit/YILMAZ, Alper Çağrı/İZMİRLİ, Lale Ayhan, Milletlerarası Özel Hukukta Güncel Meseleler Sempozyumu, Antalya Bilim Üniversitesi Hukuk Fakültesi, Ankara 2019.
• ERKAN, Mustafa, Milletlerarası Tahkimde Yetki Sorunları, Ankara, 2013.
• ESEN, Emre, “Uluslararası Tahkime Tabi Bir Uyuşmazlığın Devlet Mahkemelerine Götürülmesi Halinde Tahkim Anlaşmasının Geçerliliğine İlişkin İtirazların İncelenmesi ve Kompetenz-Kompetenz Prensibi” Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi (Prof. Dr. Ata Sakmar’a Armağan), 2011.
• GİRAY, Faruk Kerem, “ Milletlerarası Tahkimde Gizlilik” Uluslararası Ticaret ve Tahkim Hukuku Dergisi, 4, 2015, 63-120.
• HANCI, İsmail Hamit, Tıbbi Girişimler Nedeniyle Hekimin Ceza ve Tazminat Sorumluluğu, 2. baskı, Ankara, 2005.
• HENSLER, Deborah R., DAMİRA Khatam, "Re-Inventing Arbitration: How Expanding the Scope of Arbitration Is Re-Shaping Its Form and Blurring the Line between Private and Public Adjudication" Nevada Law Journal, 18, 2, 2018, 381-426.
• HUYSAL, Burak, Milletlerarası Ticari Tahkimde Tahkime Elverişlilik, İstanbul 2010.
• İŞTAR, Cengiz, "Tıbbi Malpraktis, Tıbbi Malpraktisin Psikolojik Boyutları ve Özel Hastanede Çalışan Hekimin Tıbbi Malpraktisten Doğan Hukuki Sorumluluğu" Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, 37, 2019, 107-132.
• JOHNSON, Vincent R, “The Importance of Doctor Liability in Medical Malpractice Law: China Versus the United States” ST. MARY'S JOURNAL ON LEGAL MALPRACTICE & ETHICS,10, 2, 2020.
• KABOĞLU, İbrahim, Özgürlükler Hukuku: İnsan Haklarının Hukuksal Yapısı, İstanbul, 4. Baskı, 1998, 134.
• KIRRY, Antoine, "Arbitrability: Current Trends in Europe" Arbitration International 12.4 ,1996, 373-390.
• KURTULAN, Gökçe, "Türk Hukukunda Tüketici Uyuşmazlıklarının Tahkime Elverişliliği" Türkiye Barolar Birliği Dergisi 131, 2017, 239-260.
• LEW, Julian DM, et al., Comparative International Commercial Arbitration, Hague, 2003.
• LI Heng et all., Retrospective analysis of medical malpractice claims in tertiary hospitals of China: the view from patient safety, BMJ Open,9,10, 2020, 1.
• ÖZDEMİR Hayrunisa, Sağlık Hukuku Alanında Teşhis ve Tedavi Sözleşmesi, Ankara, 2017.
• ÖZEl, Sibel, “Yabancı Hakem Kararlarının Tenfizine Engel Bir Durum: Tahkim Sözleşmesinin Geçersiz Olması” MÜHF – HAD, 23, 1, 2017, s. 317.
• ÖZKAN, Işıl/TÜTÜNCÜBAŞI, Uğur, Uluslararası Usul Hukuku, Ankara, 2017, s. 269.
• PÜRSELİM ARNING, Hatice Selin, "Milletlerarası Tahkim Kanunu Çerçevesinde Kira Sözleşmelerinin Tahkime Elverişliliği" Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, 27, 1, 2021, 496-512.
• SEZER, Abdullah, KIRIT, Emrah, BOYAR, Oya, Hukuk Devleti, İstanbul, 2003.
• TAKAVUT, İbrahim Doğan, Milletlerarası Ticari Tahkimde Doğrudan Uygulanan Kurallar, İstanbul, 2018.
• TÜYSÜZ, Cemre, Milletlerarası Ticari Tahkim Açısından İcra ve İflas Hukukundaki Davalar, İstanbul, 2017.
• ZHAN, Chunliu, et al., "How useful are voluntary medication error reports? The case of warfarin-related medication errors" The Joint Commission Journal on Quality and Patient Safety, 34, 1, 2008, 36-45.
• ZHANG, Liuyi, STONE, Teresa E. and Jingping ZHANG, "Understanding the rise of Yinao in China: a commentary on the little known phenomenon of healthcare violence." Nursing & health sciences, 19, 2, 2017, 183-187.
• ZUKHER, David, "The Role of Arbitration in Resolving Medical Malpractice Disputes: Will a Well-Drafted Arbitration Agreement Help the Medicine Go Down" Syracuse Law Review, 49, 1, 1998, 135-174.
• Buraczynski v. Eyring, 919 S.W.2d 314 (Tenn. 1996).
• Moses H. Cone Mem'l Hosp. v. Mercury Constr. Corp., 460 U.S. 1, 24 (1983).
• https://adb.adalet.gov.tr/Resimler/SayfaDokuman/1832021210748Saglik.pdf son erişim 9.2.2022.
• https://justpoint.com/knowledge-base/us-medical-malpractice-case-statistics son erişim 3.1 2022.
• https://medarb.net/cozumlerimiz/saglik-hukuku/ son erişim 11.2. 2022.
• https://news.yale.edu/2020/01/28/estimates-preventable-hospital-deaths-are-too-high-new-study-shows son erişim 5.12.2021.
• https://time.com/4402311/china-attacks-doctors-medical-police-medicine-healthcare/ son erişim 7.9.2021.