Diyarbekir Şer'iyye Sicillerinde 18'inci Yüzyıl Âmid Mahkemesi'nin Nafaka Konulu Bazı İlamları

Yıl 2022, Cilt: 30 Sayı: 4, 1835 - 1881, 27.12.2022

Özlem Tüzüner

https://doi.org/10.15337/suhfd.1112349

Öz

Diyarbekir’de, 16 ve 18’inci yüzyıl arasına tekabül eden kadı sicil ve defterlerinin bazıları günümüz Türkçesine çevrilmiştir. Bu çalışmada, Diyarbekir şer’iyye sicillerinde 18’inci yüzyıl Âmid Mahkemesi’nin 3709, 3715, 3754, 3789 ve 3828 numaralı sicilleri incelenmektedir. Bu siciller arasında, Âmid Mahkemesi’nin otuz dokuz içtihadı nafaka hakkındadır. Bu kararların gün ışığına çıkartılmasına ek olarak Türk ve İslâm hukukları huzurunda kıyaslanması, anlamlı akademik çaba sayılabilir. Değerlendirilen içtihatlarda görülmektedir ki, İslâm Aile Hukuku’ndaki evlilik, hısımlık ve evlâtlık nafakaları ile Türk Aile Hukuku’ndaki tedbir, iştirak, yoksulluk ve yardım nafakaları arasında, nafakanın süresi ve şartları bakımından önemli farklar bulunmaktadır. Muhâlea/hul çeşidi boşanmalar yanı sıra, taşınmazların paraya çevrilmesinde de Türk Hukuku’ndan ciddî ayrışmalar fark edilmektedir. Ayrıca, 18’inci yüzyıl Diyarbekir Âmid Mahkemesi sadece Müslümanlara değil, gayrimüslimlere de hizmet vermiştir. Böylece, nafaka hakkında otuz dokuz kararın yorumlanmasıyla, 18’inci yüzyılda Âmid’deki kadınlarla bakıma muhtaç çocukların sosyal ve ekonomik durumları ortaya konulmak istenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Evlilik, hısımlık ve evlâtlık nafakaları, tedbir, iştirak, yoksulluk ve yardım nafakaları, muhâlea/hul çeşidi boşanmalar, 18’inci yüzyılda Âmid’deki kadınlarla bakıma muhtaç çocukların sosyal ve ekonomik durumları, Alimonies in Islamic Family Law, Alimonies in Turkish Family Law, Muhâlea/hul Divorces, Diyarbekir Âmid Court which Served not only Muslims but also non-Muslims, Social and Economic Conditions of Divorced Women and Orphan Children

Teşekkür

Mehmet Esra Cansız Vakfı'na teşekkürlerimi sunarım.

SOME DECISIONS ON ALIMONY OF THE 18TH CENTURY ÂMİD COURT IN DİYARBEKİR SHAR’IYYA REGISTERS

Öz

Anahtar Kelimeler

Alimonies in Islamic Family Law, Alimonies in Turkish Family Law, Muhâlea/hul Divorces, Diyarbekir Âmid Court which Served not only Muslims but also non-Muslims, Social and Economic Conditions of Divorced Women and Orphan Children

Kaynakça

• AKINTÜRK, Turgut/ATEŞ, Derya, Türk Medenî Hukuku Aile Hukuku, C.II, Beta, 24. Baskı, 2022.
• AKGÜL, Lütfiye, “İslâm Hukuku’nda Evli Kadının Nafakası ve Kapsamı”, EKEV Akademi Dergisi, 2015, 19/62, 21-34.
• AKKOYUN, Gülşen, 345 Numaralı Diyarbekir Şer’iyye Sicil Defteri Transkripsiyonu ve Değerlendirmesi (H.1298-1301/M.1881-1884), Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı Yeniçağ Tarihi Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Danışman: Hamza Keleş, Ankara, 2017.
• AKKÖY, Yıldız, 17. ve 18. Yüzyıllar Arası Osmanlı Devleti’nde Kadın ve Aile, Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Danışman: Tanju Demir, Aydın, 2021.
• ARSLAN, Yunus Emre, İslâm Hukuku’nda Kimsesiz Çocuklar, Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Temel İslâm Bilimleri Anabilim Dalı İslâm Hukuku Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Danışman: Sabri Erturhan, Sivas, 2007.
• AŞIK, Gülşah, Türk Medenî Kanunu ve Yargıtay Kararları Kapsamında Yardım Nafakası, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Özel Hukuk Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Danışman: Ahmet Karakocalı, Eskişehir, 2019.
• BAYRAM, Aziz Erman, “Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun Tedbir Nafakasına Dair 25.10.2018 Tarihli ve 2017/2-1891 Esas, 2018/1577 Karar sayılı Kararının Değerlendirilmesi”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, 2019, 144, 213-248.
• BULUT, Mehmet, 356 Numaralı Diyarbakır Şer’iyye Sicilinin Transkripsiyonu ve Değerlendirilmesi (H.1217-1218/M.1803-1804), Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı Yakınçağ Tarihi Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Danışman: Ramazan Günay, Diyarbakır, 2013.
• CENGİZ, Emine, 1751 Numaralı Rodoscuk (Tekirdağ) Şer’iyye Sicili Transkripsiyon ve Tahlili, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı Genel Türk Tarihi Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Danışman: İbrahim Sezgin, Edirne, 2008.
• CEYLAN, Ebru, “İştirak Nafakasının Belirlenmesiyle İlgili Seçilmiş Yargıtay Kararlarının Değerlendirilmesi”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, 2017, 133, 299-324.
• ÇAKIRCA, Seda İrem, “Kardeşler Arasında Nafaka Yükümlülüğü”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2015, 64/1, 65-101.
• ÇELİK, Özlem, İslâm Hukuku’nda Hısımlık Nafakası Mükellefiyetinde Din Farkı, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İslâm Hukuku Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Danışman: Ahmet Ünsal, Ankara, 2013.
• ÇETİNTAŞ, Recep, “İslâm Hukuku’nda Evlenmeden Doğan Haklar Bağlamında Nafaka”, İslâm Hukuku Araştırmaları Dergisi, 2014, 24/24, 185-203.
• ÇITAK, Kadir, 8 Numaralı Şer’iyye Siciline Göre Nevşehir’de Sosyal ve Ekonomik Hayat, Nevşehir Hacı Bektaş Veli̇ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Danışman: Gülser Oğuz, Nevşehir, 2017.
• ÇİTAK, Burak, “Yoksulluk Nafakası”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, 2016, 74/1, 241-257.
• DEMİR, Remzi, “Yoksulluk Nafakasının Sona Erme Sebepleri̇ ve Yoksulluk Nafakasının Süresizliğine Dair Tartışmalar”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, 2020, 147, 221-249.
• DEMİRAL, Meltem, “Aile Bağlarının Ortadan Kalktığı Hâllerde Yardım Nafakası Talebinin Yerindeliği Hakkında Bir Yargıtay Kararı İncelemesi”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2009, 11/3, 1111-1138.
• DEMİRBAŞ, Ali, “Güncel Tartışmalarla Yoksulluk Nafakası”, İstanbul Medipol Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2018, 5/2, 219-236.
• DEMİRSATAN, Barış, “Yoksulluğa Karşı Bir Tedbir Olarak Yardım Nafakası (MK m. 364-366)”, 6. Uluslararası Suç ve Ceza Film Festivali Yoksulluk Tebliğler, On İki Levha, 1. Baskı, İstanbul, 2017, 69-99.
• DİRİK, Mehmet, “İslâm Aile Hukuku’nda Kocanın Nafaka Mükellefiyetini Düşüren Hâller”, İslâm Hukuku Araştırmaları Dergisi, 2015, 25/25, 135-159.
• DOĞAN, İzzet, “Türk Medenî Kanunu’nun Düzenlemelerine Göre Tedbir, Yoksulluk ve İştirak Nafakası”, Public and Private International Law Bulletin, 35/1, 59-95. DURAL, Mustafa/ÖĞÜZ, Tufan/GÜMÜŞ, Mustafa Alper, Türk Özel Hukuku, C.III Aile Hukuku, Filiz, 17. Baskı, İstanbul, 2022.
• DÜZBAKAR, Ömer, “Kimsesiz Çocuklar ve Çocuk Haklarının Korunmasına İlişkin Bursa Şer’iyye Sicillerine Yansıyan Örnekler”, Uludağ Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2004, 1-5/6, 87-95.
• ERDEM, İbrahim Hayrullah, İslâm Hukuku’nda Nafaka, Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Temel İslâm Bilimleri Anabilim Dalı İslâm Hukuku Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Danışman: İhsan AKAY, Diyarbakır, 2019.
• ERDEM, Mehmet/MAKARACI-BAŞAK, Aslı, Aile Hukuku, Seçkin, 1. Baskı, 2022. ERDOĞRU, Akif Mehmet, “On Altı ve On Yedinci Yüzyıllarda İstanbul'da Hul’ Yöntemiyle Boşanma”, Uluslararası Osmanlı İstanbul’u Sempozyumu-1, 29 Mayıs -1 Haziran 2013, İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi, 273-281.
• ERKAN, Umut Vehbi, “Türk Medenî Kanunu’nda Evlilik Birliği İçerisinde Kadının Ekonomik ve Sosyal Hakları”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, 2018, 134, 431-450. EROĞLU, Şükran, “Yoksulluk Nafakasında Yeni Yasal Düzenlemeye İhtiyaç Yoktur”, İstanbul Barosu Kadın Hakları Merkezi, Nafakama Dokunma Özel Sayısı, 8 Mart 2020 Özel Sayısı, 6-9.
• ERSÖZ, Oğuz, Türk Hukuku’nda Zina Sebebiyle Boşanma, On İki Levha, 2. Baskı, İstanbul, 2022.
• ESİRGEN ÖRSTEN, Seda, “Aile Hukuku ve Mülkiyet İlişkileri Açısından Klasik Dönem Osmanlı Hukuku’nda Gayrimüslim Kadın”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2016, 65/3, 893-935.
• FIRAT SOMKAN, Aylin, Yoksulluk Nafakası, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Özel Hukuk Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Danışman: Hasan İşgüzar, Ankara, 2019. GENÇ, Mustafa/AKSOY, Muhammed Mihdi, “Bazı Kanunlar ile Mukayeseli Olarak İslâm Hukukunda Eş Nafakası”, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2019, 33/33, 351-390.
• GÖKER, Gökden, 2 Numaralı Sivrihisar Şer’iyye Sicili (Transkripsiyon-Tahlil), Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı Yakınçağ Tarihi Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Danışman: Mehmet Topal, Eskişehir, 2015.
• GÜRPINAR, Damla, “Eşlerin Evlilik Birliğinin Giderlerine Katılma Borcu”, Prof. Dr. Aydın Zevkliler’e Armağan, Yaşar Üniversitesi E-Dergisi, 2013, 8/Özel, 1293-1337.
• HAMZAÇEBİ, Mehmet, “Türk Medenî Kanunu’na Göre Boşanma ve Ayrılık Hâllerinde Tedbir, Yoksulluk ve İştirak Nafakası”, Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2002, 10/3-4, 23-48.
• HATEMİ, Hüseyin, Aile Hukuku, On İki Levha, 9. Baskı, 2021.
• İPEK, Nurcan, “Roma Hukukunda Yardım Nafakası Yükümlülüğü”, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi-Hukuk Araştırmaları Dergisi, 2013, 19/3, 277-290.
• İPEKYÜZ YAVUZ, Filiz, “Yoksulluk Nafakası”, Mahkeme Kararları Işığında Nafaka Araştırması-Hukukî Bir İnceleme, Diyarbakır Barosu Kadın Hakları Uygulama ve Araştırma Merkezi, Diyarbakır, 2021, 10-13.
• İSTEK, Emrah, “Diyarbekir Şer’iyye Sicillerine Göre Kadınlarla İlgili Davalar ve Sosyal Sorunları (1727-1798)”, II. Uluslararası Sosyal Bilimler Kongresi, 12-14 Ekim 2016-Ağrı/Türkiye, Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi, 2016, 1107-1121.
• KARTAL, Nagehan, Türk Hukuku’nda Yoksulluk Nafakası, Medipol Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Özel Hukuk Yüksek Lisans Programı, Danışman: Cevdet YAVUZ, İstanbul, 2019.
• KAYA, Ali, “17. Yüzyıl Bursa Şer’iyye Sicillerinin İslâm Aile Hukuku Açısından Tahlili”, Uludağ üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Dergisi, 2008, 17/1, 81-107.
• KAYMAK, Birsen Fethiye/EROL, Ayten, “İslâm Aile Hukuku’nda Hısımlık İlişkisi Bakımından Ebeveyn Nafakası”, Kalemname, 2020, 5/10 (Temmuz-Aralık), 444-471.
• KILIÇOĞLU, Ahmet M., Aile Hukuku, Turhan, 6. Baskı, Ankara, 2022.
• KILINÇ, Ayşe Nur, “Terk Sebebiyle Boşanmaya İlişkin Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 13.03.2015 Tarihli ve 2-1688/1032 Sayılı Kararının Değerlendirilmesi”, Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, 2018, 36/9, 197-210.
• KIRAYİT, Yunus, “8 Numaralı Vidin Şer’iyye Sicilinin Tanıtımı ve Fihristi”, Uluslararası Doğu Avrupa Araştırmaları Dergisi, 2020, 2/1, 102-138.
• KONUARLP ÇİLENTİ, Ayşen, “Türk-İsviçre Hukuku’nda Yardım Nafakası Yükümlülüğünün Hakkaniyete Aykırılık Nedeniyle Azaltılması veya Kaldırılması”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2020, 22/2, 1021-1051.
• KÖKSALAN, Fatih, “Yoksulluk Nafakasında Süre Unsuru ve Nafakanın Kadın Bakımından Anlamı”, İstanbul Barosu Dergisi, 2020, 94/3, 45-63.
• KULAKLI, Emrah, “Yoksulluk Nafakası ve Yoksulluk Nafakasının Süresi Bağlamında Bir Mukayeseli Hukuk İncelemesi”, İstanbul Medipol Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2018, 5/2, 237-268.
• MOROĞLU, Nazan, “Yoksulluk Nafakası Tartışmaları”, İstanbul Barosu Kadın Hakları Merkezi, Nafakama Dokunma Özel Sayısı, 8 Mart 2020 Özel Sayısı, 10-13.
• ÖCAL AKİPEK, Şebnem, “Hukukumuzda Yoksulluk Nafakası”, İstanbul Barosu Kadın Hakları Merkezi, Nafakama Dokunma Özel Sayısı, 8 Mart 2020 Özel Sayısı, 14-21.
• ÖZENÇ, Ali, 18. Yüzyıl Diyarbekir Şer’iyye Sicillerine Göre Din, Gelenek ve Törelerin Kavşağında Osmanlı Âmid Ailesi, Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Felsefe ve Din Bilimleri Anabilim Dalı Din Sosyolojisi Bilim Dalı, Doktora Tezi, Danışman: Abdurrahman Kurt, Bursa, 2016.
• ÖZKUL, Ali Efdal, “Osmanlı İdaresinde Kıbrıs’ta Evlâtlık ve Besleme Uygulamaları (1571-1878)”, Electronic Turkish Studies, 2013, 8/2, 47-65.
• ÖZŞENOL, Didem Yaren, “Yargıtay Kararları Işığında Asgarî Ücret Düzeyinde Gelir Elde Etmenin Yoksulluk Nafakasının Kabulü Üzerindeki Etkisi”, International Social Mentality and Researcher Thinkers Journal, 7/40, 87-104.
• PEKMEZ, Cüneyt, “Tedbir Nafakasına İlişkin Güncel Yargıtay Kararlarının İncelenmesi”, İstanbul Aydın Üniversitesi Hukuk Fakültesi, 2021, 7/1, 141-160.
• PETEK, Hasan, “Terke Dayalı Boşanmada Manevî Tazminat”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2010, 12/2, 43-78.
• SARI, Serkan, “Şer’iyye Sicillerine Göre Diyarbekir’de Boşanma ve Hadiseleri (1655-1747)”, Tarih Okulu Dergisi, 2017, 10/32, 349-371.
• SAVUR, Hayrettin, Siirt’in Sosyal ve Ekonomik Yapısı (1312-1317/1894 –1900, 420 Numaralı Siirt Şer’iyye Sicil Defterine Göre), İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İktisat Tarihi Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Danışman: Ahmet Kal’a, İstanbul, 2010.
• SEÇER, Öz, “Anlaşmalı Boşanmada Eşlerin Yaptıkları Anlaşma”, İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2016, 7/2, 259-286.
• SİLAH, Selâhattin, Türk Hukuku’nda Evlilik Birliğinin Korunmasında Hâkimin Müdahalesi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Özel Hukuk Anabilim Dalı Medenî Hukuk Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Danışman: Oğuz Sadık Aydos, Ankara, 2015.
• ŞAHİN, Mustafa, “Türk-İsviçre Medenî Kanunlarına Göre Evlilik Sonrası Katkının (Yoksulluk Nafakasının) Şartları”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2017, 21/3, 75-107.
• ŞAHİN, Eda, “Gaipliğin Miras Hukuku Bakımından Hüküm ve Sonuçları”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, 2019, 144, 249-275 (ŞAHİN E.,).
• ŞİMŞEK, Ayşe, 18. Yüzyıl Konya Şer‘iyye Sicilleri Bağlamında Osmanlı Kadınlarının Miras Hukuku Meseleleri̇ (1750-1800), Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı, Doktora Tezi, Danışman: Nejdet Gök, Konya, 2018.
• TATAR, Özcan, “384 Numaralı Harput Şe’iyye Sicilinin H.1046-1047 (M. 636-1637) Tanıtımı ve Fihristi (Sayfa 3-52)”, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2017, 27/1, 233-247.
• TEZCAN, Betül, “17. Yüzyılda Konya’da Kadınların Geçim Kaygısı: Konya Şer’iyye Sicillerine Göre Nafaka”, ÇAKÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2020, 11/2, 176-194.
• TOKAT, Hüseyin, “Gaipliğin Aile Hukuku Yönünden Sonuçları”, Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2017, 25/2, 523-575.
• TÜRKMEN, Ahmet, “Eğitim Nafakası”, Prof. Dr. Aydın Zevkliler’e Armağan, Yaşar Üniversitesi E-Dergisi, 2013, 8/Özel, 2707-2764.
• TÜZÜNER, Özlem, “Korunmaya Muhtaç Yaşlılara Bakan Kurumlar ve Nafaka Yükümlüsü Hısımlar”, Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2014, 9/113-114, 79-107.
• UYANIK, Mehmet Zeki, “İslâm Aile Hukuku’nda Evlilik ve Boşanma Nafakası Bağlamında Süresiz Nafaka Yasası”, Necmettin Erbakan Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2019, 47/47, 57-87.
• UZUN BİRİNCİ, Tuba, “Eğitimine Devam Eden Ergin Çocuğa Ödenen Nafakanın Bazı Yargıtay Kararlarında Yardım Nafakası Olarak Nitelendirilmesi”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2018, 20/2, 89-125.
• ÜNALAN, Abdülkerim, “İslâm Hukuku’nda Gaibin/Mefkûdun Evlilik ve Miras Durumu”, Dicle Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2001, 3/1, 111-148.
• ÜNLÜ, Nuri, 70 Numaralı Konya Şer’iyye Sicili (1814-1816 M./1230-1232 H.), Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Danışman: Mustafa Öztürk, Elâzığ, 2005.
• ÜNVER AYDIN, Tülay/KARAAHMETOĞLU DURSUN, Şeyda, “Yargıtay Kararları Işığında Terk İhtarının Boşanma Sebeplerine ve Manevî Tazminat Talebine Etkisi”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, 2017, 75/2, 587-608.
• YAKUT, Esra, “19. Yüzyılda Orta Anadolu Bölgesi’nde Evliliğin Ortaya Çıkışı, Sona Ermesi ve Sonuçları”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2008, 12/1-2, 237-265.
• YARGI, Mehmet Ali, “Bedel Karşılığında Boşanma ve Muhâlea Uygulamaları: Suudi Arabistan’da Bir İnceleme”, Marmara Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Dergisi, 2012, 42/1, 141-172.
• YAŞAR, Mehmet Aziz, “İslâm Aile Hukuku’nda Boşanma Yetkisinin Kötüye Kullanılmasının Hükmü ve Hukukî Sonucu”, Amasya İlâhiyat Dergisi, 2021, Haziran/16, 89-124.
• YILDIRIM, Ece, Yoksulluk Nafakası, Başkent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Hukuk Anabilim Dalı Özel Hukuk Yüksek Lisans Programı, Yüksek Lisans Tezi, Danışman: İpek Yücer Aktürk, Ankara, 2020.
• YILMAZ, İbrahim, “Kadının Boşanma Hakkı Bağlamında Postmodern Bir Yaklaşım Örneği: İftidâ”, İslâm Hukuku Araştırmaları Dergisi, 2010, 15, 209-240.
• YILMAZÇELİK, İbrahim, “Social Situation of Diyarbakir Province Throughout the Ottoman Domination (Osmanlı Hâkimiyeti Süresince Diyarbekir Eyaleti’nin Sosyal Durumu)”, Tarih ve Gelecek Dergisi, 2016, 2/2, 70-99.
• YURT, Hilal, “Özel Olan Politiktir: Medenî Kanunun “Süresiz Nafaka” Düzenlemesi İkinci Dalga Feminizmin Anti-Liberal Bir Mirası Mı, Yoksa Hak Arama Hürriyetinin Asgarî Ölçüde Bir Tezahürü Mü?”, Ankara Barosu Dergisi, 2020/2, 175-182.
• YÜKSEK, Ali, “İslâm Aile Hukuku’nda Boşama Yetkisi ve Kadının Boşanması”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2014, 32/7, 340-354.