Koşullu Öz-Değer, Riskli İnternet Davranışları ve Siber Zorbalık/Mağduriyet Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Yıl 2015, Cilt: 5 Sayı: 3, 118 - 129, 01.12.2015

Yüksel Eroğlu , Neşe Güler

https://doi.org/10.19126/suje.04882

Cited By: 15

Öz

Bu araştırmanın amacı riskli internet davranışları, içsel ve dışsal koşullu öz-değer alanlarının siber zorbalık ve mağduriyet üzerindeki etkisini incelemektir. Bu araştırmaya Sakarya Üniversitesi’nin çeşitli bölümlerinde okuyan 505 öğrenci katılmıştır. Katılımcılara Kişisel Bilgi Formu, Koşullu Öz-Değer Ölçeği, Riskli İnternet Davranışları Anketi ve Revize Edilmiş Siber Zorbalık Envanteri uygulanmıştır. Riskli internet davranışlarının ve içsel ve dışsal öz-değer alanlarının siber zorbalıkla ilişkili davranışlar üzerindeki etkisi yapısal eşitlik modellemesi yoluyla incelenmiştir. Yapısal eşitlik modelinde içsel öz-değer alanları erdem ve aile desteği, dışsal öz-değer alanları ise akademik yeterlik, onay alma ve rekabet değişkenlerinden oluşturulmuştur. Ayrıca koşullu öz-değer alanları, riskli internet davranışları, siber zorbalık ve siber mağduriyet arasındaki ilişkileri incelemek için Pearson korelasyon katsayısı kullanılmıştır.  Modelin uyum iyiliği indeksleri (χ2/sd= 2.80, p=.000 RMSEA=.06, % 90 RMSEA CI= .055-.064, CFI=.92, TLI= .91, RMR=.06 ve SRMR=.06) modelin kabul edilebilir düzeyde olduğunu göstermektedir. Yol analizi sonuçlarına göre siber zorbalığı ve mağduriyeti; riskli internet davranışları ve dışsal öz-değer alanları pozitif, içsel öz-değer alanları ise negatif yönde yordamaktadır. Kurulan yapısal eşitlik modeli siber zorbalığın/mağduriyetin %42’sini açıklamaktadır. Bu bulgular alanyazın eşliğinde tartışılmıştır. 

Anahtar Kelimeler

Siber zorbalık; koşullu öz-değer; yapısal eşitlik modellemesi

Kaynakça

• Almeida, L., Correia, I., Garcia, S., Marinho, S., Gomes, S. ve Esteves, C. (2009). Are Moral Disengagement and Emphaty Related to Cyberbullying Practices? http://www.gold. ac. uk/media/Abstract _book_1st _Workshop.pdf adresinden 13.02.2011 tarihinde erişilmiştir.
• Arıcak, O. T. (2009). Psychiatric Symptomatology as a Predictor of Cyberbullying among University Students. Eurasian Journal of Educational Research, 34, 167-184.
• Belsey, B. (2008). Cyberbullying an Emerging Threat to the Always on Generation. http: //www. cyberbullying.ca/pdf/Cyberbullying Article by Bill Belsey. pdf adresinden 12. 11. 2010 tarihinde erişilmiştir.
• Büyüköztürk, Ş. (2008). Veri Analizi El Kitabı. Ankara: Pegem Akademi.
• Calvete, E., Orue, I., Estevaz, A., Villardon, L. ve Padilla, P. (2010). Cyberbullying in Adolescents: Modalities and Aggressor’s Profile. Computers in Human Behavior, 26, 1128-1135.
• Crocker, J. F., Karpinski, A., Quinn, D. M. ve Chase, S. K. (2003). When Grade Determine Self-Worth: Consequences of Contingent Self-Worth for Male and Female Engineering and Psychology Majors. Journal of Personality and Social Psychology, 5, 507-516.
• Çetin, B., Akın, A. ve Eroğlu, Y. (2011). Koşullu Öz-Değer Ölçeğinin Geçerlik ve Güvenirliği. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 8 (1), 410-426.
• David, F. ve Hertz, M. F. (2007). Electronic Media, Violence, and Adolescents: An Emerging Health Problem. Journal of Adolescent Health, 41, 1-5.
• Dilmaç, B. ve Aydoğan, D. (2010). Parental Attitudes as a Predictor of Cyberbullying among Primary School Children. International Journal of Human and Social Sciences, 5, 649-653.
• Dowell, E. B., Burgess, A. W. ve Cavanaugh, A. J. (2009). Clustering of Internet Risk Behaviors in a Middle School Student Population. Journal of School Health, 79 (1), 547-553.
• Erdur-Baker, Ö. (2010). Cyberbullying and Its Correlation to Traditional Bullying, Gender, and Frequent and Risky Usage of Internet-Mediated Communication Tools. New Media & Society, 12, 109-125.
• Erdur-Baker, Ö. ve Tanrıkulu, İ. (2010). Psychological Consequences of Cyberbullying Experiences among Turkish Secondary School Children. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 2, 2771-2776.
• Hinduja, S. ve Patchin, J. W. (2009). Bullying Beyond the Schoolyard: Preventing and Responding to Cyberbullying. California: Corwin Press.
• Hu, L. T. ve Bentler, P. M. (1999). Cutoff Criteria for Fit Indices in Covariance Structure Analysis. Structural Equation Modelling, 6 (1), 1-55.
• Karasar, N. (2006). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kline, R. B. (2005). Principles and Practice of Structural Equation Modelling. New York: Guilford Publications.
• Lei, L. ve Wu, Y. (2007). Adolescents’ Paternal Attachment and Internet Use. Cyberpsychology & Behavior, 10, 633-639.
• Pornari, D. C. ve Wood, J. (2010). Peer and Cyber Aggression in Secondary School Students: The Role of Moral Disengagement, Hostile Attribution Bias, and Outcome Expectancies. Aggressive Behavior, 36, 81-94.
• Scaglione, J. ve Scaglione, A. R. (2006). Bully-Proofing Children: A Practical, Hands-On Guide to Stop Bullying. Plymouth: Rowman & Littlefield Publishers.
• Smith, P., Mahdavi, J., Carvalho, M. ve Tippett, N. (2006). An Investigation into Cyberbullying, Its Forms, Awareness, and Impact, the Relationship between Age and Gender in Cyberbullying. http:// www. antibullyingalliance.org.uk adresinden 25.11. 2010 tarihinde erişilmiştir.
• Stefanone, M. A., Lackaff, D. J. ve Rosen, D. (2010). Contingences of Self-Worth and Social Networking Site Behavior. http:// www. liebertonline.com adresinden 15. 02.2011 tarihinde erişilmiştir.
• Şimşek, Ö. F. (2007). Yapısal Eşitlik Modellemesine Giriş. Ankara: Ekinoks.
• Topçu, Ç. ve Erdur-Baker, Ö. (2010). The Revised Cyberbullying Inventory (CBI): Validity and Reliability. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 5, 660-664.
• Valkenburg, P. M. ve Soeters, K. M. (2001). Children’s Positive and Negative Experiences with Internet. Communication Research, 28, 652-675.
• Williams, K. R. ve Guerra, N. G. (2007). Prevalence and Predictors of Internet Bullying. Journal of Adolescent Health, 41, 14-21.
• Ybarra, M. L. (2004). Linkages between Depression Symptomatology and Internet Harassment among Young Regular Internet Users. CyberPsychology & Behavior, 7, 247-257.
• Ybarra, M. ve Diener-West, M. (2008). How Protective Against Child and Adolescent Behavior is a Violence-Free Media Diet? http://is4k.com/presentations/how-protective-against-child-and-adolescentaggressive- behavior-is-a-violence-free-media-diet/ adresinden 01. 12. 2010 tarihinde erişilmiştir.
• Ybarra, M. L. ve Mitchell, K. J. (2004a). Youth Engage in Online Harassment: Associations with Caregiver-Child Relationships, Internet Use, and Personal Characteristics. Journal of Adolescence, 27, 319-336.
• Ybarra, M. L. ve Mitchell, K. J. (2004b). Online Aggressor/Targets, Aggressors, and Targets: A Comparison of Associated Youth Characteristics. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 45, 1308-1316.
• Ybarra, M. L., Mitchell, K. J., Finkelhor, D. ve Wolak, J. (2007). Internet Prevention Messages Targeting the Right Online Behaviors. Archives of Pediatrics & Adolescent Medicine, 161, 138-145.