TAŞIYICI DUVAR UZUNLUKLARI DEPREM YÖNETMELİĞİ KURALLARINA UYGUN OLMAYAN DONATISIZ YIĞMA BİR YAPININ DENEYSEL OLARAK İNCELENMESİ

Yıl 2018, Cilt: 6 Sayı: 4, 727 - 736, 01.12.2018

Oktay Musa Kayırga Fatih Altun

https://doi.org/10.15317/Scitech.2018.163

Öz

Bu çalışmada, kapı ve pencere boşlukları nedeniyle taşıyıcı duvar uzunluğu deprem yönetmeliği kurallarına uygun olmayan 3x3x3 m boyutlarında, tek katlı, tam (1:1) ölçekli donatısız yığma yapı, döngüsel yük etkisi altında deneysel olarak incelenmiştir. Döngüsel yük, yükleme duvarına monte edilen hidrolik yükleme düzeneği vasıtasıyla uygulanmış ve yük etkisi altında meydana gelen hasarlar yapı üzerine işaretlemiştir. Deplasman değerleri yedi adet deplasman ölçer ve veri kayıt sistemi ile kayıt altına alınmıştır. Elde edilen veriler değerlendirildiğinde, yığma yapı maksimum yük etkisinin %75’ine kadar yaklaşık olarak doğrusal davranış gösterdiği ve bu döngülerde kılcal çatlaklar dışında hasar meydana gelmediği görülmüştür. Bu yük seviyesinden sonra, yapının açılıp kapanan çatlaklarla enerji tüketmeye devam ettiği ve 0,013 göreli kat ötelenme oranında göçme konumuna ulaştığı belirlenmiştir. Sonuç olarak, taşıyıcı duvar uzunluğunun hasara sebebiyet veren önemli bir etken olduğu ve yönetmelik kurallarına hassasiyetle uyulması gerektiği değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Donatısız yığma yapı, Döngüsel yük etkisi, Hasar, Taşıyıcı duvar uzunluğu

Experimental Investigation of Unreinforced Masonry Building Having Insufficient Loadbearing Wall Lenght According to Turkish Earthquake Code Rules

Öz

In this study, 3x3x3 m sized, single-story, full-scale (1:1) unreinforced masonry building having insufficient loadbearing-wall length because of window and door openings according to Turkish earthquake code rules was investigated experimentally under the cyclic load effect. Cyclic load was carried out via hydraulic load-jack mounted on reaction wall, and the damages occurred under the influence of cyclic load were marked on the building. The displacement values were recorded by seven displacement transducers and data recording system. When the obtained values were evaluated, it was observed that the building behaved approximately linear to 75% of maximum load, and damage did not occur in these cycles except a few capillary cracks. After this load level, it was determined that the building dissipated energy with opened-closed cracks, and bearing capacity reached ultimate capacity about 0,013 relative storey drift rate. As a result, it is evaluated that loadbearing-wall length is the important factor for cause of damage, and it is necessary to observe the code rules meticulously.

Anahtar Kelimeler

Unreinforced masonry building, Cyclic load effect, Damage, Loadbearing-wall length

Kaynakça

• Altun F., Kayırga O.M., “Experimental Investigation of Masonry Structure Behaviour Under The Influence of Cyclic Loading”, International Civil Engineering and Architecture Symposium for Academicians (ICESA), Antalya, Turkey, 17-21 May 2014.
• Altun, F., Kayırga, O.M., “Experimental Investigation of Window and Door Opening Effect on Masonry Building Behavior Under The Cyclic Load”, International Science and Technology Conference (ISTEC), St. Petersburg, Russia, 2-4 September 2015.
• Arun, G., “Yığma Kargir Yapı Davranışı”, Yığma Yapıların Deprem Güvenliğinin Arttırılması Çalıştayı (YDGA-2005), Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara, 17 Şubat 2005.
• Birinci, F., Hacıefendioğlu, K., “Nüfus-İdari Yapı-Plan-Kentleşme-Yapılaşma Perspektifinden Türkiye’nin Deprem-Afet Riski Analizi ve Çözüm Önerileri, 3. Türkiye Deprem Mühendisliği ve Sismoloji Konferansı, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir, 14-16 Ekim 2015.
• Bothara, J. K., Dhakal, R. P., Mander, J. B., 2010, “Seismic Performance of An Unreinforced Masonry Building: An Experimental Investigation”, Earthquake Engineering & Structural Dynamics, Vol. 39 (1), pp. 45-68
• DBYBHY, 2007, Deprem Bölgelerinde Yapılacak Binalar Hakkında Yönetmelik, Bayındırlık ve İskan Bakanlığı, Ankara, 159 s. DİE, 2000, Bina Sayımı, T.C. Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü, Ankara, 473 s.
• Doğangün, A., Ural, A., “Seismic Performance of Masonry Buildings During Recent Earthquakes in Turkey”, The 14th World Conference on Earthquake Engineering, Beijing, China, 12-17 October 2008.
• Lourenço, P. B., Avilla, L., Vasconcelos, G., Alves, J. P., Mendes, N., Costa, A. C., 2013, “Experimental Investigation on The Seismic Performance of Masonry Buildings Using Shaking Table Test”, Bull Earthquake Eng., Vol. 11, pp. 1157-1190
• Shahzada, K., Khan, A. N., Elnashai, A. S., Ashraf, M., Javed, M., Naseer, A., Alam, B., 2012, “Experimental Seismic Performance Evaluation Brick Masonry Buildings”, Earthquake Spectra (August 2012), Vol. 28 (3), pp. 1269-1290.
• Ural, A., “Taşıyıcı Duvarlarda Farklı Boşluk Yapılandırılmasına Sahip Sarılmış Yığma Yapıların Deprem Davranışının İncelenmesi”, Deprem Sempozyumu, Kocaeli, 23-25 Mart 2005.