Political Discourse in the Historical Context of the Relationship of Media and Politics: 31 March 2019 Local Elections

Yıl 2021, , 105 - 124, 29.04.2021

Abdulkadir Gölcü Harun Dağ

https://doi.org/10.52642/susbed.898738

Öz

Medya, siyasal söylemin topluma aktarılmasındaki en önemli araçlardan biridir. Bu bağlamda özellikle seçim dönemlerinde, siyasal söylemlerin yoğun bir şekilde yer aldığı haberler gündemi meşgul etmektedir. Bu haberlerin kurgusu ise dönemin medya ve siyaset ilişkisi ekseninde yapılandırılmaktadır. Bu çalışmanın amacı 31 Mart Yerel Seçimleri ile ilgili haberlerde medya ve siyaset ilişkisi ve siyasal söylemin haberlere yansımasını ortaya çıkarmaktır. Eleştirel söylem analizi yönteminin kullanıldığı çalışmada, 30-31 Mart ile 1 Nisan tarihlerinde örneklem olarak seçilen Sabah, Yeni Şafak, Hürriyet ve Birgün gazetelerinin resmi twitter hesapları üzerinden paylaştıkları haberler incelenmiştir. Çalışma neticesinde, haber metinlerinin anlamsal zenginlikten yoksun ve tek boyutlu bir bakış açısıyla inşa edildiği görülmüştür. Gazeteler, yerel siyasal söylemden ziyade genel siyasi söylemi ön plana çıkararak, siyasi bilgilenme sürecini manipüle eden bir yayın politikası benimsemiştir. Ayrıca analizlerde siyasilerin kutuplaştırıcı yaklaşımlarının, partizan bir şekilde haberlere de yansıdığı tespit edilmiştir

Anahtar Kelimeler

Siyasal Söylem, Siyaset, Medya ve Siyaset, 31 Mart Yerel Seçimleri

Kaynakça

• Adaklı, G. (2009). 2002-2008: Türk Medyasında AKP Etkisi. İçinde İlhan Uzgel & Bülent Duru (Der.), AKP Kitabı Bir Dönüşümün Bilançosu (ss. 559-614). Ankara: Phoenix Yayınevi.
• Alp, H. (2015). Medyada nefret söylemi ve çingene toplumuna yönelik ayrımcı söylemin suça dönüşmesi. Yayınlanmamış doktora tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Gazetecilik Anabilim Dalı, İstanbul.
• Arabacı, C. (2011). İttihat ve Terakki Basını. İçinde Hakan Aydın (Ed.), İkinci Meşruiyet Devrinde Basın ve Siyaset (ss. 73-172), Konya: Palet Yayınları.
• Aygül, E. (2013). Yeni medyada nefret söyleminin üretimi: bir toplumsal paylaşım ağı olarak facebook örneği. Yayınlanmamış yüksek yisans tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Radyo Televizyon ve Sinema Anabilim Dalı, Ankara.
• Barlas, M. (2019a). Kılıçdaroğlu’nun Var Olması Cumhurbaşkanı Erdoğan’a Haksızlıktır. https://www.sabah.com.tr/yazarlar/barlas/2019/03/19/kilicdaroglunun-var-olmasi-cumhurbaskani-erdogana-haksizliktir (Accessed: 3 February 2020).
• Barlas, M. (2019b). 31 Mart Sonrasında Kılıçdaroğlu CHP-HDP’nin Eş Başkanı Olabilir. https://www.sabah.com.tr/yazarlar/barlas/2019/03/27/31-mart-sonrasinda-kilicdaroglu-chp-hdpnin-es-baskani-olabilir (Accessed: 3 February 2020).
• Beyaz TV. (2019). Erdoğan: Karşımızda Zillet İttifakı Var. https://www.youtube.com/watch?v=IDTaeKrFaBg (Accessed: 10 September 2019).
• Birand, M. A. & Yıldız, R. (2012). Son Darbe 28 Şubat. İstanbul: Doğan Kitapçılık.
• Bostancı, N. (2012). Tarihi Arka Planıyla Birlikte 28 Şubat. İçinde Abdurrahman Babacan (Ed.), 28 Şubat: Bin Yılın Sonu Cilt III (ss.77-90), İstanbul: Pınar Yayınları.
• Bursalı, O. (2019a). Siz Fetö İle En Büyük Beka Sorununu Yarattınız. https://www.cumhuriyet.com.tr/yazarlar/orhan-bursali/siz-feto-ile-en-buyuk-beka-sorununu-yarattiniz-1243215 (Accessed: 2 February 2020).
• Bursalı, O. (2019b). Sorun Ülkenin Değil AKP İktidarının Bekası. https://www.cumhuriyet.com.tr/yazarlar/orhan-bursali/sorun-ulkenin-degil-akp-iktidarinin-bekasi-1235290 (Accessed: 2 February 2020).
• Çam, E. (2005). Siyaset Bilimine Giriş. İstanbul: Der Yayınları.
• Çavdar, T. (1999). Türkiye’nin Demokrasi Tarihi 1839-1950. Ankara: İmge Kitabevi.
• Çaylı, E. & Depeli G. (2012). İfade Özgürlüğünün On Yılı 2001-2011. İstanbul: IPS İletişim Vakfı Yayınları.
• Çelik, H. & Ekşi, H. (2008). Söylem Analizi. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 27 (27), 99-117.
• Cemal, H. (2010). Türkiye’nin Asker Sorunu. İstanbul: Doğan Kitapçılık.
• Çiçek, A. C. & Uysal, G. (2019). Siyaset, İdeoloji Ve Manipülasyon Ekseninde Medya: 16 Nisan 2017 Referandumunun Medyaya Yansıması Üzerine Eleştirel Bir Söylem Analizi. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 74 (4), 1183-1201. doi:10.33630/ausbf.571580
• Çoban, B. (2015). Söylem, İdeoloji ve Eylem: İktidar ve Muhalefet Arasındaki Mücadeleyi Çözümleme Denemesi. İçinde Barış Çoban & Zeynep Özarslan (Ed.), Söylem ve İdeoloji (ss.199-234), İstanbul: Su Yayınları.
• Demir, V. (2007). Türkiye’de Medya Siyaset İlişkisi. İstanbul: Beta Yayınları.
• Devran, Y. (2010). Haber, Söylem, İdeoloji. İstanbul: Başlık Yayın Grubu.
• Doruk, Ö. (2013). Disiplin Toplumu ve Haber Söylemi: Gökkuşağı Derneği’nce Yapılması Planlanan Yürüyüşün Engellenmesine İlişkin Haberlerin Çözümlenmesi. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 2 (1), 106-132.
• Dündar, L. (2016). 12 Eylül 1980 Darbesinin Basına Etkileri. Uluslararası Tarih Ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 16, 125‐154.
• Duran, R. (2015). Dümdüz…Sessiz…Hareketsiz…Ulvi Gibi…Medya Nasıl Kürtaj Edilir?, İçinde Utku Uraz Aydın (Der.), Neoliberal Muhafazakar Medya (ss. 19-30), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Erciyas, S & Baykal, A. (2019). 31 Mart Seçimlerine Doğru Dünden Bugüne Partilerin Yerel Yönetim Vizyonu. Ankara: SETA Vakfı Yayınları.
• Evre, B. (2009). Söylem Analizine Yönelik Farklı Yaklaşımlar: Bir Sınıflandırma Girişimi. İçinde İsmet Parlak (Ed.), Medyada Gerçekliğin İnşası (ss. 107-152), Konya: Çizgi Kitabevi.
• Evrensel Gazetesi. (2019). Kılıçdaroğlu: Kavga Üslubunu Doğru Bulmuyorum. https://www.evrensel.net/haber/374753/kilicdaroglu-kavga-uslubunu-dogru-bulmuyorum (Accessed: 9 September 2019).
• Fairclough, N. (2015). Dil ve İdeoloji. İçinde Barış Çoban & Zeynep Özarslan (Ed.), Söylem ve İdeoloji (ss.121-126), İstanbul: Su Yayınları.
• Findley, C. V. (2011). Modern Türkiye Tarihi: İslam, Milliyetçilik ve Modernlik. İstanbul: Timaş Yayınları.
• Gevgili, Al.(1983). Türkiye Basını. Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ansiklopedisi, C.1, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Gölcü, A. (2019). Basın ve Toplumsal Tarih: Bir Türkiye Hikayesi. İstanbul: Literatürk Akademi.
• Güngör, N. (2013). İletişim Kuram ve Yaklaşımlar. Ankara: Siyasal Kitapevi.
• Gürkan, N. (1998). Türkiye’de Demokrasiye Geçişte Basın (1945-1950). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Gürsel, K. (2018). “Yerel Seçimler” Neden Yerel Seçim Değildir. https://birikimdergisi.com/haftalik/9279/yerel-secimler-neden-yerel-degildir (Accessed: 2 February 2020).
• Güz, N. (1991). Türkiye’de Basın İktidar İlişkileri: 1920-1927. Ankara: Gazi Üniversitesi Basın Yayın Yüksek Okulu Yayınları.
• Heywood, A. (2006). Siyaset. Bekir Berat Özipek vd. (Çev.) Ankara: Adres Yayınları.
• Hürriyet Gazetesi. (2019). Meral Akşener Uşak Mitinginde Konuştu. https://www.hurriyet.com.tr/gundem/meral-aksener-usak-mitinginde-konustu-41151525 (Accessed: 10 September 2019).
• İnal, A. (1995). Yazılı Basın Haberlerinde Yapısal Yanlılık Sorunu. Toplum ve Bilim, 111-135.
• Işık, M. (2002). Türkiye ve Dünya Bağlamında Kitle İletişim Sistemleri. Konya: Eğitim Kitabevi Yayınları.
• Kabacalı, A. (1999). Türk Basınında Demokrasi. Ankara: T.C. Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Kampf, Z. (2015). Political Discourse Analysis. The International Encyclopedia of Language and Social Interaction, https://doi.org/10.1002/9781118611463.WBIELSI096 (Accessed: 21. June 2019).
• Kapani, M. (2012). Politika Bilimine Giriş. Ankara: Bilgi Yayınevi.
• Kaplan, H. (2019a). İyi Parti’nin HDP’lileri. https://www.sabah.com.tr/yazarlar/hilalkaplan/2019/03/26/iyi-partinin-hdplileri (Accessed: 3 February 2020).
• Kaplan, H. (2019b). Gülüyoruz Ama Komik Değil. https://www.sabah.com.tr/yazarlar/hilalkaplan/2019/02/08/guluyoruz-ama-komik-degil (Accessed: 3 February 2020).
• Karaçay, E. (2018). Yeni medya ortamında kadına yönelik haberlerde nefret söylemi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Radyo Televizyon ve Sinema Anabilim Dalı, İstanbul.
• Karpat, K. (1996). Türk Demokrasi Tarihi: Sosyal, Ekonomik, Kültürel Temeller. İstanbul: AFA Yayınları.
• Keyman, F. (2000). Türkiye ve Radikal Demokrasi. İstanbul: Alfa Yayınları.
• Kışlalı, A. T. (2002). Siyaset Bilimi. Ankara: İmge Kitabevi.
• Koloğlu, O. (2006). Osmanlı’dan Günümüze 21. Yüz Yıla Basın Tarihi. İstanbul: Pozitif Yayınları.
• Lance, B. (2000). Politik İllüzyon ve Medya. İstanbul: Nehir Yayınları.
• Lüküslü, D. (2009). Türkiye’de Gençlik Miti. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Meyer, T. (2002). Medya Demokrasisi: Medya Siyaseti Nasıl Sömürgeleştirir. İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları.
• Miş, N. & Duran, H. (2019). İttifaktan Blok Siyasetine 31 Mart Yerel Seçimleri. ADAM AKADEMİ Sosyal Bilimler Dergisi, 9(2). 363-393. doi: 10.31679/adamakademi.634750. Mutlu, E. (1998). İletişim Sözlüğü. Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
• NTV. (2019). Bahçeli: Zillet İttifakı Çamurdur, Çürümedir; Cumhur İttifakı Helaldir, Hakikattir. https://www.ntv.com.tr/turkiye/zillet-ittifaki-camurdur-curumedir-cumhur-ittifaki-helaldir-hakikattir,eFXKU56P7UqZ3Q8-QyYHHA (Accessed: 9 September 2019).
• Özdil, Y. (2019). Hepimiz Mansur Yavaş’ız. https://www.sozcu.com.tr/2019/yazarlar/yilmaz-ozdil/hepimiz-mansur-yavasiz-4143068/ (Accessed: 2 February 2020).
• Özer, Ö. (2011). Haber Söylem İdeoloji: Eleştirel Haber Çözümlemeleri. Konya: Literatürk Yayınları.
• San Sungunay, S. (2018). Kadına yönelik şiddet haberlerinin söylem analizi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Başkent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enistitüsü, Ankara.
• Smith, P. (2007). Kültürel Kuram. Selime Güzelsarı & İbrahim Gündoğdu (Çev.), İstanbul: Babil Yayınları.
• Sözen, E. (1999). Söylem: Belirsizlik, Mübadele, Bilgi/Güç ve Refleksivite. İstanbul: Paradigma Yayınları.
• Topuz, H. (2011). II. Mahmut’tan Holdinglere Türk Basın Tarihi. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Toy, M. E. (2019). Bir Siyasal İletişim Aracı Olarak Sosyal Medya: 31 Mart 2019 Yerel Seçimlerinde Cumhur İttifakı Ve Millet İttifakı’nın Twitter Kullanımı. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Rayo Televizyon ve Sinema Anabilim Dalı, İstanbul.
• Turanlı, E. (2015). Adalet Ve Kalkınma Partisi (Akp) İktidarı Döneminde Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin Değişiminin Yazılı Basına Yansıması. Yayımlanmamış doktora tezi, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İletişim Bilimleri Anabilim Dalı, Kocaeli.
• Van Dijk, T. (1998). What is political discourse analysis?. In Jan Blommaert & Chris Bulcaen (Ed.), Political Linguistics (pp. 11-52), Amsterdam: Benjamins.
• Van Dijk, T. (1999). Söylemin Yapıları ve İktidarın Yapıları. İçinde Mehmet Küçük (Ed.). Medya, İktidar, İdeoloji (ss. 331-398), Ankara: Ark Yayınları.
• Van Dijk, T. (2015). Söylem ve İdeoloji: Çok Alanlı Bir Yaklaşım. Barış Çoban & Zeynep Özarslan (Ed.), Söylem ve İdeoloji (ss. 15-100), İstanbul: Su Yayınları.
• Van Dijk, T. A. (1985). Introduction: The Role of Discourse Analysis in Society. In T.A. van Dijk (Ed.), Handbook of Discourse Analysis, 4: Discourse Analysis in Society (pp. 1-8), London: Academic Press.
• Van Dijk, T. A. (1991). Media contents The Interdisciplinary Study of News as Discourse. In K. Jensen & N.W.Jankowski (Ed.), A Handbook of Qualitative Methodologies for Mass Communication Research (pp. 108-120), London and New York: Routledge.
• Van Dijk, T. A. (2015a). Critical Discourse Analysis. In Deborah Tannen, Heidi Hamilton, & Deborah Schiffrin (Ed.), Handbook of Discourse Analysis, 2 vols (pp. 466-485), Chichester: Wiley Blackwell.
• Yanardağ, M. (2008). Medya Nasıl Kuşatıldı: Emin Çölaşan- Aydın Doğan Tartışması ve Medyanın Ekonomi Politiği. İstanbul: Siyah Beyaz Kitap.
• Yaşlı, F. (2014). AKP, Cemaat, Sünni-Ulus, Yeni Türkiye Üzerine Tezler. İstanbul: Yordam Kitap.
• Yayla, A. (2003). Siyaset Teorisine Giriş. Ankara: Liberte Yayınları.
• Yeğen, C. (2013). Yazılı Basında HIV/AIDS İle Yaşayan Bireylere Yönelik Nefret Söylemi, Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Gazetecilik Anabilim Dalı, Ankara.
• Yıldız, N. (1996). Demokrat Parti İktidarı (1950- 1960) ve Basın. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 51(1), 481-505. doi: 10.1501/SBFder_0000001897.
• Zürcher, J. E. (2017). Modernleşen Türkiye’nin Tarihi. İstanbul: İletişim Yayınları.