Türkiye’de Sosyal Güvenlik Harcamaları ile Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki: Eşbütünleşme Analizi ve Granger Nedensellik Testi

Yıl 2021, Sayı: 45, 430 - 439, 29.04.2021

Selcan Ünal , Bilge Afşar

https://doi.org/10.52642/susbed.929894

Cited By: 1

Öz

Sosyal güvenlik harcamalarının ekonomik büyümeye etkisi ile ilgili literatürde iki farklı görüş bulunmaktadır. Sosyal güvenlik harcamaları bir kamu harcamasıdır. Buna bağlı olarak, klasikler sosyal güvenlik harcamalarında gerçekleşecek artışın büyümeyi negatif etkileyeceğini savunur. Keynesyenlere göre ise bu tür harcamalardaki artış büyümeyi daha da artıracaktır. Çalışmanın amacı Türkiye’de sosyal güvenlik harcamalarının ekonomik büyümeye etkisinin olup olmadığını, etkisi var ise ne yönde olduğunu bulmaktır.
Çalışmada 1975 ile 2017 dönemi arasında sosyal güvenlik harcamaları ve ekonomik büyüme arasındaki zamansal nedensellik ilişkisi incelenmektedir. Sosyal güvenlik harcamaları değişkeni olarak konsolide bütçe içerisinde sosyal güvenlik harcamalarının yüzdesel oranı verisi ve ekonomik büyüme değişkeni olarak gayrisafi yurtiçi hasılanın bir önceki yıla göre yüzdesel değişim verisi kullanılarak analiz yapılmıştır.
Çalışmada Johansen (1988), Johansen ve Juselius (1990) ve Johansen (1991) çalışmalarında yer alan Johansen eşbütünleşme testi uygulanarak modeller için uzun dönemli ilişkiler araştırılmıştır. Bu araştırma neticesinde değişkenler arasında uzun dönem eşbütünleşme ilişkisinin varlığı tespit edilmiştir. Sosyal Güvenlik Harcamalarında gerçekleşen her 1 puanlık artışın ekonomik büyümede 1.05 puan artışa sebep olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Değişkenler arasında nedensellik olup olmadığını araştırmak için Granger(1969) nedensellik testi yapılmıştır. Sosyal güvenlik harcamalarının ekonomik büyümenin nedeni olduğu fakat ekonomik büyümenin sosyal güvenlik harcamalarının nedeni olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. 

Anahtar Kelimeler

Türkiye, Sosyal Güvenlik Harcamaları, Ekonomik Büyüme, Eşbütünleşme, Granger Nedensellik

Kaynakça

• Alam , S., Sultana , A., & Butt, M. (2010). Does Social Expenditures Promote Economic Growth? European Journal of Social Sciences A Multivariate Panel Cointegration Analysis for AsianCountries, 44-55.
• Alper, Y. (2019). Sosyal Güvenlik Üzerine YAZILAR'ım. Ankara: Türk Metal Sendikası Araştırma ve Eğitim Merkezi Yayınları.
• Alper, Y., & Kılkış, İ. (2020). İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku. Bursa: DORA .
• Altınöz, B., & Altuntaş, M. (2021). Türlerine Göre Transfer Harcamalarının Ekonomi Büyüme Üzerindeki Etkisi: Türkiye İçin Bir Uygulama. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 103-117.
• Baylan, M. (2019). Sosyal Güvenlik Harcamalarının Gelir Dağılımı Üzerine Etkisi: Türkiye Örneği. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2579-2593.
• Bellettini, G., & Ceroni, C. (2000). Social security expenditure and economic growth: An empirical assessment. 249-275. doi:https://doi.org/10.1006/reec.2000.0231.
• Birinci, B. (2015). Sosyal güvenlik harcamalarının gelir dağılımı üzerine etkisi. Trabzon: Karadeniz Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
• Cammeraat, E. (2020). The Relationship Between Different Social Expenditure Schemes and Poverty, İnequality and Economic Growth. International Social Security Review, 101-123.
• Canbay, T., & Demir, M. (2013). Türkiye’ de Sosyal Güvenlik Açıkları ve Sosyal Güvenlik Ahlakı. Yönetim ve Ekonomi, 303-315.
• Dickey, D., & Fuller, W. (1979). Distribution of the Estimators for Autoregressive Time Series With a Unit Root. Journal of the American Statistical Association, 427-431.
• Granger, C. (1969). Investigating Causal Relations by Econometric Models and Cross-spectral Methods. Econometrica, 424-438.
• Hall, S. (1991). The Effect of Varying Length VAR Models on the Maximum Likelihood Estimates of Cointegrating Vectors. Scottish Journal of Political Economy, 317-323. ILO. (2017). Word Social Protection Report. Geneva: International Labour Office.
• Johansen, S. (1988). Statistical Analysis of Cointegration Vectors. Journal of Economic Dynamics and Control , 231-254.
• Johansen, S. (1991). Estimation and Hypothesis Testing of Cointegration Vectors in Gaussian Vector Autoregressive Models. Econometrica: journal of the Econometric Society, 1551-1580.
• Johansen, S., & Juselius, K. (1990). Maximum Likelihood Estimation and İnference on Cointegration—with Appucations to the Demand for Money. Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 169-210.
• Kar, M., & Taban, S. (2003). Kamu Harcama Çeşitlerinin Ekonomik Büyüme Üzerine Etkisi . Ankara Üniversitesi SBF Dergisi , 145-169.
• Kocabıyık, T. (2016). Johansen Eşbütünleşme Testinde Karar Aşamalarının Analizi. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 40-50.
• Kutlar , A. (2017). Adım Adım Eviews ile Uygulamalı Çok Denklemli Zaman Serileri. Kocaeli: Umuttepe Yayınları.
• Lee, C., & Chang, C. (2006). Social Security Expenditure and GDP in OECD Countries: A Cointegrated Panel Analysis. International Economic Journal, 303-320.
• Lee, C., & Chang, C. (2006). Social Security Expenditures and Economic Growth: A Heterogeneous Panel Application. Journal of Economic Studies, 386-404.
• MacKinnon, J., Haug, A., & Michelis, L. (1999). Numerical Distribution Functions of Likelihood Ratio Tests for Cointegration. Journal of Applied Econometrics, 563-577.
• Phillips , P., & Perron, P. (1988). Testing for a Unit Root in Time Series Regression. Biometrika, 335-346.
• Saunders, P. (1985). Public Expenditure and Economic Performance in OECD Countries. Journal of Public Policy, 1-21.
• Strateji ve Bütçe Başkanlığı. (2020, 12 12). https://www.sbb.gov.tr/ekonomik-ve-sosyal-gostergeler/ adresinden alındı
• Tarı, R. (2014). Ekonometri. Kocaeli: Umuttepe Yayınları.
• TÜİK. (2020, 12 12). https://www.tuik.gov.tr/ adresinden alındı
• Yaraşır Tülümce, S., & Yayla, N. (2017). Türkiye'de Kamu Harcamalrının Bileşenleri ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Wagner ya da Keynes? Social Sciences (NWSAENS), 163-184.
• Yazgan, T. (2011). İktisatçılar İçin Sosyal Güvenlik Ders Notları. İstanbul: Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı.
• Yıldırım, M., Belen , M., & Kütük, Y. (2014). Küresel Emtia Fiyatları ile Hisse Senedi Getirileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: Kardemir ve İzdemir Üzerinde Bir Uygulama . Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 107-138.