Türkiye’de Lisansüstü Halkla İlişkiler Eğitimi Üzerine Bir Araştırma: Doktora Tezlerinin Halkla İlişkiler Alanına Katkısının Niceliksel İçerik Analizi 2008-2017

Yıl 2018, Sayı: 39, 236 - 248, 01.02.2018

Başak Solmaz Yunus Ergen , Öznur Alkan

Öz

Türkiye’de halkla ilişkiler alanındaki bilgi birikiminin özellikle son yirmi yılda büyük bir gelişim kaydettiği ve halkla ilişkiler mesleğinin gerek özel sektör gerek kamu kuruluşları gerekse kar amacı gütmeyen kurum ve kuruluşlarda güçlü bir yönetim fonksiyonu olarak rüştünü ispat ettiği bilinmektedir. Stratejik bir iletişim yönetimi olarak tanımlanan halkla ilişkiler alanının/mesleğinin nitelikli eleman ihtiyacını karşılamak amacıyla yirminci yüzyılın ortalarından itibaren verilmeye başlanan halkla ilişkiler eğitimi, yüzyılın sonlarına doğru olgunlaşmış ve yirmi birinci yüzyılın ilk çeyreğinde büyük bir gelişim kaydetmiştir. Türkiye’de yoğunluklu olarak üniversitelerdeki İletişim fakülteleri bünyesinde verilen halkla ilişkiler eğitiminin niteliği de son yıllarda üzerinde sıklıkla durulan ve kritiği yapılan konular arasında yer almış ve almaya devam etmektedir. Buradan hareketle bu çalışmada öncelikli olarak Türkiye’de hem lisans hem de lisansüstü düzeyde verilen halkla ilişkiler eğitimi ile ilgili genel bir değerlendirme yapılmış, ardından halkla ilişkiler alanında 2008-2017 yılları arasında yazılan doktora tezlerinin niceliksel içerik analizine yer verilmiştir. Çalışmanın iki temel amacı vardır. Bunlardan ilki Türkiye’deki lisans ve lisansüstü düzeyde verilen halkla ilişkiler eğitiminin mevcut durumunu nicelik bakımından ortaya çıkarmak, ikincisi ise halkla ilişkiler alanında yazılan doktora tezlerinin tasnifini yaparak bu tezlerin alana katkısının hangi konularda ve ne düzeyde olduğunu tespit etmektir. Bu bağlamda geride kalan on yıllık süre içerisinde yazılan 240 doktora tezi nicel içerik analizi tekniğiyle incelenmiştir. Araştırma kapsamında incelenen tezlerde, konular, yıllara göre dağılım, tezlerin yazıldığı üniversiteler, enstitüler, ana bilim dalları ve bilim dalları, dil, cinsiyet gibi unsurlar ele alınmıştır. Araştırma sonucunda, Türkiye’de halkla ilişkiler alanında lisans ve lisansüstü eğitim veren üniversite sayısında son yıllarda ciddi bir artış yaşandığı saptanmıştır. Halkla ilişkiler alanında verilen lisans eğitiminin devlet ve vakıf üniversitelerinde eşit sayıda olduğu görülürken, lisansüstü eğitimde devlet üniversitelerinin ön plana çıktığı tespit edilmiştir. İncelenen doktora tezlerinin neredeyse tamamının devlet üniversitelerinde verilen halkla ilişkiler doktora eğitimi neticesinde yazıldığı saptanmıştır. Araştırma bulgularına göre incelenen doktora tezlerinin konu dağılımına bakıldığında ise en fazla halkla ilişkilerin uygulanmasına ilişkin konulara ağırlık verildiği sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Halkla ilişkiler, lisansüstü halkla ilişkiler eğitimi, doktora tezleri, nicel içerik analizi

An Assessment on Graduate Public Relations Education in Turkey; Quantitative Content Analysis of the Contribution of Doctoral Dissertations to Public Relations 2008-2017

Öz

Knowledge in the field of public relations has shown great development the last twenty years, in Turkey. Public relations, a powerful management function, proved rational in the profession, the private sector, public institutions and non-profit organizations. Public relations education began in the middle of the twentieth century, and this training has made a great progress towards the end of the century. Public relations education in Turkey is given density within the communication department. The quality of public relations education has been frequently discussed in recent years. In this study, a general evaluation was conducted both of undergraduate and undergraduate public relations education in Turkey. Then, in the field of public relations, quantitative content analysis of doctoral theses written between 2008-2017 was included. There are two main purposes of working. First, are quantitatively reveal the current state of public relations education in Turkey. The second is to classify the doctoral dissertations written in the field of public relations, and to determine the extent to which these dissertations contribute to the field. In this context, 240 doctoral dissertations written over the remaining ten years have been examined by quantitative content analysis technique. The research covered topics such as dissertations topics, distribution according to years, theses, universities, institutes, main branches of science and branches of science, language, gender. As a result, in recent years in the public relations field in undergraduate and graduate education it has been determined that Turkey experienced a significant increase. While the number of undergraduate studies in the field of public relations was found to be equal among the state and foundation universities, it was determined that the state universities were in the foreground in the graduate education. Almost all of the doctoral dissertations examined were found to be related to the public at state universities in terms of doctoral studies. When the subject distribution of the doctoral dissertations analyzed according to the research findings is examined, it is reached that the emphasis is given to the subjects related to the application of public relations

Anahtar Kelimeler

Public relations, graduate public relations education, doctoral dissertations, quantitative content analysis

Kaynakça

• Ağıralioğlu, Necati. (2013). “Türkiye’de Lisansüstü Öğretim”, Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, sayı: 3(1), s.1-9.
• Berelson, Bernard. Content Analysis in Communication Research, Free Press, Glencoe, 1952.
• Bilgin, Nuri. Sosyal Bilimlerde İçerik Analizi Teknikler ve Örnek Çalışmalar, Siyasal Kitapevi, Ankara, 2014.
• Bozan, Mahmut. (2012). “Lisansüstü Eğitimde Nitelik Arayışları”, Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, sayı: 4(2), s.177-187.
• Krippendorff, Klaus. Content Analysis; An Introduction to is Methodology, SAGE Publications, London, 1980.
• Kocabaş, F., Pira, A. & Sohodol, Ç. (2004). “Halkla İlişkiler Eğitiminin Kalitesinin Artırılmasında EğitimciUygulamacı-Öğrenci Rolleri ve İşbirliği; Mevcut Durum ve Öneriler Üzerine Bir Araştırma”, 2th International
• Symposium, Communication in the Millenium, 221-252, , [Erişim Tarihi; 03.12.2017.]
• Tokgöz, Oya. (2003). “Türkiye’de İletişim Eğitimi; Elli Yıllık Bir Geçmişin Değerlendirilmesi”, Kültür ve İletişim, sayı: 6(2), s.7-32.
• Tokgöz, Oya. (2006). “Türkiye’de İletişim Araştırmalarında İletişim Eğitiminin Rolü ve Önemi”, Küresel İletişim Dergisi, Bahar, sayı: 1, s.1-12.
• Okay, Ayla. (2003). “Public Relations Education in Turkey”, European PR News, sayı: 2(3), s.19-27.
• Okay, Ayla. & Okay, Aydemir. (2008). “Undergraduate and Graduate Public Relations Education in Turkey; A Quantitative Study of Dissertations Contributions to Public Relations Field (1984-2007)”, Selçuk İletişim Dergisi, sayı: 5(2), s.5-14.
• ÖSYM, (2017). [Erişim Tarihi: 09.12.2017].
• Vural, B. A. & Yurdakul, N. B. (2004). “Halkla İlişkiler Eğitiminde Müfredat ve Uygulamalar; Türk ve Amerikan Üniversitelerine Yönelik Kıyaslamalı Bir Çalışma”, 2th International Symposium, Communication in the Millenium, 253-268, https;//www.cimsymposium.org/archive, erişim tarihi; 09.12.2017.
• Yaşın, Cem., Çetin, Muharrem. & Sönmez, Büşra. (2017). “Halkla İlişkiler Alanındaki Doktora Tezleri Üzerinden Türkiye ve ABD’de Bilimsel Bilginin Gelişiminin Analizi”, Selçuk İletişim Dergisi, sayı: 10(1), s.454- 480.
• Yengin, H. (2004). “Türkiye’de Halkla İlişkiler Öğrenimi ve Sorunları”, 2th International Symposium, Communication in the Millenium, 173-192, , [Erişim Tarihi; 11.12.2017].
• Yıldırım, Besim. (2015). “İçerik Çözümlemesi Yönteminin Tarihsel Gelişimi Uygulama Alanları ve Aşamaları”, Besim Yıldırım (ed.), İletişim Araştırmalarında Yöntemler Uygulama ve Örneklerle, Literatürk Academia, Konya.
• YÖK, (2017). < www.yok.gov.tr> [Erişim Tarihi: 09.12.2017].