Duygusal ve Bilişsel Güdülerin Sürdürülebilir Giysi Tüketim Davranışı Üzerindeki Etkisini İncelemeye Yönelik Bir Çalışma

Yıl 2018, Sayı: 40, 254 - 268, 01.08.2018

Şükran Karaca

Öz

Son yıllarda meydana gelen küresel nüfus artışı, artan yaşam standartları, modanın etkisinde kalma, ürünlere daha kolay ulaşım ve reklamların yoğunluğu gibi birçok sebepten dolayı tekstil üretimi, tüketimini ve giyim atıkları artmıştır. Bu durum kaynakların tükenmesine, çevresel konular hakkında endişelere, aşırı ve gereksiz tüketim gibi birçok probleme yol açmıştır. Meydana gelen bu sorunlarına karşı alınması gereken tedbirlerden biri ise sürdürülebilir giysi tüketim davranışının geliştirilmesidir. Sürdürülebilirlik önemli bir konudur çünkü bugün insanların yaptığı tüm seçimler ve eylemler gelecekte her şeyi etkileyecektir. Gelecek nesillere daha yaşanılabilir bir dünya bırakmak için insanların sürdürülebilirlik konusunda farkındalıklarını artırmak gerekmektedir. Sürdürülebilir giysi tüketimi ise; giyim ürünlerinin satın alınması, depolanması, kullanımı, muhafaza edilmesi ve atılması gibi birçok aşamayı içeren bir davranıştır. Giysilerin sürdürülebilirliğini geliştirmek için organik olarak üretilen giysiler satın alma, daha düşük ısılarda yıkanan, daha kısa sürede kuruyan ve daha az ütü gerektiren giysilerin seçimi, kullanılmış giysilerin giyim tüketim döngüsü içinde ikinci bir perakende satış mağazasına yeniden satılması ya da bağışlanması gibi birçok seçenek vardır. Bununla birlikte, günümüzün giyim endüstrisi temel fizyolojik ve psikolojik ihtiyaçları karşılamanın ötesine geçmiştir ve özellikle modadaki yükseliş giyimin toplumsal ve kültürel önemini büyük ölçüde değiştirmiştir. İnsanlar da bir ürün satın alırken genellikle planlı ve düşünerek satın alma yerine duygusal güdülerin etkisinde kalarak satın alma kararını vermektedirler. Bu bağlamda bu araştırma ile tüketicilerin duygusal ve bilişsel güdülerinin sürdürülebilir giysi tüketim davranışı üzerindeki etkilerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Kolayda örnekleme yöntemi ile 366 anket verisi elde edilmiştir. Yapılan açıklayıcı faktör analizi sonucunda "Sürdürülebilir Giysi Tüketim Davranışı" giysi atma, giysi bağışlama, yeniden kullanma ve sorumlu giysi satın alma davranışı şeklinde dört faktöre ayrılmıştır. Regresyon analizi sonucunda duygusal güdülerin giysi atma, giysi bağışlama, yeniden kullanma ve sorumlu giysi satın alma davranışı üzerinde; bilişsel güdülerin ise giysi bağışlama ve sorumlu giysi satın alma davranışı üzerinde etkisinin olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca bu araştırma sonucunda bireylerin sürdürebilir giysi tüketim bilinci kazanmaları ve artırmaları için gerekli önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Sürdürülebilir Giysi Tüketimi, Duygusal Güdü, Bilişsel Güdü, Sürdürülebilirlik

A Study on the Effect of Emotional and Cognitive Motives on the Sustainable Clothing Consumption Behavior

Öz

Clothing production, consumption and waste have increased due to many reasons such as global population growth in recent years, increased living standards, being influenced by fashion, easier access to products and the intensity of ads. This situation has led to a number of problems such as exhaustion of resources, concerns about environmental issues, excessive and unnecessary consumption. One of the measures to be taken against emerging problems is the development of sustainable clothing consumption behavior. Sustainable clothing consumption is a behavior including many stages such as the purchase, storage, use, preservation and disposal of clothing products. There are lots of alternatives such as purchasing organic clothes, the choice of clothes that are washed in lower temperatures, dry in shorter time and require less iron, the resale or donation of used clothes to a second retail store within the cycle of clothing consumption to improve the sustainability of clothes. Therefore, today's clothing industry has gone beyond meeting basic physiological and psychological needs and particularly upswing in the fashion has altered the social and cultural significance of clothing on a large scale. When people buy a product, they are often influenced by emotional motives, but cognitive motives are also important. In this context, this research aims to investigate the effect of consumer emotional and cognitive motives on sustainable clothing consumption behavior. 366 questionnaires were obtained by sampling method easily. As a result of explanatory factor analysis, "Sustainable Clothing Consumption Behavior" has been divided into four factors as throwing, donating, reusing clothes and buying responsible clothing. As a result of the regression analysis, it has been determined that emotional motives have an effecton the behavior of throwing clothes, donation, reusing, and buying responsible clothing; and cognitive motives have an effect on clothing donation and responsible clothing purchasing behavior. With this research, it was also tested whether sustainable clothing consumption behavior showed a meaningful difference by demographic characteristics. According to the analysis results, it was concluded that sustainable clothing consumption behavior differed according to gender, marital status, education and occupation and did not differ according to age and income status

Anahtar Kelimeler

Sustainable Clothing Consumption, Emotional Motivation, Cognitive Motivation, Sustainability

Kaynakça

• Albloushy, H. (2016). Examining The Effects Of Knowledge, Environmental Concern, Attıtudes And Cultural Characterıstıcs On Kuwaiti Consumers' Purchasing Behavior Of Environmentally Sustainable Apparel, Department of Apparel, Textiles, and Interior Design College of Human Ecology, Kansas State Unıversıty, Manhattan, Kansas.
• Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S., & Yıldırım, E. (2005), Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri-SPSS Uygulamalı ,Sakarya Kitabevi: Sakarya.
• Boz, H.(2015). Turistik Ürün Satın Alma Sürecinde İtikselliğin Rolü, Pkikonörobiyokimyasal Analiz, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Ha-Brookshire, E. J., & Norum, S. P. (2011). Willingness to Pay For Socially Responsible Product: Case Of Cotton Apparel, Journal Of Consumer Marketing, 28(5), 344-353.
• Joung, H. (2013). “Materialism and Clothing Post Purchase Behaviors”, Journal of Consumer Marketing, 30(6), 530-533.
• Joung, H., & Haesun P. (2011). “Factors Motivating and Influencing Clothing Disposal Behaviours”, International Journal of Consumer Studies, 37(1), 106-107._
• Özdemir, Ö. (2013). Sürdürülebilir Tüketim Davranışlarında Kişisel Değerlerin Rolü: Kadın Öğretim Elemanlarının Giysi Elden Çıkarma Davranışları Üzerine Bir Araştırma, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Palm, D., Ealender, M., Watson, D., Kiorboa, N., & Salmenpera, H. (2014). Towards a Nordic Textile Strategy - Collection, Sorting, Reuse and Recycling of Textiles. IVL Swedish Environmental Research Institute Ltd., Stockholm.
• Ruirui, Z. (2014). Sustainable Apparel Consumption: Scale Development and Validation, Department of Apparel, Textiles, and Interior Design, Kansas State University.
• Solomon, M. R., & Rabolt, N. J. (2009). Consumer Behavior in Fashion, Prentice Hall, Upper Saddle River, NJ.
• Tamer, N. (2013). Sürdürülebilir Tüketim Açısından Giysi Satın Alma-Elden Çıkarma Davranışında Güdüsel Satın Alma ve Materyalist Eğilim İlişkisi Üzerine Bir Araştırma, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Galatasaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Weinberg, P., & Gottwald, W.(1982). “Impulsive Consumer Buying as a Result of Emotions,” Journal of Bussiness Research, 43-57.
• Zamani, B. (2014). Towards Understanding Sustainable Textile Waste Management: Environmental Impacts and Social Indicators, Chalmers Unıversıty Of Technology, Gothenburg, Sweden.
• https://www.ukessays.com/essays/fashion/sustainable-clothing-consumption.php, [Erişim Tarihi: 25/05/2018].