Küreselleşmenin Kültürel Boyutu ve Göçün Etkileri
Yıl 2022,
Sayı: 47, 59 - 73, 25.04.2022
Kürşat Kan
,
Merve Kanmaz
Öz
Dünyanın birbiriyle daha entegre olduğu ve bütünleştiği dönem küreselleşme çağı diye isimlendiriliyor. Sermayenin, ürünlerin ve fikirlerin serbestçe dolaşıma girdiği bu dönemde sermaye, ürünler ve fikirler kadar olmasa da bir insan hareketliliği de yaşanmıştır. Gerek işçi göçüyle gerekse de ulaşımdaki gelişmelerin sayesinde turizmle insanların farklı ülkelere ve haliyle farklı kültürlere seyahati de mümkün olmuştur. Bu gelişmelerin etkisiyle farklı kültürler de küresel düzeyde etkileşime girmiş, teknolojinin ve iletişim araçlarının gelişimi ile yerel kültürler de zenginleşmiş, zenginleşmenin yanında belli seviyede homojenleşme de gerçekleşmiştir. Fakat zorunlu göç kapsamında insanların başka ülkelere seyahatinin artmasıyla birlikte kültürün mobilizasyonuna tepkiler de artmaya başlamıştır. Göç eden insanların sosyo-ekonomik seviyelerinin düşük olması ve hayat tarzlarındaki farklılıklar ve göç ettikleri yerlerdeki yaşam tarzına ve kültürel unsurlarına adapte olmakta zorluk yaşamaları hem göçmenlere karşı tepkileri artırmış hem de küreselleşme ve kültürdeki homojenleşmeyi azaltmıştır. Dünya da ayrımcılığa dayalı popülist politikaların da yükselişe geçtiği bir dönemde göçmenler bundan olumsuz etkilenmişlerdir. Küreselleşme de bundan zarar görmüş ve insanlar eskiden benzerlikleri üzerinden bir ilişki zemini kurarlarken şimdilerde farklılıkları üzerinden birbirlerini ötekileştirmeye başlamışlardır.
Kaynakça
- Adıgüzel, Y. (2011). Almanya ve İngiltere’deki Türkiye Kökenlilerin Kültürel Kimlik Algılarının Karşılaştırılması. 38. ICANAS Uluslararası Asya ve Kuzey Afrika Çalışmaları Kongresi Bildiri Kitabı, Ankara: Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Başkanlığı.
- AFAD (2020). Uluslararası İnsani Yardım Raporu 2019.
- Akıncı, Buket, Nergiz, Ahmet, Gedik, Ercan (2015). Uyum Süreci Üzerine Bir Değerlendirme: Göç ve Toplumsal Kabul. Göç Araştırmaları Dergisi, 1(2), 58-83.
- Aksoy, Z. (2012). Uluslararası Göç ve Kültürlerarası İletişim. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(20), 292-303.
Alver, Köksal (2010). Kültür Sosyolojisi ve Kültürel Çalışmalar. İstanbul Üniversitesi Açık ve Uzaktan Eğitim Fakültesi Felsefe Lisans Programı.
- Atasayar, Tuğba (2018). 1923’ten Günümüze Türkiye’ye Yapılan Göçler ve Kültürel Etkileri. Yüksek Lisans Tezi, Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kırıkklale.
- Bauman, Zygmunt (2016). Küreselleşme- Toplumsal Sonuçları. (Çev.) Abdullah Yılmaz, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- Berry, John W. (1997). Immigration, Acculturation, and Adaptation. Applied Psychology, 46(1), 5–34.
- Berry, John W. (2005). Acculturation: Living Successfully in Two Cultures. International Journal of Intercultural Relations, 29, 697–712.
- Bilge, Zafer Ayşenur (2016). Göç Çalışmaları İçin Bir Anahtar Olarak “Kültürleşme” Kavramı. Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(30), 75-92.
- Çağırkan, Barış (2017). Kültür Sosyolojisinde Metodoloji Tartışmaları: İdeoloji Olarak Kültür ve Eylem Olarak Kültür. SDÜ Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 42, 147-160.
- Çakır, S. (2011). Geleneksel Türk Kültüründe Göç ve Toplumsal Değişme. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 24, 129-142.
- Çakmak, Ö. (2008). Eğitimin Ekonomiye ve Kalkınmaya Etkisi. D.Ü. Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 11, 33-41.
- Erdoğan, Murat ve Kaya, Ayhan (2015). Türkiye’nin Göç Tarihi: 14. Yüzyıldan 21. Yüzyıla Türkiye’ye Göçler. İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları.
- Ertan, Akkoyunlu Kıvılcım ve Ertan, Birol (2017). Türkiye’nin Göç Politikası. Contemporary Research In Economıcs And Socıal Scıences, 1(2), 7-39.
- Gilpin, Robert (1975). U.S. Power and the Multinational Corporation: The Political Economy of Direct Foreign Investment. New York: Basic Books.
- Görgün, Melih (2017). Küreselleşme Sürecinde Göçmen İlişkileri Ağının Önemi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 22 (Göç Özel Sayı), 1317-1327.
- Greenfeld, K. T. (1994). Speed Tribes: Children of the Japanese Bubble. London: Boxtree.
- Greig, J. Michael (2002). The End of Geography?: Globalization, Communications, and Culture in the International System. The Journal of Conflict Resolution, 46(2), 225-243.
- Griswold, Wendy (2013). Cultures and Societies in Changing World. Sage Publications.
- Güllüpınar, Fuat (2014). Almanya’da Göçmen Politikaları ve Türkiyeli Göçmenlerin Trajedisi: Yurttaşlık, Haklar ve Eşitsizlikler Üzerine. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(1), 1-16.
- Gümüş, Ali Kemal (2018). Suriye’den Türkiye’ye Göçün Sosyo-Ekonomik ve Kültürel Yansimalari (Gaziantep Örneği). Yüksek Lisans Tezi, Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Niğde.
- Güvenç, Bozkurt (2010). İnsan ve Kültür. İstanbul: Boyut Yayın Grubu.
- Hannerz, Ulf (1992). Cultural Complexity. New York: Columbia University Press.
- Holton, Robert (2000). Globalization's Cultural Consequences. The Annals of the American Academy of Political and Social Science, 570, 140-152.
- https://treaties.un.org/pages/ViewDetailsII.aspx?src=TREATY&mtdsg_no=V-2&chapter=5&Temp=mtdsg2&clang=_en (Erişim Tarihi: 28.09.2021).
- https://turkey.iom.int/tr/türkiyede-göç (Erişim Tarihi: 27.09.2021).
- Huntington, S. P. (2011). Medeniyetler Çatışması ve Dünya Düzeninin Yeniden Kurulması. (Çev.) Mehmet Turhan ve Cem Soydemir, İstanbul: Okuyan Us Yayınları.
- İnan, Emek Canan (2016). Türkiye’de Göç Politikaları: İskân Kanunları Üzerinden Bir İnceleme. Göç Araştırmaları Dergisi, 2(3), 10-33.
- Kağnıcı, Dilek Yelda (2017). Suriyeli Mülteci Çocukların Kültürel Uyum Sürecinde Okul Psikolojik Danışmanlarına Düşen Rol ve Sorumluluklar. Ege Üniversitesi, Elementary Education Online, 16(4), 1768-1776.
- Kroeber, A. L., Kluckhohn, C. (1952). Culture: A Critical Review of Concepts and Definitions. Cambridge Mass: The Museum.
- Lieber, Robert J., Weisberg, Ruth E. (2002). Globalization, Culture, and Identities in Crisis. International Journal of Politics, Culture, and Society, 16(2), 273-296.
- Mahiroğulları, Adnan (2005). Küreselleşmenin Kültürel Değerler Üzerine Etkisi. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, 50, 1275-1288.
- Marin, Mario Vallejo, Hiscock, Simon J. (2016). Hybridization and Hybrid Speciation Under Global Change. The New Phytologist, 211(4), 1170-1187.
- Mazzarella, William (2004). Culture, Globalization, Mediation. Annual Review of Anthropology, 33, 345-367.
- Oytun, Orhan, Gündoğar, Sabiha Şenyücel (2015). Suriyeli Sığınmacıların Türkiye’ye Etkileri Raporu (Rapor No: 195). Ankara: ORSAM- TESEV.
- Ölçekçi, Haluk (2020). Dijital İletişim ve Küresel Kültürel Etkileşimin Homojenleşme, Kutuplaşma ve Melezleşme Süreçleri. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 50, 146-163.
- Özüçetin, Yaşar (2017). Küreselleşme ve Küreselleşme Bağlamında Kültürler. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(51), 326-329.
- Pieterse, Jan Nederveen (1996). Globalisation and Culture: Three Paradigms. Economic and Political Weekly, 31(23), 1389-1393.
- Pieterse, Jan Nederveen (2009). Globalization and Culture Global Mélange. United States of America: Rowman & Littlefield Publishers.
- Redfield, R., Linton, R. & Herskovits, M. (1936). Memorandum on the Study of Acculturation. American Anthropologist.
- Ritzer, George (1993). The McDonaldisation of Society. London: Thousand Oaks, Pine Forge Press,
- Ritzer, George (2011). Küresel Dünya. (Çev) Melih Pekdemir, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- Ritzer, George, Malone, Elizabeth L. (2000). Lessons from the Exportation of McDonaldization and the New Means of Consumption. American Studies, 41(2-3), 97-118.
- Saygın, Sezel, Hasta, Derya (2018). Göç, Kültürleşme ve Uyum. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 10(3), 312-333.
- Tunca, Hakan Ömer, Karadağ, Ahmet (2018). Suriye’den Türkiye’ye Göç: Tehditler ve Fırsatlar. Kara Harp Okulu Bilim Dergisi, 28(2), 47-68.
- Tunç, Ayşe Şebnem (2015), Mülteci Davranışı ve Toplumsal Etkileri: Türkiye’deki Suriyelilere İlişkin Bir Değerlendirme. Tesam Akademi Dergisi, 2(2), 29-63.
- Ünalan, T. (1998), Türkiye’de İç Göçe İlişkin Veri Kaynaklarının Değerlendirilmesi. Ahmet İçduygu, İbrahim Sirkeci, İsmail Aydıngün (Ed.), Türkiye’de İç Göç Sorunsal Alanları ve Araştırma Yöntemleri Konferansı (s.91-103) İstanbul: Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı Yayınları.