Bankaların Potansiyel Kripto Varlık Riskleri ve Basel Komitesi'nin İhtiyati Yaklaşımının Değerlendirilmesi

Yıl 2022, Sayı: 47, 245 - 264, 25.04.2022

Emrah Karaarslan

https://doi.org/10.52642/susbed.1026692

Cited By: 2

Öz

Bitcoin önderliğindeki kripto varlıklar, Blockchain teknolojisi altında, 2009’dan beri kullanılmaktadır. Covid-19 pandemisi döneminde Bitcoin başta olmak üzere coinlere olan ilgi daha da artmıştır. Bankacılık sektörünün; kredi riski, operasyonel risk, piyasa riski gibi risklerine bağlı olarak meydana gelen problemler, artan küreselleşmenin de etkisiyle, dünya çapında krizlerin çıkmasına ve devam edenlerin derinleşmesine sebebiyet vermiştir. Bu krizlerin önlenmesi ya da etkisinin azaltılması adına Basel Komitesi çalışmalar yapmıştır. Global sistemdeki ağırlıkları henüz düşük olsa da kripto varlıkların ağırlıkları giderek artmaktadır. Basel Komitesi, ortaya çıkan kripto varlık riskini de değerlendirmeye sokmanın yerinde olacağını düşünmüş, istikrarın bozulması riskine ve bankaların potansiyel risk artışına bağlı olarak, 2021 Haziran ayında “Kripto Varlık Riskleri için İhtiyati Bir Yol Tasarlama” adlı raporunu yayınlamıştır. Bu makalede, Basel Komitesi’nin yapmış olduğu hazırlığı irdelemek ve Basel kriterleri çerçevesinde değerlendirmek amaçlanmıştır; Basel kriterlerinin analizi yapılmış, Basel Komitesi’nin resmi raporları incelenmiş ve resmi görüşlere yer verilmiştir. Basel Komitesi’nin yapmış olduğu bu düzenleme ile, bankaların potansiyel kripto varlık riskine karşı daha hazırlıklı olması sağlanacaktır.

Anahtar Kelimeler

Basel Kriterleri, Kripto Varlıklar, Basel Bankacılık Denetleme Komitesi, Uluslararası Mutabakat Bankası

Kaynakça

• Altıntaş, A. (2006). Bankacılıkta Risk Yönetimi ve Sermaye Yeterliliği. Ankara: Turhan Kitabevi.
• Atiker, M. (2005). Basel-I ve Basel- II. Konya. http://www.kto.org.tr/d/file/BASEL_rapor.pdf adresinden erişildi.
• Badev, A. ve Chen, M. (2014). Bitcoin: Technical Background and Data Analysis Bitcoin: Technical Background and Data Analysis Executive summary. Finance and Economics Discussion Series Divisions of Research & Statistics and Monetary Affairs Federal Reserve Board, Washington, D.C., 1–38. https://www.federalreserve.gov/econresdata/feds/2014/files/2014104pap.pdf adresinden erişildi.
• BCBS. (y.y.). History - overview. Bank for International Settlements. https://www.bis.org/about/history.htm?l=2 adresinden erişildi.
• BCBS. (1988). International Convergence of Capital Measurement and Capital Standards. Basel. http://www.bis.org/publ/bcbs128.pdf adresinden erişildi.
• BCBS. (1996). The amendment to the capital accord to incorporate market risk. Basel. https://www.bis.org/publ/bcbs24.htm adresinden erişildi.
• BCBS. (2001). Consultative Document: Operational Risk. Basel. https://www.bis.org/publ/bcbsca07.pdf adresinden erişildi.
• BCBS. (2012). Core Principles for Effective Banking Supervision. Basel. https://www.bis.org/publ/bcbs230.pdf adresinden erişildi.
• BCBS. (2013a). A Brief History of the Basel Committee. Basel. http://www.bis.org/bcbs/history.pdf[accessed 17 Aug 2013] adresinden erişildi.
• BCBS. (2013b). Basel III: The Liquidity Coverage Ratio and liquidity risk monitoring tools. Basel Committee on Banking Supervision. Basel. https://www.bis.org/publ/bcbs238.pdf adresinden erişildi.
• BCBS. (2019). Designing a Prudential Treatment for Crypto- Assets. www.bis.org adresinden erişildi.
• BCBS. (2021). Prudential treatment of cryptoasset exposures. Basel. http://www.bis.org/ adresinden erişildi.
• BDDK. (2005). 10 Soruda Yeni Basel Sermaye Uzlaşısı (Basel-II). İstanbul. http://www.bddk.org.tr/WebSitesi/turkce/Basel/125010_Soruda_Basel-II.pdf adresinden erişildi.
• Blundell-Wignall, A. ve Atkinson, P. (2010). Thinking beyond Basel III: Necessary Solutions for Capital and Liquidity. OECD Journal: Financial Market Trends, 2010(1), 1–33. doi:10.1787/fmt-2010-5km7k9tpcjmn Brown, E. (2010). Basel III: Tightening the Noose on Credit. https://truthout.org/articles/basel-iii-tightening-the-noose-on-credit/ adresinden erişildi.
• Cangürel, O., Güngör, S., Sevinc, V. U., Kayci, I. ve Atalay, S. (2010). Sorularla Basel III. Www.Bddk.Org.Tr (C. Aralık 201). İstanbul. www.bddk.org.tr adresinden erişildi.
• Chiu, J. ve Koeppl, T. V. (2017). The Economics of Cryptocurrencies Bitcoin and Beyond. SSRN Electronic Journal. doi:10.2139/ssrn.3048124
• Crosby, M., Nachiappan, Pattanayak, P., Verma, S. ve Kalyanaraman, V. (2016). BlockChain Technology: Beyond Bitcoin. Applied Innovation Review, Haziran(2), 1–20.
• Daníelsson, J., Embrechts, P., Goodhart, C., Keating, C., Muennich, F., Renault, O. ve Shin, H. S. (2001). An Academic Response to Basel II. LSE Financial Markets Group, ESRC Research Centre, (130).
• Duque, J. J. (2020). State involvement in cryptocurrencies. A potential world money? The Japanese Political Economy, 46(1), 65–82. doi:10.1080/2329194x.2020.1763185
• ECB. (2012). Virtual Currency Schemes. ECB. http://www.ecb.europa.eu/pub/pdf/other/virtualcurrencyschemes201210en.pdf adresinden erişildi.
• Goodhart, C. (2011). The Basel Committee on Banking Supervision. The Basel Committee on Banking Supervision. doi:10.1017/cbo9780511996238
• Griffith-jones, S., Spratt, S. ve Segoviano, M. (2003). Basel II and Emerging Markets : The Case for Incorporating the. Central Banking Quarterly Journal, (February).
• Masters, B. L. S., Oehninger, S. F., Mcdermott, P. M., Masters, L. S., Oehninger, S. F. ve Mcdermott, P. M. (2017). Blockchain: Tapping Its Potential and Insuring Against Its Risks. Business Law Today, (September), 1–2. https://www.jstor.org/stable/27031178 adresinden erişildi.
• Matai, D. (2010). Basel III: Making Banks Stronger or Not. http://www.mi2g.com/cgi/mi2g/frameset.php?pageid=http%3A//www.mi2g.com/cgi/mi2g/press/250110.php adresinden erişildi.
• Ravindran, U. (2018). A Review Paper on Regulating Bitcoin Currencies. International Journal for Research in Applied Science and Engineering Technology, 6(4), 4136–4140. doi:10.22214/ijraset.2018.4682
• Ryan, R. ve Donohue, M. (2017). Securities on Blockchain. The Business Lawyer, 73(1), 85–108. https://www.jstor.org/stable/26419192 adresinden erişildi.
• Szego, G. (1999). Risk Management and Regulation in Banking. D. Galai, R. David, M. Sarnat ve B. Z. Schreiber (Ed.), Risk Management and Regulation in Banking içinde . SPRINGER-SCIENCE+BUSINESS MEDIA, LLC.
• Vigna, P. ve Casey, M. J. (2015). The Age of Cryptocurrency. Newyork: St. Martin’s Press.
• Yago, K. (2013). The Financial History of the Bank for International Settlements. The Financial History of the Bank for International Settlements. Routledge. doi:10.4324/9780203072097
• Yasemin, Y. ve Yayla, M. (2005). Basel II, Ekonomik Yansımaları ve Geçis Süreci. İstanbul. https://www.bddk.org.tr/ContentBddk/dokuman/duyuru_basel_0001_46.pdf adresinden erişildi.
• Yüksel, A. (2005). Basel II’nin Kobi Kredilerine Muhtemel Etkileri. Ankara. https://www.bddk.org.tr/ContentBddk/dokuman/duyuru_basel_0001_45.pdf adresinden erişildi.