Ahmet Hamdi Tanpınar’ın Huzur’unda Otobiyografik Açılımlar

Yıl 2022, Sayı: 47, 309 - 318, 25.04.2022

Saniye Köker

https://doi.org/10.52642/susbed.1029292

Öz

Ahmet Hamdi Tanpınar’ın Huzur romanı, yazarın yaşamından önemli izler taşımaktadır. Bu izler özellikle romanın kahramanlarında, mekânlarında, izleksel kurgusunda oldukça belirgindir. Ancak Huzur, otobiyografik romanlarda bulunması gereken özelliklere bütünüyle sahip değildir. Bu özelliklerin başında yazar-anlatıcı özdeşliği gelir. İkinci olarak anlatıcı birinci tekil şahsıyla (ben) konuşmalıdır. Üçüncü olarak da yazar, anlatısını gerçek yaşamına dayandırmalıdır yani kendi öz yaşam öyküsünü anlatmalıdır. Bütün bu özelliklerin Huzur’da olmaması Huzur’u otobiyografik roman kategorisinden ayırmaktadır. Bununla birlikte Huzur, yazarın gerçek yaşamı ile ilgili önemli ayrıntılara da vermektedir. Tanpınar, romanını gerçek yaşamına dayandırmış fakat gerçeğe bağlı kalmadan anlatmıştır. Kurgusal bir hikâyeye kendinden ilham alan karakterler eklemiş ve bu karakterleri yeri geldikçe kendisinin vekili olarak sunmuştur. Tanpınar kendi duygu, düşünce ve yaşantılarını vekili konumunda olan kişiler vasıtasıyla romanda dile getirmiştir. Bu nedenlerden dolayı Huzur, doğrudan otobiyografik bir roman olarak değil, otobiyografik açılımlar sergileyen bir roman şeklinde değerlendirilebilir. Bu çalışmada Tanpınar’ın gerçek yaşamı referans alınarak bu yaşamın Huzur romanındaki yansımaları değerlendirilecek ve bu bağlamda romanın otobiyografik kimliği irdelenecektir.

Anahtar Kelimeler

ahmet Hamdi Tanpınar, Huzur, Otobiyografi, Roman, Otobiyografik Roman

Kaynakça

• Aydın, E. (2002). Ahmet Hamdi Tanpınar’da Tarih ve Zaman. Hece Dergisi Ahmet Hamdi Tanpınar Özel Sayısı, S. 61, 126-146.
• Cevizci, A. (2017). Felsefe Tarihi Thales’ten Baudrillard’a. İstanbul: Say.
• Coşkun, B. (2010). Ahmet Hamdi Tanpınar’ın Hikâye ve Romanlarında Mekân - Rüya İlişkisi Üzerine Bir İnceleme: Mekân İçinde Rüya, Rüya İçinde Mekân. Yeni Türk Edebiyatı Araştırmaları 3, S. 3, No. 3, 77-107.
• Enginün, İ., Kerman, Z. (2008). Günlüklerin Işığında Tanpınar’la Baş Başa. İstanbul: Dergah.
• Flórez, J. A. (2015). Durée and temporality: a defense of Bergson’s conception of time. Discusiones Filosóficas. Pp. 49-61. doi:10.17151/difil.2015.16.27.4.
• Glatch, S. (2020). What is Autobiographical Fiction? An Introduction to the Genre.
• https://writers.com/what-is-autobiographical-fiction (Accessed: 09 November 2021).
• Gündüz, O. (2012). Cumhuriyet Dönemi Türk Romanı. Yeni Türk Edebiyatı 1839-2000. (Ed. Ramazan Korkmaz). Ankara: Grafiker.
• Işın, E. (2003). A’dan Z’ye Ahmet Hamdi Tanpınar. Kitaplık Dergisi, S. 65.
• Kara, H. (2019). Ahmet Hamdi Tanpınar’ın Savaş Eleştirisi: Huzur’da Savaş, Istırap ve Birey. Dil ve Edebiyat Araştırmaları (DEA) 20, 13-46. Kaplan, M. (1987). Bir Şairin Romanı: Huzur. Türk Edebiyatı Üzerine Araştırmalar II. İstanbul: Dergah.
• Moran, B. (1995). Türk Romanına Eleştirel Bir Bakış 1. İstanbul: İletişim.
• Nabi, Y. (1976). Dünkü ve Bugünkü Edebiyatçılarımız Konuşuyor. İstanbul: Varlık.
• Narlı, M. (2009). Otobiyografi ve Roman/Otobiyografik Roman. Turkish Studies. 4(1), 901-909.
• Olney, J. (1972). Metaphors of Self the Meaning of Autobiography. New Jersey: Princeton University Press.
• Öztürk, K. (2007). Henri Bergson’da Süre. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Felsefe Anabilim Dalı, Ankara.
• Pascal, R. (1959). The Autobiographical Novel and The Autobiography. Essays in Criticism. Volume IX, Issue 2, pp. 134-150. https://doi.org/10.1093/eic/IX.2.134
• Tanpınar, A. H. (1995). Yahya Kemal. İstanbul: Dergah.
• (2018). Huzur. İstanbul: Dergah.
• (2000). Beş Şehir. İstanbul: Dergah.
• Tanrıtanır, B.C., Tütak, B. (2015). Henri Bergson’un Süre Felsefesinin Wıllıam Faulkner ve Ahmet Hamdi Tanpınar’da Yansımaları. The Journal of Academic Social Science Studies (JASSS), S. 40, 33-44. Doi:http://dx.doi.org/10.9761/JASSS3153
• Topakkaya, Arslan. (2008). Geçmiş Zaman Gerçekten Geçmiş midir? Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi. C. 1(4), 566-573.