Bekçi İmajı Ölçeği’nin Geliştirilmesi

Yıl 2023, Sayı: 50, 156 - 169, 29.04.2023

Recep Çolak

https://doi.org/10.52642/susbed.1221935

Öz

Bekçilerin görev yaptıkları çarşı veya mahallelerde topluma sundukları hizmetin, görevlerini yerine getirirken gerçekleştirdikleri sözlü veya sözsüz iletişim faaliyetlerinin ve davranışlarının toplum tarafından nasıl algılandığı bekçi imajını belirlemektedir. Bu araştırmada toplumun bekçi imajını ölçmeye yönelik ölçme aracının geliştirilmesi amaçlanmıştır. Veriler, açımlayıcı (AFA) ve doğrulayıcı faktör analizi (DFA) uygulamak üzere toplam 664 katılımcıdan oluşan iki araştırma grubundan elde edilmiştir. AFA ölçme aracının, toplam varyansın %65.37’sini açıklayan ve 35 maddeden oluşan beş faktörlü bir yapıdan oluştuğunu göstermiştir. Bu beş faktör “Tatmin”, “Tutum”, “İletişim”, “Mesleki Yeterlilik” ve “Saygınlık” olarak adlandırılmıştır. DFA sonucunda 34 madde ve beş faktörden oluşan yapıya ait uyum indekslerinin yeterli olduğu görülmüştür. Güvenirlik analizi kapsamında hesaplanan Cronbach alfa iç tutarlık katsayısı AFA uygulanan grup için .97, DFA uygulanan grup için .96 olarak bulunmuştur. Madde analizi sonuçları, ölçekte yer alan maddelerin ayırt edicilik düzeylerinin ve toplam puanı yordama gücünün yeterli düzeyde olduğunu göstermiştir. Yapılan analizler sonucunda Bekçi İmajı Ölçeği’nin geçerliği ve güvenirliği kanıtlanmış bir ölçme aracı olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Bekçi, Bekçi İmajı, Ölçek Geliştirme, Geçerlik, Güvenirlik

Development of the Night Watchman Image Scale

Öz

The service that the night watchmen provide to the society in the bazaars or neighborhoods where they work, how the verbal or non-verbal communication activities and behaviors they perform while performing their duties are perceived by a society determines the night watchman image. This research, it is aimed to develop a measurement tool to measure the night watchman image in society. The research was carried out considering the scale development stages. The data were obtained from two research groups consisting of a total of 664 participants to apply exploratory (EFA) and confirmatory factor analysis (CFA). EFA showed that the measurement tool consisted of a five-factor structure consisting of 35 items that explained 65.37% of the total variance. These five factors were named “Satisfaction”, “Attitude”, “Communication”, “Professional Qualification” and “Prestige”. As a result of the CFA, it was seen that the fit indexes of the structure consisting of 34 items and five factors were sufficient. The Cronbach's alpha internal consistency coefficient calculated within the scope of reliability analysis was found to be .97 for the group in which EFA was applied, and .96 for the group in which CFA was applied. The results of the item analysis showed that the discrimination levels of the items in the scale and their predictive power of the total score were sufficient. As a result of the analyzes made, it was concluded that the Night Watchman Image Scale is a measurement tool with proven validity and reliability.

Anahtar Kelimeler

Night Watchman, Night Watchman Image, Scale Development, Validity, Reliability

Kaynakça

• Alver, K. (2010). Mahalle: mekân ve hayatın esrarlı birlikteliği. İdealkent, 1(2), 116-139.
• Ayre, C., & Scally, A. J. (2014). Critical values for Lawshe’s content validity ratio: revisiting the original methods of calculation. Measurement and evaluation in counseling and development, 47(1), 79-86. https://doi.org/10.1177/0748175613513808
• Bayartan, M. (2005). Osmanlı şehrinde bir idari birim: Mahalle. Coğrafya Dergisi, 13, 93-107.
• Büyüköztürk, Ş. (2016). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı: İstatistik, araştırma deseni, SPSS uygulamaları ve yorum (22. baskı). Pegem Akademi.
• Can, A. (2019). SPSS ile nicel veri analizi. Pegem Akademi.
• Canakay, E. U. (2006). Müzik teorisi dersine ilişkin tutum ölçeği geliştirme. Ulusal Müzik Eğitimi Sempozyumu, (s. 297-310). Denizli/Türkiye.
• Canatar, M. (2013). 1009/1600 tarihli İstanbul Vakıfları Tahrir Defteri’ne göre Nefs-i İstanbul’da bulunan mahalleler ve özelliklerine dair gözlemler, Osmanlı İstanbulu. I. Uluslararası Osmanlı İstanbulu Sempozyumu, (s. 283-310). İstanbul/Türkiye.
• Çalışkan, A. (2021). Bekçilerin toplumsal rolleri: Savunulabilir mekân teorisinden hareketle medya temsilleri üzerine bir değerlendirme. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 23(1), 20-36. https://doi.org/10.32709/akusosbil.835722
• DeVellis, R. F. (2014). Ölçek geliştirme kuram ve uygulamalar. (T. Totan, Çev.) Nobel Yayın Dağıtım.
• Doğan, C. (2019). Eski İstanbul’da mahalle bekçisi ve II. Meşrutiyet’te bekçi teşkilatının düzenlenmesi bağlamında mahalle bekçileri nizamnamesi (1908-1918). Osmanlı Mirası Araştırmaları Dergisi, 6(14), 257-273. https://doi.org/10.17822/omad.2019.123
• Erman, R. B., Özcan, O., Yetkin, E., Börekçi, E. B., & Üzeltürk, S. Ş. (2020). Çarşı ve Mahalle Bekçileri Kanun Teklifi Hakkında Tespit, Düşünce ve Eleştiriler. Yeditepe Üniversitesi Yayınevi.
• Fornell, C., & Larcker, D. F. (1981). Evaluating structural equation models with unobservable variables and measurement error. Journal of Marketing Research, 18(1), 39-50. https://doi.org/10.1177/002224378101800104
• Geçikli, F., & Avcı, Ö. (2018). Polis imajı: İmaj bileşenleri üzerine Erzurum ilinde bir uygulama. 6. Uluslararası Bilim, Kültür ve Spor Kongresi, (s. 136-152). Lviv/Ukrayna.
• Gökçe, A. F., & Kulu, S. (2019). Çarşı mahalle bekçilerinin asayişe olan etkileri Gaziantep ili ve Erzurum ili örneği. 17. Uluslararası Kamu Yönetimi Forumu, (s. 151-161). Karaman/Türkiye.
• Gürbüz, S., & Şahin, F. (2018). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
• Hu, L. T., & Bentler, P. M. (1999). Cut‐off criteria for fit indexes in covariance structure analysis: Conventional criteria versus new alternatives. Structural Equation Modeling, 6, 1-55. https://doi.org/10.1080/10705519909540118
• Ilgın, S. (2022). İmaj ne demek? https://istanbulbogazicienstitu.com/imaj-ne-demek adresinden alındı
• İrdem, İ., Öztürk, E., & Akıncıoğlu, N. U. (2019). Güvenliğin kurumsal yönetiminde destekleyici polislik: Bekçilik örneği. Polis Akademisi Yayınları.
• Kağıtçıbaşı, Ç. (2012). Günümüzde insan ve insanlar: Sosyal psikolojiye giriş. Evrim Yayınevi.
• Kaiser, H. F. (1974). An index of factorial simplicity. Psychometrika, 39(1), 31-36. https://doi.org/10.1007/BF02291575
• Karagöz, Y. (2017). SPSS ve AMOS uygulamalı nitel-nicel-karma bilimsel araştırma yöntemleri ve yayın etiği. Nobel Akademik Yayıncılık.
• Karakoç, F. Y., & Dönmez, L. (2014). Ölçek geliştirme çalışmalarında temel ilkeler. Tıp Eğitimi Dünyası, 40, 39-49. https://doi.org/10.25282/ted.228738
• Karakuş, H. (2011). Hemşirelerin iş tatmini düzeyleri: Sivas ili örneği. Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(6), 46-57.
• Kline, R. B. (2010). Principles and practice of structural equation modeling. The Guilford Press.
• Kotluk, N., & Kocakaya, S. (2015). Türkiye için alternatif bir anlayış: Kültürel değerlere duyarlı eğitim. YYÜ Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 749-789.
• Kulaksız, Y. (2008). Türkiye'de bölgesel gelişmişlik farkları, istihdam ve kurum hizmetlerinin çeşitlendirilmesi. (Uzmanlık Tezi). Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü, Ankara.
• Orçan, F. (2018). Açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi: İlk hangisi kullanılmalı? Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Dergisi, 9(4), 413-421. https://doi.org/10.21031/epod.394323
• Resmî Gazete. (1966). Çarşı ve Mahalle Bekçileri Kanunu. Eylül 16, 2022 tarihinde https://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/12355.pdf adresinden alındı
• Rus, C. L., Ratiu, L., Vonas, G., & Baban, A. (2013). Police Organizational Image and Performance: the Citizens’ View. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 78(2013), 531-535.
• Şeker, G. (2009). Polisin kent güvenlik uygulaması ve yönetim modeli. (Yayımlanmamış doktora tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Taştekin, A. (2020). Kentli hakları bağlamında kentsel güvenlik hakkı. Econharran Harran Üniversitesi İİBF Dergisi, 4(5), 47-65.
• Tekiner, M. A., Demirci, U., & Harputlu, M. (2021). Çarşı ve mahalle bekçilerinin sundukları güvenlik hizmetinin algılanan kalitesine iş doyumunun etkisi. OPUS International Journal of Society Researches, 17(38), 4928-4957. https://doi.org/10.26466/opus.796313
• Tutar, H., & Erdem, A. T. (2022). Örnekleriyle bilimsel araştırma yöntemleri ve SPSS uygulamaları. Seçkin Yayıncılık.
• Türk Dil Kurumu. (2022). Bekçi. Eylül 15, 2022 tarihinde https://sozluk.gov.tr/ adresinden alındı
• Türk Dil Kurumu. (2023). İletişim. Nisan 3, 2023 tarihinde https://sozluk.gov.tr/ adresinden alındı
• Yeşilyurt, S., & Çapraz, C. (2018). Ölçek geliştirme çalışmalarında kullanılan kapsam geçerliği için bir yol haritası. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(1), 251-264. https://doi.org/10.17556/erziefd.297741
• Yetkin, E., & Börekçi, E. Y. (2021). Çarşı ve mahalle bekçileri kanunu: Modern öncesinden kalan yöntemlerin “boşunalığı” ve günümüz teknolojisinin olanakları. Suç ve Ceza, 2, 369-392.
• Yurdabakan, İ., & Çüm, S. (2017). Davranış bilimlerinde ölçek geliştirme (açıklayıcı faktör analizine dayalı). Turkish Journal of Family Medicine and Primary Care, 11(2), 108-126. https://doi.org/10.21763/tjfmpc.317880