Halkla İlişkiler ve Stratejik Sessizlik: Kurumsal Niyetler Üzerine Nitel Bir Analiz

Yıl 2023, Sayı: 51, 258 - 272, 31.08.2023

Ebru Akçay

https://doi.org/10.52642/susbed.1287677

Öz

Bir halkla ilişkiler stratejisi olarak sessizlik, halkla ilişkilerin görmezden geldiği konuların başında gelmektedir. Kriz iletişiminde kurumların ve markaların sessizlik stratejilerinden ziyade ne söylediklerine odaklanması, bu suskunluğun en açık örneği konumundadır. Ne var ki, mükemmel halkla ilişkilerin şeffaflık ve dürüstlük gibi normatif değerlerinin karşıtı olarak konumlandıran sessizlik, halkla ilişkiler pratiğinin temelinde yer almaktadır. Kamuların beklentileri olduğu halde sessizliğin kasıtlı ve bilinçli olarak tercih edilmesi anlamına gelen “stratejik sessizlik” kavramı; toplumsal, çevresel ve politik sorunların yaşandığı toplumsal infial dönemlerinde daha kritik hale gelmektedir. Afet dönemlerinde sessiz kalan markalara yönelik kamuoyu baskısı, markaların ve kurumların sessizliklerini bozmalarına yol açmaktadır. Çalışma, 6 Şubat 2023’te meydana gelen depremin ilk üç günü sessiz kalan dokuz markanın, kamuoyu tepkilerinin ardından sessizliklerini nasıl açıkladıklarını ve sessizliklerini ne şekilde çerçevelediklerini araştırmayı amaçlamaktadır. Bu amaç doğrultusunda, çalışmada söz konusu dokuz markanın Twitter’da 9 Şubat 2023 tarihinde yaptıkları kamuoyu açıklamaları bir halkla ilişkiler faaliyeti olarak ele alınmış ve açıklamaların tematik analizi gerçekleştirilmiştir. Tematik analizde, sessizliğin işlevleri olarak tanımlanan “bağlantı”, “etkileme”, “ifşa”, “yargılama” ve “harekete geçme” işlevleri analiz kategorileri olarak kullanılmıştır. Analiz sonucunda; sessizliklerini duyarsızlık ve duygusuzluk ile ilişkilendiren kamu kategorilerinin tepkilerine karşılık, markaların sessizliklerini etik değerlerle ilişkilendirdikleri yani sessizliklerini “törensel sessizlik” olarak işaretledikleri ortaya konmuştur.

Anahtar Kelimeler

Sessizlik, Stratejik Sessizlik, Kurumsal Sessizlik, Halkla İlişkiler, Reaktif Halkla İlişkiler Stratejileri.

Public Relations and Strategic Silence: A Qualitative Analysis on the Organizational Intentions

Öz

Silence as a public relations strategy is one of the most overlooked topics in public relations. That the crisis communication focuses on what organizations and brands say, rather than their silence, is the clearest example of this reticence. However, as being positioned as the opposite of the normative values of excellent public relations such as transparency and honesty, silence is at the core of public relations. “Strategic silence”, referring to the deliberate and conscious choice of silence despite the public expectations, becomes critical during periods of social outrage when social, environmental, and political problems are at stake. Public pressure on brands that remain silent during times of disaster leads them to break their silence. The study aims to investigate how nine brands remaining silent for the first three days of the earthquake occurred on February 6, 2023, explained and framed their silence after public reactions. By regarding the public statements of the nine brands on Twitter on February 9, 2023 as a public relations activity and conducts a thematic analysis of the statements. Functions of silence as “linkage”, “affecting”, “revelational”, “judgmental” and “activating” functions were used as analysis categories. The study puts forward that unlike the reactions of public categories regarding their silence with insensitivity and insensibility; brands associated their silence with ethical values therefore marked their silence as “ceremonial silence.”

Anahtar Kelimeler

Silence, Strategic Silence, Organizational Silence, Public Relations, Reactive Public Relations Strategies.

Kaynakça

• Aksoy Kürü, S., Demirel, O., & Ulufer Kansoy, S. (2022). Örgütsel Sessizliğin Örgütsel Sinizme Etkisinde Örgütsel Dışlanmışlığın Aracılık Rolü. Doğuş Üniversitesi Dergı̇si, 23(1), 197-217.
• Alhas, F. (2022). Örgütsel Sinizm ve Örgütsel Sessizlik Arasındaki İlişkinin İncelenmesine Yönelik Bir Araştırma: Devlet Su İşleri Örneği. . Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 44, 285-310.
• Archetti, C. (2022). When Public Relations Can Heal: An Embodied Theory of Silence for Public Communication. Public Relations Inquiry, 11(1), 37-56.
• Atilla, G., & Kılıç, C. (2022). The Relationship between Perceived Organizational Support with Emotional Labor and Organizational Silence; An Application on Bank Employees. Artuklu Kaime Uluslararası İktisadi ve İdari Araştırmalar Dergisi, 5(2), 123-144.
• Başar, Ş., & Okçu, V. (2022). The Relationship Between High School Principal’ Paternalistic Leadership Behaviors and Teachers’ Organizational Silence Levels. Siirt Eğitim Dergisi, 2(1), 12-32.
• Brummett, B. (1980). Towards Theory of Silence as a Political Strategy. The Quarterly Journal of Speech, 66, 289-303.
• Cronin, A. M. (2020). The Secrecy-Transparency Dynamic: A Sociological Reframing of Secrecy and Transparency for Public Relations Research. Public Relations Inquiry , 9(3), 219-236.
• Çakıcı, A. (2007). Örgütlerde Sessizlik: Sessizliğin Teorik Temelleri ve Dinamikleri. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(1), 145-162.
• Çavuşoğlu, S., & Köse, S. (2019). Örgütsel Sessizlik Ölçeği’nin Türkçeye Uyarlanması. BAİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(2), 365-387.
• Dimitrov, R. (2015). Silence and Invisibility in Public Relations. Public Relations Review, 41(5), 636-651.
• Dimitrov, R. (2018). Strategic Silence: Public Relations and Indirect Communication. Routledge.
• Dimitrov, R. (2020). Succesful Silences: A Practitioner’s Toolkit. Tripodos, 48, 117-131.
• Dimitrov, R., Jelen, A., & L’Etang, J. (2022). Editorial. Public Relations Inquiry, 11(1), 3-35.
• Doğan, F., & Derin, N. (2022). Örgütsel İletişim ve Örgütsel Sessizlik Arasındaki İlişkide Psikolojik Rahatlığın Aracı Rolü. Yönetim Bilimleri Dergisi, 20(45), 613-634.
• Doğan, S., & Oğuzhan, Y. (2022). A Research on the Effect of Organizational Justice on Organizational Silence and Commitment to the Organization. . Cumhuriyet University Journal of Economics and Administrative Sciences, 23(1), 183-203.
• Ephratt, M. (2008). The Functions of Silence. Journal of Pragmatics, 40, 1909-1938.
• Ferrin, D. L., Kim, P. H., Cooper, C. D., & Dirks, K. T. (2007). Silence Speaks Volumes: The Effectiveness of Reticence in Comparison to Apology and Denial for Responding to Integrity- and Competence-Based Trust Violations. Journal Of Applied Psychology, 92(4), 893-908.
• Guest, G., MacQueen, K. M., & Namey, E. E. (2012). Applied Thematic Analysis. Sage.
• Işık, M., Tutgaç, C., & Gündoğdu, B. (2022). Örgüt Kültürü ve Örgütsel Demokrasinin Örgütsel Sessizlik Üzerindeki Etkisi. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20(4), 23-42.
• Jensen, J. V. (1973). Communicative Functions of Silence. ETC: A Review of General Semantics, 30(3), 249-257.
• Johannesen, R. L. (1974). The Functions of Silence: A Plea for Communication Research. Western Speech, 38(1), 25-35.
• Kaya, B., & Ünalan, D. (2022). Investigation into the Effect of Organizational Silence on Emotional Labour among Nurses. İşletme Bilimi Dergisi (JOBS), 10(2), 275-298.
• Kenny, C. (2011). The Power of Silence: Silent Communication in Daily Life. Karnac.
• Le, P. D., Leo, H., Pang, A., Li, Y., & Goh, C. (2019). When is Silence Golden? The Use of Strategic Silence in Crisis Communication. Corporate Communications: An International Journal, 24(1), 162-178.
• Maor, M., Gilad, S., & Bloom, P. B. (2012). Organizational Reputation, Regulatory Talk, and Strategic Silence. Journal of Public Administration Research and Theory, 23, 581-608.
• Marketing Türkiye. (2023, Şubat 9). Boykot Listesindeki Hangi Markalar Açıklama Yaptı, Hangileri Suskunluklarını Koruyor? .
• Morrison, E. W., & Milliken, F. J. (2000). Organizational Silence: A Barrier to Change and Development in a Pluralistic World. The Academy of Management Review, 25(4), 706-725.
• Öz, H., Kılıç, S., & Çalışır, M. (2022). The Effect of Paternalistic Leadership Perception on Employee Silence. Journal of Social Sciences and Education, 5(1), 27-46.
• Özbezek, B. D., & Paksoy, H. M. (2022). Örgütsel Demokrasinin Örgütsel Sessizlik Düzeyine Etkisi Üzerine Bir Araştırma. İşletme Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 1, 82-104.
• Pang, A., Jin, Y., Seo, Y., Choi, S. I., Teo, H., Le, P. D., & Reber, B. (2022). Breaking the Sound of Silence: Explication in the Use of Strategic Silence in Crisis Communication. International Journal of Business Communication, 59(2), 219-241.
• Sarı, B., & Kırılmaz, H. (2022). Sağlık Kurumlarında Örgütsel Sessizlik ve İnformel İletişim İlişkisi Üzerine Bir Araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 13(33), 292-308.
• Senger, N., & Karcıoğlu, F. (2022). Yöneticilerin Dönüştürücü Liderlik Davranışlarının Örgütsel Sessizlik ve Örgütsel Adalet İle İlişkisi. Ekev Akademi Dergisi, 91, 206-221.
• Smith, R. D. (2013). Strategic Planning for Public Relations. Routledge.
• Taşlıyan, M., Güler, B., & Gurbanlı, E. (2022). Örgütsel Sosyalleşmenin Örgütsel Sessizlik Üzerine Etkisi: Tekstil Sektöründe Bir Alan Araştırması. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(2), 1041-1056.
• Yıldız, N., & İlban, M. O. (2022). Örgütsel Sosyalleşmenin Örgütsel Sessizlik ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerine Etkisi: Konaklama İşletmeleri Örneği. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 19(3), 542-564.