Dijital Şiddeti Farklı Kuşakların Anlatıları Üzerinden Okumak

Yıl 2023, Sayı: 51, 356 - 373, 31.08.2023

Hatice Oğuz Özgür , Metin Özkul

https://doi.org/10.52642/susbed.1289590

Öz

Araştırmada, internet ve dijital teknolojilerin günlük yaşamda yaygın kullanımıyla ortaya çıkmaya başlayan dijital şiddet olgusuna odaklanılmıştır. Araştırma, sosyo-demografik özellikler bakımından farklı kuşaksal özelliklere sahip bireylerin (Z, Y, X ve Bebek patlaması kuşağı) dijital şiddeti deneyimleme biçimlerini kıyaslamayı ve deneyim farklılıklarını kendi anlatılarından hareketle tespit etmeyi amaçlamaktadır. Bu doğrultuda nitel yöntem ilkeleriyle tasarlanmış olan araştırma, Türkiye’nin çeşitli illerinden gönüllü olarak veri toplama sürecine katılan, dijital şiddeti fail ya da mağdur olarak deneyimlemiş 20 bireyle yapılan derinlemesine görüşmelerle gerçekleştirilmiştir. Çalışmanın etik izni Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal ve Beşerî Bilimler Etik Kurulu’ndan 11.11.2020 tarihli, 98/12 sayılı karar ile alınmıştır. Araştırmada, katılımcıların dijital şiddet deneyimleri “dijital şiddeti tanımlama”, “deneyimlenen dijital şiddet”, “dijital şiddet ve toplumsallaşma ilişkisi”, “dijital şiddet ve sosyal ilişkiler” temaları üzerinden değerlendirilmiştir. Katılımcıların sergiledikleri veya maruz kaldıkları dijital şiddet eylemlerinin çoğunlukla onların internet ve dijital araç/uygulamaları kullanım alışkanlıkları ve toplumsallaşma koşullarındaki farklılıklarla ilişkili olduğu tespit edilmesine rağmen, şiddetten etkilenme biçimleri bakımından benzer özellikler taşıdıkları görülmüştür. Elde edilen sonuçlar açısından araştırma, dijital şiddet gibi sanal dünyaya ait olan bir eylem biçiminin katılımcıların anlatılarıyla somutlaştırılması ve ilgili literatüre bu kapsamda katkı sağlanması bakımından önemli görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Dijital Şiddet, Kuşak Farkı, Toplumsallaşma Koşulları, Nitel Yöntem

Reading Cyberbullying Through the Narratives of Different Generations

Öz

The research focuses on the phenomenon of digital violence that has started to emerge with the widespread use of the internet and digital technologies in daily life.The research aims to compare the ways in which individuals with different generational characteristics in terms of socio-demographic characteristics (Z, Y, X and Baby Boom generation) experience digital violence and to identify the differences in their experiences based on their own narratives.Accordingly, the research, which was designed with qualitative method principles, was conducted through in-depth interviews with 20 individuals who voluntarily participated in the data collection process from various provinces of Turkey and experienced digital violence as perpetrators or victims. In the study, the participants' experiences of digital violence were evaluated with the themes of "defining digital violence", "experienced digital violence", "relationship between digital violence and socialization", "digital violence and social relations". Although it was found that the participants' experiences of violence were mostly related to their habits of using the internet and digital technology and differences in socialization conditions, it was observed that they had similar characteristics in terms of the ways they were affected by violence. The research is considered important in terms of concretizing digital violence through the narratives of the participants and contributing to the relevant literature in this context.

Anahtar Kelimeler

Digital Violence, Generation Gap, Socialization Conditions, Qualitative Method.

Kaynakça

• Altundağ, Y. (2016). Lise Öğrencilerinde Sanal Zorbalık ve Problemli İnternet Kullanımı İlişkisi. Online Journal Of Technology Addiction & Cyberbullying, 3(1), 27-43.
• Barındık, G. (2021). Dijitalleşen Medya ve Yarattığı Yeni Şiddet Alanı: Dijital Şiddet. Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Gazetecilik Ana Bilim Dalı.
• Bedrosova, M., Machackova, H., Šerek, J., Smahel, D., & Blaya, C. (2022). The relation between the cyberhate and cyberbullying experiences of adolescents in the Czech Republic, Poland, and Slovakia. Computers in Human Behavior, 107013.
• Beran, T., & Li, Q. (2005). Cyber-Harassment: A Study of a New Method for an Old Behavior. Journal of Educational Computing Research, 32(3), 265–277.
• Cebecioğlu, G., & Altıparmak, İ. B. (2017). Dijital Şiddet: Sosyal Paylaşım Ağları Üzerine Bir Araştırma. Sakarya University Journal of Education, 7(2), 423-431.
• Çaycı, B., & Karagülle, A. E. (2014). X Kuşağından Z Kuşağına Değişen Mahremiyet Algısı. International Trends and Issues in Communication & Media Conference. Dubai, UAE.
• Çıtak, G., & Yücel, Y. (2022). Kadına El Kalkmaz: Peki Ya Dijital Şiddet? MEYAD Akademi, 3(2), 162-169.
• Dirimen Arıkan, G., Işık, I., Ayaz, V., & Can, I. (2018). Siber Zorbalık ve Önlenmesi. N. Sargın içinde, Sanal Alem/Medya Şiddeti (s. 157-187). Hegem Yayınları/Ankara.
• Durant Jr., T. J. (1999). Violence as a Public Health Problem: Toward an Integrated Paradigm. Sociological Spectrum, 19(3), 267-280.
• Evolution of Internet Governance Empowering Sustaniable Development. (2023, 4 28). The 10th Internet Governance Forum (IGF): ‘Evolution of Internet Governance: Empowering Sustainable Development’. Internet Governance Forum: https://intgovforum.org/en/filedepot_download/3367/209 adresinden alındı
• Fascendini, F., & Fialová, K. (2011). Voices from digital spaces: Technology related violence against women. APC WNSP.
• Freedman, J., Sears, D., & Carlsmith, J. (1989). Sosyal Psikoloji. Ara Yayıncılık.
• Gök, M. (2009). Aile İçi Şiddet ve Öfke İfade Tarzları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Adana: Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı.
• Gao, J., Liu, F., Xu, J., Wang, J., Mou, J., & Wang, L. (2022). The influence of family incivility on cyberbullying perpetration: A moderated mediation model. Front. Psychol, 13, 1-12.
• Genç, Y. (2016). Gençlerin Sözel Şiddeti Öğrenme Yolları ve Şiddet Eğilimleri. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(30), 144-155.
• Goleman, D. (1998). Duygusal Zeka-Neden IQ'dan Daha Önemli . Varlık Yayınları.
• Hawkins, D. J., Herronkohl, T., Farrington, D. P., Brewer, D., Catalano, R. F., & Harachi, T. W. (1998). A review of predictors of youth violence. In R. Loeber, & D. Farrington, Serious & violent juvenile offenders: Risk factors and successful interventions (pp. 106-146). Sage Publications, Inc.
• Hinduja, S., & Patchin, J. W. (2013). Social influences on cyberbullying behaviors among middle and high school students . J Youth Adolescence, 42, 711-722.
• Hung, K. H., Gu, F. F., & Yim, C. K. (2007). A Social Institutional Approach to Identifying Generation Cohorts in China with a Comparison with American Consumers. Journal of International Business Studies, 38, 836-853.
• IPSOS. (2023, 4 28). Çocukların Alışkanlıkları Değişiyor: Televizyonun Yerini İnternet Alıyor . IPSOS: https://www.ipsos.com/tr-tr/cocuklarin-aliskanliklari-degisiyor-televizyonun-yerini-internet-aliyor adresinden alındı
• Kızmaz, Z. (2006). Şiddetin Sosyo-Kültürel Kaynakları Üzerine Sosyolojik Bir Yaklaşım. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(2), 247-267.
• Kanbur, A., & Kanbur, E. (2018). İşyerinde Siber Zorbalık Ölçeği’nin Türkçeye Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Sınama Çalışması . Psikoloji Çalışmaları, 38(2), 237-258.
• Kaplan, G. (2022). Gençler Dijital Flört Şiddetinin Toplumsal Cinsiyet Algısı ve İnternet Bağımlılığı İlişkisi. Ankara, Türkiye: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Aile ve Tüketici Bilimleri Anabilim Dalı.
• Karaboğa, F., & Işık, M. (2021). Dijital Şiddet ve Nefret Söylemi. Spor, Eğitim ve Çocuk (SEÇ), 2(1), 1-26.
• Kowalski, R. M., & Limber, S. P. (2013). Psychological, physical, and academic correlates of cyberbullying and traditional bullying . J Adolesc Health, 53(1), 13-20.
• Lyndon, A., Bonds-Raacke, J., & Cratty, A. D. (2011). College students' Facebook stalking of ex-partners. Cyberpsychol Behav Soc Netw ., 14(12), 711-716.
• Markowitz, F. E. (2003). Socioeconomic disadvantage and violence: Recent research on culture and neighborhood control as explanatory mechanisms. Aggression and Violent Behavior, 8(2), 145-154.
• Mishna, F., Khoury-Kassabri, M., Gadalla, T., & Daciuk, J. (2012). Risk factors for involvement in cyber bullying: Victims, bullies and bully–victims. Children and Youth Services Review, 34(1), 63-70.
• Modecki, K. L., Minchin, J., Harbaugh, A. G., Guerra, N. G., & Runions, K. C. (2014). Bullying prevalence across contexts: a meta-analysis measuring cyber and traditional bullying. J Adolesc Health, 55(5), 602-611.
• Okumuş, E. (2014). Doğamızdaki Şiddet . Siyah Beyaz Yayınları.
• Oğuz Özgür, H., & Özkul, M. (2022). Risk Toplumunda Kuşakların Yeni Şiddet Deneyimi: Dijital Şiddet. Turkish Studies, 17(3), 551-568.
• Özmen, Ş. Y. (2018). Dijital Şiddet, Siber Zorbalık ve Yeni Medya Okuryazarlığı Üzerine Bir Değerlendirme. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(61), 958-966.
• Palermiti, A. L., Servidio, R., Bartolo, M. G., & Costabile, A. (2017). Cyberbullying and self-esteem: An Italian study. Computers in Human Behavior, 69, 136-141.
• Patchin, J. W., & Hinduja, S. (2006). Bullies Move Beyond the Schoolyard A Preliminary Look at Cyberbullying . Youth Violence and Juvenile Justice , 4(2), 148-169.
• Pew Research Center. (2023, 4 28). The State of Online Harassment. pewresearch: https://www.pewresearch.org/internet/2021/01/13/the-state-of-online-harassment/ adresinden alındı
• Piotrowski, C. (2012). From Workplace Bullying to Cyberbullying: The Enigma of E-Harassment in Modern Organizations. Organization Development Journal, 30(4), 44-53.
• Privitera, C., & Campbell, M. A. (2009). Cyberbullying: the new face of workplace bullying? Cyberpsychol Behaviour, 12(4), 395-400.
• Semiz Türkoğlu, H. (2022). Dijital Şiddet Kavramı Üzerinden Linç Kültürü: Twitter Üzerine Bir İnceleme. İstanbul Yeni Yüzyıl Üniversitesi İletişim Fakültesi Yeni Yüzyıl’da İletişim Kongresi. İstanbul: Yeni Yüzyıl Üniversitesi.
• Smith, P. K., Mahdavi, J., Carvalho, M., Fisher, S., Russell, S., & Tippett, N. (2008). Cyberbullying: its nature and impact in secondary school pupils. J Child Psychol Psychiatry, 49(4), 376-385.
• Soyadı, A. (2020, Temmuz). Çalışma Başlığı. Selçuk İletişim, 13(2), 1-12.
• Şener, G., & Abınık, N. (2023, 4 28). Türkiye’de Dijital Şiddet Araştırması. CyberMag: https://www.cybermagonline.com/turkiyede-dijital-siddet-arastirmasi adresinden alındı
• Türk, A. (2013). Y Kuşağı. Kafekültür Yayıncılık.
• Türkoğlu, T. (2013). Dijital Tefekkür. Beyaz Yayınları.
• Tamer, N., & Vatanartıran, S. (2014). Ergenlerin Teknolojik Zorbalık Algıları. Online Journal of Technology Addiction and Cyberbullying, 1(2), 1-20.
• Tennant, J. E., Demeray, M. K., Coyle, S., & Malecki, C. K. (2015). The dangers of the web: Cybervictimization, depression, and social support in college students. Computers in Human Behavior, 50, 348-357.
• TÜİK. (2023, 4 28). Hanehalkı Bilişim Teknolojileri (BT) Kullanım Araştırması, 2022. TÜİK: https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Hanehalki-Bilisim-Teknolojileri-(BT)-Kullanim-Arastirmasi-2022-45587 adresinden alındı
• Tokunaga, R. S. (2010). Following you home from school: a crtitical review and synthesis of research on cyberbulling victimization. Computers in Human Behavior, 26(3), 277-287.
• United Nations. (2023, 4 28). United Nations Department of Economic and Social Affairs. IGF Annual Meetings Proceedings : https://www.intgovforum.org/en/content/igf-annual-meetings-proceedings adresinden alındı
• Varela, J. J., Hernández, C., Miranda , R., Barlett, C. P., & Rodríguez-Rivas, M. E. (2022). Victims of Cyberbullying: Feeling Loneliness and Depression among Youth and Adult Chileans during the Pandemic. Int J Environ Res Public Health ., 19(5886), 1-15.
• Wang, J.-L., Jackson, L. A., Zhang, D.-J., & Su, Z.-Q. (2012). The relationships among the Big Five Personality factors, self-esteem, narcissism, and sensation-seeking to Chinese University students’ uses of social networking sites (SNSs). Computers in Human Behavior, 28, 2313-2319.
• Worchel, S., Cooper, J. M., Goethals, G., & Olson, J. M. (1999). Social Psychology. Nelson-Hall, Inc .
• Yıldırım, E. (2019). Sosyal medyada kadınlara yönelik dijital şiddet / Digital violence against women in social media. İstanbul, Türkiye: İstanbul Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Kadın Çalışmaları Ana Bilim Dalı.
• Yiğit, M. F., & Seferoğlu, S. S. (2017). Siber Zorbalıkla İlişkili Faktörler ve Olası Çözüm Önerileri Üzerine Bir İnceleme. Online Journal of Technology Addiction and Cyberbullying, 4(2), 13-49.