5.SINIF TÜRKÇE DERS KİTABINDAKİ METİNLERİN OKUNABİLİRLİĞİ ÜZERİNE BİR İNCELEME

Yıl 2015, Sayı: 5, 146 - 155, 17.05.2016

Vahac Mirzaoğlu , Erhan Akın

Öz

Ders kitapları, öğrencilerin derste sürekli aktif olmalarını sağlayan, dikkatlerinin dağılmasına engel olan ve böylelikle dersle olan bağlantılarının kopmamasına yardımcı olan en önemli materyal olma niteliğini taşımaktadır. Özellikle de Türkçe ders kitaplarının öğretmenler tarafından çok kullanıldığı da göz önüne alınırsa, kitapların kaliteli ve de öğrenene uygun bir tarzda hazırlanmasının önemi anlaşılacaktır. Bunu sağlamak okunabilirlik çalışmalarının yapılmasıyla ilişkilidir. Okunabilirlik çalışmalarıyla, öğrenenlere uygun bir şekilde hazırlanmış olan ders kitapları onların dersten keyif alması ve de derslerin daha da verimli geçmesini sağlayacaktır. Bu çalışmada amaç, Cem Web Ofset Yayınları’na ait 5.sınıf Türkçe ders kitabında bulunan 13 öyküleyici ve 15 bilgilendirici metnin okunabilirlik ve nitelik seviyelerinin saptanmasıdır. Çalışmaya şiirler dâhil edilmemiştir. Metinlerin okunabilirlik tespiti, Ateşman’ın 1997’de Flesch’ten Türkçe’ ye adapte ettiği okunabilirlik formülü kullanılarak oluşturulmuştur. Araştırmanın sonucunda öyküleyici metinlerin bilgilendirici metinlere göre daha basit, okunabilirlik düzeylerinin daha yüksek olduğu saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Türkçe ders kitabı, okunabilirlik, metin

A Study About Readability Of Texts İn Turkısh Course Book Grade 5

Öz

Course books, makes students to constantly be active in lessons, which carries prevent distractions and by the way course books are the most important quality material that help to not prevent the connection of studenst. Especially considering that the Turkish course books are often used by teachers, we will understand the importance of quality preparation for learners. İt is associated with readability studies for ensurıng that. Preparing suıtable course books for learners will make them enjoy their lessons and it will make lessons to be more productive with doıng readability studies. The aim of this study is to establısh Cem Web Offset Publication’s Grade 5 course book of 13 narrative and 15 informative texts’s readability and qualıty levels. Poems were excluded from the study. In the analysis of texts, readability formula of Ateşman (1997) adapted into Turkish from Flesch was used. Narrative texts’s were found easier and the readability levels were found higher than the informative texts in the result of the study.

Anahtar Kelimeler

Turkısh course book, readability, text

Kaynakça

• Akyol, Hayati. (2013), Türkçe öğretim yöntemleri, 6. Baskı, Pegem Yayıncılık, Ankara.
• Ateşman, Ender. (1997), Türkçede Okunabilirliğin Ölçülmesi, AÜ TÖMER Dil Dergisi, 58, 171-174.
• Bağcı, H. ve Ünal, Y. (2013), İlköğretim 8. sınıf Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin okunabilirlik düzeyi, Ana Dili Eğitimi Dergisi, 1(3), 12-28.
• Baş, B. (2012). Türkçe eğitimi açısından dil bilgisi öğretimi, Özbay, M. (Ed.), Okuma ve Dinleme Açısından Dil Bilgisi Öğretimi, 197-227, Pegem Yayıncılık, Ankara.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç, Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel F. (2013). Bilimsel araştırma yöntemleri, 15. baskı, Pegem Akademi, Ankara.
• Clifton, C., Staub, A., Rayner, K. (2007). Eye movements in reading words and sentences. In
• Chall, J. S. (1988). The beginning years. In. B. L. Zakalukand S. J. Samuels (eds.), Readability: it’s past, present, and future, Newark, DE: International Reading Association.
• Çetinkaya, Gökhan. (2010), Türkçe Metinlerin Okunabilirlik Düzeylerinin Tanımlanması ve Sınıflandırılması, , Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara.
• Çiftçi, Ö. Çeçen, M. A. ve Melanlıoğlu, D. (2007). Altıncı sınıf Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin okunabilirlik açısından değerlendirilmesi,. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 22, 206–219.
• Demir, Tazegül (2008). İlköğretim Yedinci Sınıf Türkçe Ders Kitaplarındaki Metinlerin Okunabilirlik Düzeylerinin Tespit Edilmesine Yönelik Bir Değerlendirme, 17. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi, 301-310, Sakarya.
• Dubay, W. H. (2004). The principles of readability. U.S. : Impact Information. Costa Mesa, CA.
• Göğüş, Beşir. (1978). Orta Dereceli Okullarımızda Türkçe ve Yazın Eğitimi, Gül Yayınevi, Ankara.
• Güneş, Firdevs. (2000). Çocuk Kitaplarında Okunabilirlik İlkeleri, Yaşadıkça Eğitim, 67, s.35-40.
• Karasar, Niyazi. (2005), Bilimsel Araştırma Yöntemleri, 15. Baskı, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
• Karatay, H. , Bolat, K. K. ve Güngör, H. (2013), Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin okunabilirlik ve anlaşılabilirliği, The Journal Academic Social Science Studies, 6, 603-623.
• Klare, G. R. (1988). The formative years. readability: readability: itspast, present, and future, Newark, DE: International Reading Association.5-Knight-Mckenna, M. (2008). Syllable types:A strategy for reading multisyllabic words. Teaching Exceptional Children, 40, 18- 24.
• McLaughlin, G. Harry. (1969). Smog Grading - A new readability formula, Journal of Reading, 22, 639-646.
• MEB (2009). İlköğretim Türkçe dersi öğretim programı ve kılavuzu (1-5. sınıflar), Devlet Kitapları Genel Müdürlüğü, Ankara.
• Onan, B. (2013), Dil eğitiminin temel kavramları. Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
• Özbay, M. (2003), Öğretmen Görüşlerine Göre İlköğretim Okullarında Türkçe Öğretimi, Gölge Ofset Matbaacılık, Ankara.
• Sever, Sedat. (1995), Çocuk kitaplarında bulunması gereken yapısal ve eğitsel özellikler, Abece Eğitim ve Ekin ve Sanat Dergisi, 107, s.14-15.
• Temur, T. (2003). Okunabilirlik (readability) kavramı. Türklük Bilimi Araştırmaları Türkçenin Öğretimi Özel Sayısı, 13, 169-180.
• Temizkan, M. (2009), Metin türlerine göre okuma eğitimi, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.