ÜSTÜN ZEKÂLI/YETENEKLİ ÖĞRENCİLER İLE NORMAL GELİŞİM GÖSTEREN ÖĞRENCİLERİN DUYGUSAL ZEKÂ DÜZEYLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI

Yıl 2017, Cilt: 5 Sayı: 10, 461 - 485, 26.12.2017

Hakan Sarıçam , Fatıma Firdevs Adam Karduz , Adnan Özbey , Zeliyha Çelik

Öz

Bu çalışmanın amacı Bilim Sanat Merkezinde, resmi
devlet ve özel bir okulda öğrenim gören öğrencilerin duygusal zekâ düzeylerini
incelemektir. Çalışma, eşdeğer ve farklı sınıf düzeylerinde Sakarya Bilim ve
Sanat Merkezi’nden 137 (%51.70) üstün yetenekli, resmi devlet okulundan 51
(19.24%) ve özel okuldan 77 (29.06%) normal gelişim gösteren olmak üzere uygun
örnekleme ile seçilmiş toplam 265 öğrenci ile gerçekleştirilmiştir. Nedensel
karşılaştırma modeli kullanılan çalışmada, veriler  Bar-On Duygusal Zeka Testi Çocuk Formu (EQi:YV) ile elde
edilmiştir. Araştırmada elde edilen verilerin çözümlenmesinde frekans, yüzde,
aritmetik ortalama, bağımsız gruplar için t- testi, tek yönlü varyans analizi
(ANOVA) ve Kruskal-Wallis H testi kullanılmıştır. Verilerin analizinde bilgisayar
istatistiksel yazılım programı kullanılmış, önem düzyi olarak p<.05 esas
alınmıştır. Sonuç olarak Bilsem öğrencilerinin duygusal zekâ puanı ile diğer
okul türüne devam eden öğrencilerin duygusal zekâ puanları arasında
istatistiksel olarak anlamlı farklılık bulunamamıştır.

Anahtar Kelimeler

Üstün zekâlı ve yetenekliler, Duygusal Zekâ, Bilim ve Sanat Merkezi

Kaynakça

• Akca, F. (2010). Talented and average intelligent children's levels of using emotional intelligence. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 5, 553-558. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2010.07.141
• Altun, F.,& Yazıcı, H. (2012). Üstün yetenekli öğrencilerin benlik kavramları ve akademik öz-yeterlik inançları: Karşılaştırmalı bir çalışma. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(23), 319-334.
• Al-Onizat, S. H. (2012). The relationship between emotional intelligence and academic adaptation among gifted and non-gifted student. Journal of Human Sciences, 9(1), 222-248.
• Atlı, H., & Balay, R. (2016). Bilim ve Sanat Merkezindeki Üstün Yetenekliler Eğitiminin Sürdürülebilirliğine İlişkin Öğrenci Düşünceleri. Journal of Kirsehir Education Faculty, 17(2).
• Bar-On, R. E., & Parker, J. D. (2000). The handbook of emotional intelligence: Theory, development, assessment, and application at home, school, and in the workplace. Jossey-Bass.
• Bar-On, R. (2006). The Bar-On model of emotional-social intelligence (ESI). Psicothema, 18, spl., 13-25.
• Bellamy, A., Gore, D., & Sturgis, J. (2005). Examining the relevance of emotional intelligence with in educational programs for the gifted and talented. Electronic Journal of Research in Educational Psychology, 3(2), 53-78. ERIC Number: EJ846209
• Bickley, N. Z. (2002). The social and emotional adjustment of gifted children who experience asynchronous development and unique educational needs. Disseratation Abstracts International, 62(11), 11A. (UMI No. 3034004).
• Bickley, N. Z. (2001). The social and emotional adjustment of gifted children who experience a synchronous development and unique educational needs. Published Ph. D. Dissertation, The University of Connecticut.
• Brackett, M. A., & Geher, G. (2006). Measuring emotional intelligence: Paradigmatic shifts and common ground. In J. Ciarrochi, J. P. Forgas & J. D. Mayer (Eds.), Emotional intelligence and everyday life (2nd ed). (pp. 27–50). New York, NY: Psychology Press.
• Brackett, M. A., Mayer, J. D., & Warner, R. M. (2004). Emotional intelligence and its relation to everyday behaviour. Personality and Individual Differences, 36, 1387-1402. Doi: 10.1016/S0191-8869(03)00236-8
• Brackett, M. A., Rivers, S. E., & Salovey, P. (2011). Emotional Intelligence: Implications for personal, social, academic, and workplace success. Social and Personality Psychology Compass, 5(1), 88-103. Doi: 10.1111/j.1751-9004.2010.00334.x
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F.(2016). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: PegemA Yayınları.
• Ciğerci, C. Z. (2006). Üstün yetenekli olan ve olmayan ergenlerde benlik saygısı, başkalarının algılaması ve psikolojik belirtiler arasındaki ilişkiler: Fen lisesi ve düz lise karşılaştırması. Yüksek Lisans Tezi. Sakarya: Sakarya Üniversitesi.
• Checa, P., & Fernández-Berrocal, P. (2015). The role of intelligence quotient and emotional intelligence in cognitive control processes. Frontiers in Psychology, 6:1853. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2015.01853
• Christopher, M. M., & Shewmaker, J. (2010). The relationship of perfectionism to affective variables in gifted and highly able children. Gifted Child Today, 33(3), 20-30.
• Costa, A., & Faria, L. (2015). The impact of emotional intelligence on academic achievement: A longitudinal study in Portuguese secondary school. Learning and Individual Differences, 37, 38–47. Doi: 10.1016/j.lindif.2014.11.011
• De Boeck, P., & Smits, D. J. M. (2006). A double-structure structural equation model for the study of emotions and their components. In Q. Jing, M. R. Rosenzweig, G. d'Ydewalle, H. Zhang, H. Chen, & K. Zhang (Eds.), Progress in psychological science around the world. Vol. 1: Neural, cognitive and developmental issues (pp. 349-365). Hove, East Sussex: Psychology Press.
• Delisle, J., & Lewis, B. A. (2003). The survival guide for teachers of gifted kids. USA: Barnes and Noble Publishing.
• Derksen, J., Kramer, I., & Katzko, M. (2002). Does a self-report measure for emotional intelligence assess something different than general intelligence?. Personality and individual differences, 32(1), 37-48.
• Dixon, F. A., Lapsley, D. K., & Hanchon, T. A. (2004). An empirical typology of perfectionism in gifted adolescents. Gifted Child Quarterly, 48(2), 95-106. Elias, M. J., Zins, J. E., Gaczyk, P. A., & Weissberg, R. P. (2003). Implementation, sustainability, and scaling up of social-emotional and academic innovations in public schools. School Psychology Review, 32(3), 303–319. ERIC Number: EJ823554
• Fonseca, C. (2015). Emotional intensity in gifted students: Helping kids cope with explosive feelings. Sourcebooks, Inc.
• Furnham, A. (2016). The relationship between cognitive ability, emotional ıntelligence and creativity. Psychology, 7(2), 193-197. https://doi.org/10.4236/psych.2016.72021
• Gere, DR., Capps, SC., Mitchell, DW., & Grubbs, E. (2009). Sensory sensitivities of Gifted children. American Journal of Occupational Therapy, 63, 288- 295.
• Ghani, W. Y. A.(2016). Emotional Intelligence among kindergarten Gifted Children, Irbid-Jordan. International Journal of Education and Social Science, 3( 12), 17-28.
• Goleman, D. (1995). Emotional intelligence. New York: Bantam Books.
• Goleman, D. (1998). Working with emotional intelligence. New York: Bantam Books.
• Grossberg, I. N., & Cornell, D. G. (1988). Relationship between personality adjustment and high intelligence: Terman versus Hollingworth. Exceptional children, 55(3), 266-272.
• Gross, M. U. (2002). Musings: Gifted Children and the Gift of Friendship. Understanding Our Gifted, 14(3), 27-29.
• Helt, C. A. (2008). The role of IQ and gender in the social-emotional functioning of adolescents. University of Northern Colorado.
• Hollingworth, L.S. (1926). Gifted Children: Their nature and nurture. Oxford: Macmillan.
• Hollingworth, L.S. (1942). Children above 180 IQ Stanford-Binet: Origin and development. Oxford: World Book.
• Humphrey, N., Curran, A., Morris, E., Farrell, P., & Woods, K. (2007). Emotional Intelligence and education: A critical review. Educational Psychology, 27(2), 235-254. Doi: 10.1080/01443410601066735
• Jenaabadi, H., Marziyeh, A., & Dadkan, A. M. (2015). Comparing Emotional Creativity and Social Adjustment of Gifted and Normal Students. Advances in Applied Sociology, 5, 111-118. http://dx.doi.org/10.4236/aasoci.2015.53010
• Koç, İ. (2016). Üstün zekâlı ve üstün yetenekli öğrenci velilerinin bilim ve sanat merkezi'yle ilgili görüşleri: Bir BİLSEM örneği. Üstün Zekâlılar Eğitimi ve Yaratıcılık Dergisi, 3(3), 17-24.
• Koç, İ. (2015). Bilim ve Sanat Merkezi’ne devam eden özel yetenekli öğrencilerin iletişim becerileriyle ilgili görüşleri. Üstün Yetenekliler Eğitimi ve Araştırmaları Dergisi, 3(1), 39-53.
• Koçak, R. & İçmenoğlu, E. (2012). Üstün yetenekli öğrencilerin duygusal zekâ ve yaratıcılık düzeylerinin yaşam doyumlarını yordayıcı rolü. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(37), 73-85.
• Köksal, A. (2007). Üstün zekâlı çocuklarda duygusal zekâyı geliştirmeye dönük program geliştirme çalışması. Doktora Tezi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi.
• Köksal, A., & İşmen Gazioğlu, E. (2007). Ergenlerde duygusal zekâ ile karar verme stratejileri arasındaki ilişki. Hasan Ali Yücel Eğilim Fakültesi Dergisi, 7(1), 133-146.
• Leana, M. Z., & Köksal, A. (2007). Üstün ve normal zihin düzeyindeki öğrencilerin IQ ve EQ’ları arasındaki ilişki. International Symposium Emotional Intellgince and Communication VI, 1, 140-151.
• Lee, S. Y., & Olszewski-Kubilius, P. (2006). The emotional intelligence, moral judgment, and leadership of academically gifted adolescents. Journal for the Education of the Gifted, 30(1), 29 67. Doi: 10.1177/016235320603000103
• Malik, F., & Shujja, S. (2013). Emotional intelligence and academic achievement: Implications for children’s performance in schools. Journal of the Indian Academy of Applied Psychology, 39(1), 51-59.
• Matthews, G., & Zeidner, M. (2000). Emotional intelligence, adaptation to stressful encounters and health outcomes. In R. Bar–On & J.D. A. Parker (Eds.), The handbook of emotional intelligence: Theory, development, assessment and application at home,school and in the workplace. (pp.459-489). San Fransisco: Jossey-Bass A Wiley Company.
• Mayer, J. D., Caruso, D. R., & Salovey, P. (1999). Emotional intelligence meets traditional standarts for an intelligence. Intelligence 27(4), 267-298. Doi: 10.1016/S0160-2896(99)00016-1.
• Mayer, J. D., Perkins, D. M., Caruso, D. R., & Salovey, P. (2001). Emotional intelligence and giftedness. Roeper Review, 23(3), 31-137. Doi: 10.1080/02783190109554084
• Mayer J. D., Salovey P., & Caruso, D. R. (2004). Emotional intelligence: Theory, findings, and implications. Psychological Inguiry, 15(3), 197-215. Doi: 10.1207/s15327965pli1503_02
• Metha, A., & McWhirter, E. H. (1997). Suicide ideation, depression, and stressful life events among gifted adolescents. Journal for the Education of the Gifted, 20(3), 284-304.
• Milli Eğitim Bakanlığı (MEB). (2017). Bilim Ve Sanat Merkezleri Öğrenci Tanılama Kılavuzu. 01.05.2017 tarihinde https://orgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2016_10/11093901_bilim_ve_sanat_merkezleri__20162017_kilavuzu.pdf linkinden alınmıştır.
• Nail, J. M., & Evans, J. G. (1997). The emotional adjustment of gifted adolescents: A view of global functioning. Roeper Review, 20(1), 18-21.
• Olszewski-Kubilius, P., Lee, S. Y., & Thomson, D. (2014). Family environment and social development in gifted students. Gifted Child Quarterly, 58(3), 199-216.
• Özbay, Y. (2013). Üstün yetenekli çocuklar ve aileleri. Ankara: Hangar Marka İletişimi ve Reklam Hizmetleri.
• Özbay, Y., & Palancı, M. (2011). Üstün yetenekli çocuk ve ergenlerin psikososyal özellikleri. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22, 89-108.
• Özbey, A. (2016). Üstün zekâ/yetenekli ve normal öğrencilerde insani değerler, duyarlı sevgi, sosyal güven ve memnuniyet düzeylerinin karşılaştırılması. Doktora tezi. Kütahya: Dumlupınar Üniversitesi.
• Özbey, A., & Sarıçam, H. (2016). Human values and compassionate love in highly gifted students and normal student. Educatioal Process: International Journal, 5(2), 215-227. Doi: 10.12973/edupij.2016.52.3
• Özdemir, A. (2006). Üstün yetenekli öğrencilerin duygusal zekâ düzeylerinin incelenmesi. Yüksek lisans Tezi. İstanbul: Yeditepe Üniversitesi.
• Özkan, D. (2009). Yönetici, öğretmen, veli ve öğrenci görüşlerine göre bilim ve sanat merkezlerinin etkililiği. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Ankara Üniversitesi.
• Parker, W. D. (1996). Psychological adjustment in mathematically gifted students. Gifted Child Quarterly, 40(3), 154-157.
• Parker, J. D., Summerfeldt, L. J., Hogan, M. J., & Majeski, S. A. (2004). Emotional intelligence and academic success: Examining the transition from high school to university. Personality and individual differences, 36(1), 163-172.
• Peterson, J., Duncan, N., & Canady, K. (2009). A longitudinal study of negative life events, stress, and school experiences of gifted youth. Gifted Child Quarterly, 53(1), 34-49.
• Petrides, K. V., Pérez-González, J. C., & Furnham, A. (2007). On the criterion and incremental validity of trait emotional intelligence. Cognition and Emotion, 21, 26-55. http://dx.doi.org/10.1080/02699930601038912
• Preuss, L. J., & Dubow, E. F. (2004). A comparison between intellectually gifted and typical children in their coping responses to a school and a peer stressor. Roeper Review, 26(2), 105-111.
• Rode, J. C., Mooney, C. H., Arthaud-day, M. L., Near, P. P., Ribin, R. S., Baldwin, T. T., Rubin, R. S., & Bommer, W. H. (2007). Emotional intelligence and individual performance: Evidence of direct and moderated effects. Journal of Organizational Behavior, 28(4), 399-421. Doi: 10.1002/job.429
• Salkind, N. J. (Ed.) (2010). Causal-comparative design. In Encyclopedia of Research Design (pp.124-131). SAGE Publications, Inc.
• Salovey, P., & Mayer, J. D. (1990). Emotional intelligence. Imagination, Cognition, and Personality, 9, 185-211. Doi: 10.2190/DUGG-P24E-52WK-6CDG
• Salovey, P., & Mayer, J. D. (2004). Emotional intelligence. In P. Salovey, M. A. Brackett, & J. D. Mayer (Eds.) Emotional intelligence: Key readings on the Mayer and Salovey model (pp. 1–28). New York: Dude.
• Saranli, A. G., & Metin, N. (2012). Social-emotional problems observed in gifted children. Egitim Bilimleri Fakultesi Dergisi, 45(1), 139.
• Schwean, V. L., Saklofske, D., Widdifield-Konkin, L., Parker, J. D., & Kloosterman, P. (2006). Emotional intelligence and gifted children. Sensoria: A Journal of Mind, Brain & Culture, 2(2), 30-37.
• Shuler, C. N. (2004). An analysis of the Emotional Quotient Inventory: Youth Version as a measure of emotional intelligence in children and adolescents. Unpublished PhD thesis), The Florida State University.
• Silverman, L. K. (Ed.) (1993). Counseling gifted & talented. Colorado: Denver, Colorado: Love Publishing Company.
• Smits, D. J. M., De Boeck, P., Kuppens, P., & Van Mechelen, I. (2002). The structure of negative emotion scales: Generalization over contexts and comprehensiveness. European Journal of Personality, 16, 127-141. Doi:10.1002/per.436
• Tantay, S. (2010). Özel veya Üstün Yetenekli Çocuklara Eğitim Veren Okul ve Merkezlerin İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Maltepe Üniversitesi.
• Uyaroğlu, B. (2011). Üstün yetenekli ve normal gelişim gösteren ilköğretim öğrencilerinin empati becerileri ve duygusal zeka düzeyleri ile anne-baba tutumları arasındaki ilişkinin İncelenmesi. Yüksek lisans Tezi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi.
• Van der Zee, K., Schakel, L., & Thijs, M. (2002). The relationship of emotional ıntelligence with academic ıntelligence and the big five. European Journal of Personality, 6, 103-125. http://dx.doi.org/10.1002/per.434
• Yakmacı Güzel, B. (2002). Üstün yeteneklilerin belirlenmesinde yardımcı yeni bir yaklaşım: Dabrowskinin aşırı duyarlılık alanları. Yayınlanmamış doktora tezi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi.
• Yeşilyaprak, B. (2001). Duygusal zekâ ve eğitim açısından doğurguları. Kuram Ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 25,139-146.
• Yıldız, H. (2010). Üstün yeteneklilerin eğitiminde bir model olan bilim ve sanat merkezleri üzerine bir araştırma. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi.
• Yurdakavuştu, Y. (2012). İlköğretim öğrencilerinde duygusal zekâ ve sosyal beceri düzeyleri. Yüksek lisans Tezi. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi.
• Zahed-Babelan, A., & Moenikia, M. (2010). The role of emotional intelligence in predicting students’ academic achievement in distance education system. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 2(2), 1158-1163.
• Zeidner, M., Matthews, G., & Roberts, R. D. (2004). Emotional intelligence in the workplace: A critical review. Applied Psychology, 53(3), 371-399. Doi: 10.1111/j.1464-0597.2004.00176.x