YÜKSEKÖĞRETİMDE OTANTİK LİDERLİK DAVRANIŞLARININ ÖĞRENCİLERİN OKUL BAĞLILIKLARI ÜZERİNDEKİ ROLÜ

Yıl 2022, Cilt: 10 Sayı: 1, 12 - 20, 30.06.2022

Selçuk Demir

https://doi.org/10.53586/susbid.1100277

Öz

Liderlik, okulun performansı ile ilişkili görülen önemli bir süreç ve olgudur. Her geçen gün kişi ya da kurumların okuldan beklentilerinin arttığı göz önüne alındığında farklı liderlik yaklaşımlarının da gündeme gelmesi söz konusudur. Bu liderlik yaklaşımlarından biri otantik liderliktir. Otantik liderlik, insan kaynaklarına verilen önemin artmasını ve örgütlerde olumlu çıktıların elde edilmesini sağlayan güncel bir liderlik yaklaşımıdır. Bu araştırmada, öğrenci görüşlerine göre; öğretim elemanlarının otantik liderlikleri ile öğrencilerin okul bağlılıkları arasındaki ilişkinin açığa çıkarılması amaçlanmaktadır. Çalışma, ölçek tabanlı korelasyonel desen ile biçimlendirilmiştir. Şırnak Üniversitesi’ndeki öğrenim gören öğrenciler, çalışmanın evrenini oluşturmaktadır. Çalışmanın örneklemini ise Şırnak Üniversitesi’nden rastgele belirlenen 193 öğrenci oluşturmaktadır. Öğretim elemanlarının otantik liderlik düzeylerini tespit etmek için “Otantik Liderlik Ölçeği” ve öğrencilerin okul bağlılığını ölçmek için ise “Üniversite Öğrencilerinin Okul Bağlılığı Ölçeği” uygulanmıştır. Araştırmada elde edilen veriler, SPSS programı vasıtasıyla analiz edilmiştir. Verilere; güvenirlik analizi, betimsel istatistikler, korelasyon, regresyon ve çoklu regresyon analizleri uygulanmıştır. Otantik liderlik ve alt boyutları ile okul bağlılığı ve alt boyutları arasında pozitif yönlü ilişkiler tespit edilmiştir. Regresyon analizleri sonuçları; otantik liderlik ve ilişkilerde şeffaflık alt boyutunun, okul bağlılığını anlamlı bir biçimde yordadığını açığa çıkarmaktadır. Otantik liderliğin; içselleştirilmiş ahlak anlayışı, bilgiyi dengeli ve tarafsız değerlendirme ve öz farkındalık alt boyutları okul bağlılığını anlamlı olarak yordamadığı bulunmuştur. Araştırmada ulaşılan sonuçlara uygun olarak öneriler geliştirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Otantik liderlik, okul bağlılığı, yükseköğretim, öğretim elemanı, öğrenci

THE ROLE OF AUTHENTIC LEADERSHIP BEHAVIORS IN HIGHER EDUCATION ON STUDENTS' SCHOOL ENGAGEMENT

Öz

Leadership is an important process and phenomenon seeming involved in school performance. When considering that the expectations of individuals or institutions from school are increasing day by day, different leadership approaches also become the main topic of the conversation. One of those leadership approaches is authentic leadership. Authentic leadership is a current leadership approach which ensures to increase the value given to human resources and to acquire positive outcomes in institutions. In this research, according views of students, it has been aimed to reveal the relationship between authentic leadership of instructors and school engagement of students. The study has been formatted with a scale-based correlational design. The students in Şırnak University constitutes the universe of this study. And also, the sample of the study has been comprised of 193 randomly selected students from Şırnak University. Authentic Leadership Scale has been utilized in order to specify the authentic leadership levels of instructors, “University Student Engagement Inventory” so as to specify the school commitment of students. The data acquired in this study have been analyzed by means of SPSS programme. Reliability analysis, descriptive statistics, correlation, regression and multiple regression analyzes have been implemented to the research data. Positive relationships have been found between authentic leadership and its sub-dimensions and school engagement and sub-dimensions. Regression analysis results have revealed that authentic leadership and relational transparency subdimension can meaningfully predict the school engagement. It has been ascertained that authentic leadership's internalized moral perspective, balanced processing, and self-awareness sub-dimensions could not significantly predict school engagement. Some suggestions appropriate for acquired data in study have been developed.

Anahtar Kelimeler

authentic leadership, school engagement, higher education, instructor, student

Kaynakça

• Aulakh, P. ve Gencturk, E. (2000). International principal–agent relationships: control, governance and performance. Industrial Marketing Management, 29, 521-538.
• Avolio, B. J. ve Gardner, W. L. (2005). Authentic leadership development: Getting to the root of positive forms of leadership. The Leadership Quarterly, 16(3), 315–338.
• Başaran, İ. E. (1982). Örgütsel davranış. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi Yayınları.
• Bennis, W. (2006). Authentic leaders. Leadership Excellence, 23(8), 3-4.
• Blau, G. J. ve Boal, K. B. (1987). Conceptualizing how job involvement and organizational commitment affect turnover and absenteeism. The Academy of Management Review, 12(2), 288–300.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. V. ve Demirel, F. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Costigan, R. D., Ilter, S. S. ve Berman, J. J. (1998). A multi-dimensional study of trust in organizations. Journal of Managerial Issues, 10(3), 303–317.
• Çubukçu, K. ve Tarakçıoğlu, S. (2010). Örgütsel güven ve bağlılık ilişkisinin otelcilik ve turizm meslek lisesi öğretmenleri üzerinde incelenmesi. İşletme Araştırmaları Dergisi 2(4), 57-78.
• Demir, H. (2020). Öğretmenlerin örgütsel adalet ve otantik liderlik algıları ile örgütsel mutluluk düzeyleri arasındaki ilişki [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Fırat Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Elazığ.
• Eren, E. (2015). Örgütsel davranış ve yönetim psikolojisi. İstanbul: Beta Yayıncılık.
• Fraenkel, J. R., Wallen, N. E. ve Hyun, H. H. (2012). How to design and evaluate research in education. New York: McGraw-Hill.
• Gardner, W. L., Avolio, B. J., Luthans, F., May, D. R. ve Walumbwa, F. (2005). Can you see the real me? A self-based model of authentic leader and follower development. The Leadership Quarterly, 16, 343–372.
• Gün, F., Turabik, T., Arastaman, G. ve Akbaşlı, S. (2019). Üniversite öğrencilerinin okul bağlılığı ölçeğinin Türk kültürüne uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(2), 507-520.
• Hoy, W. K. ve Miskel, C. G. (2015). Eğitim yönetimi: Teori, araştırma ve uygulama. (Çev. ed. S. TURAN). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Ilies, R., Morgeson, F. ve Nahrgang, J. (2005). Authentic leadership and eudaemonic well-being: Understanding leader-follower outcomes. Leadership Quarterly, 16, 373-394.
• İhtiyaroğlu, N. (2014). Okul ikliminin öğretmen etkililiği ve öğrenci okul bağlılığı ile ilişkisinin incelenmesi [Yayınlanmamış doktora tezi]. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Kesken, J. ve Ayyıldız, N. A. (2008). Liderlik yaklaşımlarında yeni perspektifler: Pozitif ve otantik liderlik. Ege Akademik Bakış, 8(2), 729-754.
• Koçak, O. (2019). Okul yöneticilerinin otantik liderlik davranışları ile öğretmenlerin örgütsel davranışları ve örgütsel bağlılık düzeyleri arasındaki ilişki [Yayınlanmamış doktora tezi]. Fırat Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Elazığ.
• Koçel, T. (2018). İşletme yöneticiliği. İstanbul: Beta Yayıncılık.
• Locke, E. A., Latham, G. P. ve Erez, M. (1988). The determinants of goal commitment. Academy of Management Review, 13(1), 23-39.
• Lunenburg, F. C. ve Ornstein, A. C. (2012). Educational administration: Concepts and practices (Sixth Edition). Belmont, C.A.: Wadsworth Cengage Learning Publishing.
• Maroco, J., Maroco, A. L., Campos, J. A. D. B. ve Fredricks, J. A. (2016). University student’s engagement: Development of the University Student Engagement Inventory (USEI). Psicologia: Reflexão e Crítica, 29(21), 1-12.
• May, D. R., Chan, A. Y. L., Hodges, T. D. ve Avolio, B. J. (2003). Developing the Moral Component of Authentic Leadership. Organizational Dynamics, 32(3), 247–260.
• McShane, S. L. ve Von Glinow, M. A. (2005). Organizational behavior. New York: McGraw-Hill/ Irwin.
• Michie, S. ve Gooty, J. (2005). Values, emotions, and authenticity: Will the real leader please stand up? The Leadership Quarterly, 16, 441-457.
• Northouse, P. G. (2013). Leadership (Theory and practice). Thousand Oaks: Sage.
• Öz, A. (2014). İlahiyat fakültesi öğrencilerinin kurumsal aidiyet düzeyi (AİBÜ İlahiyat Fakültesi örneği). Dergiabant 2(4), 54-64.
• Özcan, M. (2020). Bir yaşam alanı olarak okul, okul kültürleri ve etnografileri. İçinde M. GÜÇLÜ (Ed.), içinde eğitim antropolojisi (ss. 101-122). Ankara: Pegem Akademi.
• Podsakoff, P., MacKenzie, S., Lee, J.-Y. ve Podsakoff, N. (2003). Common method biases in behavioral research: A critical review of the literature and recommended remedies. The Journal of applied psychology, 88, 879-903.
• Sabuncuoğlu, Z. ve Tüz, M. (2005). Örgütsel psikoloji. Bursa: Alfa Aktüel Yayıncılık.
• Tabak, A., Polat, M., Coşar, S. ve Türköz, T. (2012). Otantik liderlik ölçeği: Güvenirlik ve geçerlik çalışması. "İş, Güç" Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 14(4), 89-106.
• Walumbwa, F. O., Avolio, B. J., Gardner, W. L., Wernsing, T. S. ve Peterson, S. J. (2008). Authentic leadership: Development and validation of a theory-based measure. Journal of Management, 34(1), 89-126.
• Wiener, Y. (1982). Commitment in organizations: A normative View. The Academy of Management Review, 7(3), 418-428.
• Yeşiltaş, M. Kanten, P. ve Sormaz, Ü. (2013). Otantik liderlik tarzının prososyal hizmet davranışları üzerindeki etkisi: Konaklama işletmelerine yönelik bir uygulama. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 42(2), 333-350.