İLETİŞİM FAKÜLTESİ ÖĞRENCİLERİNİN KULLANIMLAR VE DOYUMLAR YAKLAŞIMI ÇERÇEVESİNDE SOSYAL MEDYA KULLANIM ALIŞKANLIKLARI

Yıl 2016, , 423 - 441, 10.06.2016

Nilüfer Canöz

https://doi.org/10.21563/sutad.187022

Cited By: 3

Öz

Bir toplum içinde yaşayan insanlar güvenlik, beslenme, eğlence ve haber alma gibi bir takım
ihtiyaçlarını karşılamak için; günlük yaşam pratiği gereksinimlerinden biri olan iletişime ihtiyaç
duyarlar. Bu iletişim çerçevesinde ise; fotoğraf, gazete, telefon, radyo, televizyon, cep telefonu,
internet ve yeni iletişim araçlarından sosyal medyayı yoğun şekilde kullanırlar. Sosyal medyanın
günümüzdeki kullanım yoğunluğu ise, sosyal medya kullanma alışkanlık ve motivasyonları
konusuna eğilmeyi gerektirmektedir. Böylesi bir amaçtan ortaya çıkan bu çalışmada, kullanımlar ve
doyumlar yaklaşımı temel alınarak Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi’ndeki öğrencilerin sosyal
medya kullanma alışkanlık ve motivasyonları araştırılmıştır.
Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi sosyal medya kullanıcısı 438 öğrenci katılımcıdan, alan
araştırması ile elde edilen verilere göre; insanların sosyal medya kullanmalarında 6 motivasyon
belirlenmiştir. Bunlar önem sırasına göre; Boş Zamanları Değerlendirme ve Eğlence, Bilgilenme ve
Sosyal Etkileşim, Gözetim-Rehberlik ve Rahatlama, Sosyal Kaçış, Ekonomi ile Kişisel Sunum
motivasyonlarıdır.
Katılımcıların cinsiyeti, yaşı ve gelir düzeyi; sosyal medya kullanma motivasyonlarını ve sosyal
medya kullanma oranlarını belirleyen temel değişkenler konumundadır.

Anahtar Kelimeler

Kitle iletişim, sosyal medya, kullanıcı, kullanımlar ve doyumlar, sosyal medya kullanım motivasyonları.

SOCIAL MEDIA USES AND GRATIFICATIONS APPROACHES ON FACULTY OF COMMUNICATION STUDENTS’ SOCIAL MEDIA HABITS

Öz

Sharing the information is a kind of need in the everyday practices of people who live in the community to meet the individual needs as security, nutrition, entertainment and communication. In the context of communication, the society uses the mass media such as photography, newspapers, telephone, radio, television, mobile phone, internet and especially growth in using social media efficiently as new communication tools. The intensive use of the social media today requires to focus on the topic of social media use attitudes and motivation. For this purpose, this study aims to research about social media use attitudes and motivations of the students of the Selçuk University Faculty of Communication on the basis of social media uses and gratifications theory. In the survey phase of the study, according to the data obtained from fieldwork that were held with 438 student social media users from the Selçuk University Faculty of Communication, 6 motivation types has been identified on the usage of social media. The motivations in their order of importance; Pass Time&Entertainment, Information Seeking & Social Interaction, SurveillanceGuidance&Relaxation, Social Escape, Economic and Social Recognition are proposed by the participants. Gender, age and income level of participants are essential variables to determine the motives for social media use and the rate of social media use

Anahtar Kelimeler

Mass media, social media, users, social media uses and gratifications, motives for social media use.

Kaynakça

• AKÇAY, H. (2011), “Kullanımlar ve Doyumlar Yaklaşımı Bağlamında Sosyal Medya Kullanımı: Gümüşhane Üniversitesi Üzerine Bir Araştırma”, İletişim Kuram ve Araştırmaları Dergisi, Güz 2011, S. 33, s. 137-161.
• AYHAN, B. ve BALCI, Ş. (2009), “Kırgızistan’da Üniversite Gençliği ve İnternet: Bir Kullanımlar ve Doyumlar Araştırması”, Bilig, Kış / 2009, S. 48, s. 13-40.
• BALCI, Ş., AKAR, H. ve AYHAN, B. (2011), “Televizyon ve Seçmen İlişkisini Yeniden Düşünmek: 2009 Yerel Seçimlerinde İzleyici Motivasyonları”, Selçuk İletişim, C. 6, S. 4, s. 48-63.
• BOSTANCI, M. (2015), Sosyal Medya ve Siyaset, Konya: Palet Yayınları.
• BOYD, D. M. ve ELLİSON, N.B. (2008), “Social Network Sites: Definition, History and Scholarship”, Jounal of Computer-Mediated Communication, Vol:13, No:1, p.210-230.
• BULUNMAZ, B. (2011), “Otomotiv Sektöründe Sosyal Medyanın Kullanımı ve Fiat Örneği”, Global Media Journal Turkish Edition, C. 2, S. 3, s. 20-51.
• BÜYÜKBAYKAL, C. I. (2005), “Kitle İletişim Araçları ve Toplumsal Yaşam”, İ.Ü. İletişim Fakültesi Dergisi, S. 21, s. 71-75.
• CANÖZ, K. (2011), “Yerel Televizyon İzleme Alışkanlıkları ve Motivasyonlar: Konya Örneği”, G.Ü. İletişim Fakültesi İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, Güz 2011, S. 33, s. 113-136.
• ÇAKIR, V. ve ÇAKIR, V. (2010), Televizyon Bağımlılığı, Konya: Literatürk Yayını.
• EŞİTTİ, Ş. ve IŞIK, M. (2015), “Sosyal Medyanın Yabancı Turistlerin Türkiye’yi Tatil Destinasyonu Olarak Tercih Etmelerine Etkisi”, Dergi Karadeniz, S. 27, s. 11-30.
• GÜLNAR, B. ve BALCI, Ş. (2011), Yeni Medya ve Kültürleşen Toplum, Konya: Literatürk Yayını.
• KALENDER, A. (2005). Siyasal İletişim: Seçmenler ve İkna Stratejileri, Konya: Çizgi Kitabevi.
• KARAKOÇ, E. ve GÜLSÜNLER, M.E. (2012), “Kullanımlar ve Doyumlar Yaklaşımı Bağlamında Facebook: Konya Üzerine Bir Araştırma”, Akdeniz İletişim Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, Aralık 2012, S. 18, s. 42-57.
• KATZ, E., BLUMLER, J and GUREVİTCH, M. (1974), “Utilization of Mass Communication by the Individual”, The Uses of Mass Communications: Currnet Pespectives on Gratifications Research into, Jay G. Blumler ent Elihu Katz (Eds.). California: Beverley Hills, pp.:19-32.
• KAYA, R. (1985), Kitle İletişim Sistemleri, Ankara: Teori Yayınları.
• KOÇAK, A. (2001), “Televizyon İzleyici Davranışları Televizyon İzleyicilerinin Tercihleri ve Doyumları Üzerine Teorik ve Uygulamalı Bir Çalışma”, Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Halkla İlişkiler ve Tanıtım Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Doktora Tezi.
• MCQUAİL, D., BLUMLER, J. G. and BROWN, J. R. (1972). The Television Audience: A Revisted Perspective, in Denis Mc Quail (ed). Sociolgy of Mass Communications, pp.135-165.
• MUTLU, E. (1999), Televizyon ve Toplum, Ankara: Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu Yayını.
• ÖZTÜRK, D.Ö. (2014a), “Siyasal İletişim Aracı Olarak Sosyal Medya: 2012 Amerikan Başkanlık Seçimlerinde Twitter Kullanımı Üzerine Bir Araştırma”, Yeni Medya Araştırmaları: Kavramlar, Uygulamalar, Tartışmalar, (Editör: İdil Sayımer), Konya: Literatürk Yayını, s. 399-436.
• ÖZTÜRK, M.C. (2014b), “Sosyal Medya Kurumsal Sosyal Sorumluluk İletişimi”, Yeni Medya Araştırmaları: Kavramlar, Uygulamalar, Tartışmalar, (Editör: İdil Sayımer), Konya: Literatürk Yayını, s. 197-241.
• ROSENGREN, K., WENNER, L., and PALMGREEN, P. (1985), Media Gratifications Research: Current Perspectives, California: Beverly Hills.
• ROSSİ, E. (2002), Uses & Gratifications/Dependency Theory, http://zimmer.csufresno.edu/ ~johnca/spch100/7-4- uses.htm. (Erişim Tarihi:28.10.2015).
• RUBİN, A. (1985), Uses of Daytime Television Soap Operas by College Students, Journal of Broadcasting & Electronic Media, 29, pp.67-77.
• SAYIMER, İ. (2008), Sanal Ortamda Halkla İlişkiler, İstanbul: Beta Yayını.
• TENGİLİMOĞLU E., PARILTI, N. ve YAR C.E. (2014). “Hastane ve Hekim Seçiminde Sosyal Medyanın Kullanım Düzeyi: Ankara İli Örneği”, file:///D:/Belgelerim/Downloads/846-1925-1-SM.pdf, s. 76-96, (Erişim Tarihi: 14.11.2015).
• VURAL, Z.B.A. ve BAT, M. (2010). “Yeni Bir İletişim Ortamı Olarak Sosyal Medya: Ege Üniversitesi İletişim Fakültesine Yönelik Bir Araştırma”, Journal of Yasar University, S.20, C.5, s. 3348‐3382.