YENİ UYGUR TÜRKÇESİYLE YAPILMIŞ KUR’ÂN-I KERÎM TERCÜMESİNDE ESMÂÜ’L-HÜSNÂ

Yıl 2014, Sayı: 36, 49 - 74, 01.06.2016

Erol Topal

https://doi.org/10.21563/sutad.187074

Öz

Allah’ın en güzel isimleri anlamına gelen Esmâü’l-Hüsnâ, araştırmacılar tarafından her zaman ilgi çeken bir konu olmuş ve üzerinde pek çok çalışma yapılmıştır. Bu çalışmadaki amaç da Esmâü’l-Hüsnâ’nın Yeni Uygur Türkçesi Kur’ân-ı Kerîm tercümesindeki karşılıklarını belirlemektir. Çalışmanın giriş bölümünde Esmâü’l-Hüsnâ ve çalışmanın mahiyeti hakkında kısa bir bilgi verilmiştir. İkinci bölümde ise Esmâü’l-Hüsnâ tabirinin geçtiği ayetler, sayısı ve bunların Yeni Uygur Türkçesi Kur’ân-ı Kerîm tercümesindeki karşılıkları belirtilmiştir. Üçüncü bölümde, Allah’ın isimlerinin Uygurca karşılıkları ayet numaralarıyla birlikte verilmiş, Uygurca anlamları yazılmış ve her kelime için kelimenin geçtiği ilk ayet örnek olarak gösterilmiştir. Sonuç kısmında Allah’ın Kur’ân’-ı Kerîm’de –isim olarak- yer alan 77 ismine Yeni Uygur Türkçesi Kur’ân tercümesinde 149 karşılık verildiği tespit edilmiştir. Yapılan sınıflandırma sonucu bu 77 ismin tercümesinde, Türkçe, Arapça+Türkçe, Türkçe+Arapça, Farsça+Türkçe, Türkçe+Farsça+Arapça, Arapça, Farsça, Arapça+Farsça ve Farsça+Arapça kelimeler veya kelime grupları kullanıldığı belirlenmiştir. Ayrıca, Esmâü’l-Hüsnâ’ya Yeni Uygur Türkçesi Kur’ân tercümesinde verilen bütün karşılıkların hangi dile ait olduğu belirtilmiş ve frekans sayıları verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kur’ân-ı Kerîm, Esmâü’l-Hüsnâ, Yeni Uygur Türkçesi.

Esma-ul Husna in The Quran Translation Done Through Modern Uyghur Turkish

Öz

Esma-ul husna has always been a subject of great interest for the researchers. A great many studies have been carried out on Esma-ul Husna, standing for the most beautiful names of Allah. The aim of the study is to identify the equivalents of the beautiful names of Allah that are mentioned in Holy Quran written in modern Uyghur Turkish Quran translation. In the introduction section, a brief information about Esma-ul Husna and about the nature of the
study is given. The second section specifies the verses from the Quran where the term Esma-ul
Husna takes place, their numbers and their equivalents in the modern Uyghur Turkish Quran
translation. The third section of the study gives the Uyghur equivalents of the names of Allah
with the number of the verses, provides the Uyghur definitions of the names, and then gives
one verse from Holy Quran translated in modern Uyghur Turkish language as an example of
each equivalent. The conclusion section reveals that 149 equivalents are given in modern
Uyghur Turkish Quran translation for the 77 beautiful names of Allah mentioned in Holy
Quran. The results of the classifications indicate that Turkish, Arabic+Turkish, Turkish+Arabic,
Persian+Turkish, Turkish+Persian+Arabic, Arabic, Persian, Arabic+Persian and
Persian+Arabic words and word phrases were used in the translations of these 77 names. Moreover,
the study states the language origins of all equivalents given for Esma-ul Husna in the
Modern Uyghur Turkish Quran Translation and provides their frequency numbers.

Anahtar Kelimeler

Holy Quran, Esma-ul Husna, Modern Uyghur Turkish

Kaynakça

• İSLAMOĞLU, Mustafa (2011). Esmâ-i Hüsnâ, İstanbul: Düşün Yayıncılık.
• KARAGÖZ, İsmail vd. (2010). Dinî Kavramlar Sözlüğü, Ankara: DİB Ya- yınları, 5. bs.
• KAŞGARLI, S. Mahmut, (1992). Modern Uygur Türkçesi Grameri, İstan- bul: Orhun Yayınevi Yay.
• ÖZTÜRK, Rıdvan, (1994).Yeni Uygur Türkçesi Grameri, Ankara: TDK Yay.
• SALİH, Muhammet, (M. 1992). Kur’an-ı Kerîm Uygurçe Tercümisi, Meni- deni Münevvere, Padişah Fahdniŋ Kur’an Basış Mecmuasi (matba’si), 1413.
• Şemseddin Sami, (2011). Kâmûs-ı Türkî, (Latin Harfleriyle), (Editör: Hüse- yin Cengiz), İstanbul: İdeal Kültür ve Yayıncılık.
• TOPAL, Erol (2012). Karahanlı Türkçesi Kur’ân Tercümesi ile Yeni Uygur Türkçesi Kur’ân Tercümesinde Dinî Söz Varlığı –Karşılaştırmalı İnce- leme-, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi.
• ÜNLÜ, Suat (2007). “İlk Türkçe Kur’ân Tercümelerine Göre Esmâ-i Hüsnâ”, Bursa: Uludağ Ünv. İlahiyat Fak. Dergisi. C. 16, S. 2: 215- 285.
• YAKUP, Abliz vd.(1990–1998). Uygur Tiliniŋ İzahliḳ Lugiti, C. 1-6, Sin- can: Milletler Neşriyati Yay.