İBNÜRREFİK AHMET NURİ SEKİZİNCİ’NİN HİKÂYELERİNDE KADIN

Yıl 2018, Sayı: 43, 173 - 185, 23.07.2018

Emine Bilgehan Türk

https://doi.org/10.21563/sutad.509987

Öz

İbnürrefik Ahmet Nuri Sekizinci, Türk tiyatrosunun ilk emektarlarından biri olarak anılır. On dokuzuncu yüzyılın ikinci yarısında, değişen Osmanlı kültür ve sosyal hayatının tanığı ve gözlemcisi olarak öne çıkardığı tipleri, sosyal olayları devrin ve kullandığı türün imkânları doğrultusunda zaman zaman gelenekle ilişkilendirerek zaman zaman çeviri ve adaptasyonla zaman zaman da modern tiyatro teknikleriyle kaleme alır. Kadın ve kadının dünyası, kadın erkek ilişkileri, değişen sosyal hayatta kadının kendisine yeni rol arayışları onun eserlerinde yadsınamayacak bir yere sahiptir. Sekizincinin sosyal meselelere dair fikirlerini tiyatro metinlerinde, dergiler için kaleme aldığı yazılarda olduğu gibi hikâyelerinde de görmek mümkündür.

Bu çalışmada İbnürrefik Ahmet Nuri Sekizinci’nin Latin harflerinin kabulünden önce yayımlanmış dokuz hikâyesi tespit edilerek Latin harflerine aktarımı yapılmış, daha önce Mehmet Rebii Baraz tarafından Latin harflerine aktarılan sekiz hikâyesiyle birlikte kadın teması esas alınarak değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Türk edebiyatında kadının yerine dikkat çekilmiş, yazarın kısa biyografisi verildikten sonra öncelikli olarak hikâyelerde kadın erkek ilişkileri ve davranış şekilleri alt başlıklar etrafında tasnif edilmiştir. Sonrasında hikâye metinlerinin yayınlanmamış olması sebebiyle hikâyeler kendi içinde özetlenerek değerlendirilmiş, öne çıkan başlıklar çerçevesinde kadın, kadının annelik vasfı ve sosyal rollerinin değişen hayata uyum sürecinde ortaya çıkardığı sorunlar tespit edilerek bunların işlenişi karşılaştırmalar yapılarak değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

İbnürrefik Ahmet Nuri Sekizinci, Hikâye, Tiyatro, Kadın.

Kaynakça

• BARAZ, Mehmet Rebii Hatemi (2001), İbn-ür Refik Ahmet Nuri Sekizinci I,II,III. Ankara: Kültür Bakanlığı.
• BEYATLI, Yahya Kemal (2014), Kendi Gök Kubbemiz, İstanbul: İstanbul Fetih Cemiyeti.
• GÜLTEKİN, Hamdi (2010), Kelebek Mecmuası İstanbul: Fatih Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi).
• ÖZALP, M. N. (2003), İbn-ür Refik Ahmet Nuri Sekizinci, Türk Yurdu, S.192, C. 23. s.42
• SEKİZİNCİ, İbn-ür Refik Ahmet Nuri (1340 Mart), “Fırtınadan Sonra” Resimli Ay, S.1, nr. 2 s. 45-48.
• SEKİZİNCİ, İbn-ür Refik Ahmet Nuri (1923, Ağustos), “Görücülük Görüşçülük”, Kelebek, n. 17, S. 1, s. 4-5
• SEKİZİNCİ, İbn-ür Refik Ahmet Nuri (1923, Haziran), “Hiç Yoktan Bir Kavga”, Kelebek, n. 12, S. 1: s. 4-5
• SEKİZİNCİ, İbn-ür Refik Ahmet Nuri (1923, Nisan), “İçki Masaları” Kelebek, n.1, S. 1, s. 10-11.
• SEKİZİNCİ, İbn-ür Refik Ahmet Nuri (1923, TS), “Kadınlar Yüzünden” Kelebek, n.33, S. 1, s. 8-9
• SEKİZİNCİ, İbn-ür Refik Ahmet Nuri (1924 KE), “Türkiye’de Hukuk-ı Aile” Resimli Ay, S. 1, nr. 11, s. 14-17.
• SEKİZİNCİ, İbn-ür Refik Ahmet Nuri (1925 Ağustos), “Karı Koca Rabıtası” Resimli Ay, c.2, nr. 19-7 s. 6-7.
• SEKİZİNCİ, İbn-ür Refik Ahmet Nuri (1925 Haziran), “Ferhunde” Resimli Ay c.2, nr. 5-17 s. 33-34.
• SEKİZİNCİ, İbn-ür Refik Ahmet Nuri (1925 TE.), “Kitapta Öyle Yazılı” Resimli Ay, c.2, nr. 9-12 (TE. 1925), s. 20-23.
• SEKİZİNCİ, İbn-ür Refik Ahmet Nuri (1926 Haziran), “Metres -Zevce” Sevimli Ay, S.3, nr. 4, s. 42-44.
• SEKİZİNCİ, İbn-ür Refik Ahmet Nuri (1926 TE) “Yeni Cemiyet Hayatında Garip ve Çirkin Sahneler” Sevimli Ay, c.3, nr. 8-32, s. 38-39.
• SEKİZİNCİ, İbn-ür Refik Ahmet Nuri (1927 Temmuz), “Kadınları Sigorta Eden İdarehâne” Resimli Ay, c.4, nr. 5-41 s. 17-20/47.
• SEKİZİNCİ, İbn-ür Refik Ahmet Nuri (1927, Ağustos), “Kadınlar Mebus Olursa” Resimli Ay, c. 4, nr. 6-42, s.7-8.
• SEKİZİNCİ, İbn-ür Refik Ahmet Nuri (1927, Eylül), “Ana ile Kız Arasında” Resimli Ay, nr.7, s. 15-16/40.
• SEKİZİNCİ, İbn-ür Refik Ahmet Nuri (1928 Eylül), “Güzellik Müsabakası” Resimli Ay, c.5, nr. 7-55 (Eylül 1928), s. 6-9.
• SEKİZİNCİ, İbn-ür Refik Ahmet Nuri (1928 KS.), “Ayşe” Resimli Ay, c.4, nr. 47-11 s. 33-36.
• SEKİZİNCİ, İbn-ür Refik Ahmet Nuri (1928 Mart), “Kapanca” Resimli Ay, c.5, nr. 1-49, s. 26-28/56.
• SEKİZİNCİ, İbn-ür Refik Ahmet Nuri (1928 Temmuz), “Dulluğa Veda” Resimli Ay, c.5, nr. 5-53 s. 13-16.
• SEKİZİNCİ, İbn-ür Refik Ahmet Nuri (1928 TS), “Yalan Hepsi Yalan” Resimli Ay, c.5, nr. 9-57 s. 13-16.
• SEKİZİNCİ, İbn-ür Refik Ahmet Nuri (1928, TE.), “Ah Kadınlık Cehennemde Bile” Resimli Ay, c.5, nr. 8-56 s. 10-11.
• TÜRK, Hatem (2015, Ekim) “Türk Edebiyatında Anadolu’ya Geri Dönüş: Ebûbekir HâzımTepeyran: Küçük Paşa”, Töre, Y. 3, S. 30, s. 40 - 43.