GÖKTÜRK DÖNEMİNE AİT NADİR SUNAK ÖRNEKLERİ (SUNAK TAŞI/ALTAR)

Yıl 2022, Sayı: 55, 188 - 203, 26.08.2022

Kürşat Koçak

https://doi.org/10.21563/sutad.1163238

Cited By: 1

Öz

Bu araştırmada 2001-2004 yılları arasında yapılan Bilge Kağan anıt alanı arkeolojik çalışmalarında ortaya çıkarılan Sunak başta olmak üzere Kül Tegin ve Nomgon I sunakları hakkında bilgi verilecektir. Atalar kültüne bağlı olarak kurban sunma ritüelinin yapıldığı sunu alanındaki büyük granit sunak taşı incelenecektir. Bilge Kağan anıt alanında toprak örtünün kaldırılması esnasında tam olarak ortaya çıkma anı 2001 yılında L. Gürkan GÖKÇEK tarafından ilk defa fotoğraflanmıştır. Fotoğraflar Ahmet TAŞAĞIL’ın belirttiği üzere tarihi belge niteliğindedir. Bu çalışmanın temel amaçlarından biri 21 yıl sonra ortaya çıkan bu fotoğrafları yayınlamaktır.

Anahtar Kelimeler

Göktürk Sunak Taşı, Bilğe Kağan, Kül Tiğin

THE RARE ALTARS BELONG TO GÖKTÜRK ERA

Öz

In this study, it is informed about the altars especially Kül Tegin and Nomgon I altars which were unearthed during archaeological excavations around Bilge Khagan’s monument site in 2001-2004. Depending on the cult of ancestors, the large granite altar stone in the oblation area, where the sacrifice ritual is performed, will be examined. The photographs were taken for the first time in course of overburden in Bilge Khagan’s monument site by L. Gürkan GÖKÇEK. As stated by Ahmet TAŞAĞIL, the photographs are historical documents. One of the main purposes of this study is to publish these photographs that emerged after 21 years.

Anahtar Kelimeler

Göktürk, Altar Stone, Bilge Khagan, Kül Tegin

Kaynakça

• Bahar, H. (09-13 Eylül 2002). TİKA Projesi; 2001 yılı Bilge Kağan külliyesi kazıları. XIV. Türk Tarih Kongresi (s. Cilt III, 501-526). Ankara: Türk Tarih Kurumu.
• Bayar, D. (2012). Moğolistan’da eski Türklere ait yeni arkeolojik buluntular, Terc. Nurdin Useev. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, Sayı 1/1, .
• Çal, H., & Görür, M. (2002). Anonim IV sembolik mezar (jl 230 açması) 2000 yılı kazısı. Moğolistan’daki Türk Anıtları Projesi 2000 yılı Çalışmaları. içinde Ankara: Tika Yayınları.
• Çoruhlu, Y. (2007). Erken devir Türk sanatı. İstanbul: Kabalcı Yayınları.
• Diyarbekirli, N. (Nisan –Mayıs 1979). Orhundan Geliyorum. Türk Kültürü, Sayı 198-199, Yıl XVII.
• Durmuş, İ. (2007/1:35). Arkeolojik kalıntı, buluntu ve yazılı belgelere göre Köl Tigin-Bilge Kağan Anıtlıkları ve bu anıtlıklardaki Türk kültür unsurları. Gazi Türkiyat, 35-58.
• Ekrem, E. (Sayı 537,1996/ II Eylül). Kültigin ve Bilge Kağan anıtı hakkındaki Çince kaynaklar. Türk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi, 266-271.
• ESKİ T’ANG TARİHİ. (2006). (Chiu T’ang-Shu, Çin Kaynaklarında Türkler); Terc. İ.TOĞAN, G. KARA, C. BAYSAL. Ankara: TTK Yayınları.
• Gömeç, S. (1997). Kök Türk tarihi. Ankara: Türksoy Yayınları.
• Hersek, C. (2002). Orhun anıtları bölgesindeki eserlerin genel durumu. Moğolistan’daki Türk Anıtları Projesi 2000 yılı Çalışmaları. içinde Ankara: Tika Yayınları,.
• İnan, A. (1998). Makaleler ve incelemeler, Cilt I. Ankara: TTK Yayınları.
• Jên-t’ang, C. (1968). T’ang devrindeki Doğu Göktürkleri hakkındaki belgeler. Taipei.
• Jısl, L. (1963). Kül-Teğin anıtında 1958 yılında yapılan arkeolojik araştırmanın sonuçları. Belleten, Cilt XXVII, Sayı 107.
• Koca, S. (2010). Türk kültürünün temelleri II. Ankara: Pelin Ofset Tipo Matbaacılık.
• Kuzuoğlu, R., & Gökçek, L. G. (13/ 2005). 2003 yılı Bilge Kağan anıt mezar kazısı. Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi.
• Mahmud, K. (2006). Divanü Lûgat-it Türk, Cilt I, III. Ankara: TDK yayınları.
• Mai-Tsai, L. (2006). Doğu Türkleri (Çin Kaynaklarına Göre), Terc. Ersel Kayaoğlu-Deniz Banoğlu. İstanbul: Selenge Yayınları.
• Moğolistan’daki Türk anıtları projesi 2000 yılı çalışmaları. (2003). Ankara: Tika Yayınları.
• Taşağıl, A. (2013). Gök Tengri’nin çocukları. İstanbul: Bilge Kültür Sanat Yayınları.
• Tryjarski, E. (2012). Türkler ve ölüm. İstanbul: Pinhan Yayıncılık.