Fantastic Novel and Fantastic Elements in the Babil Melikesi

Yıl 2024, Sayı: 61, 393 - 409, 30.04.2024

Hünkar Karaca Yalçın

https://doi.org/10.21563/sutad.1474542

Öz

The novel was accepted as a genre in its own right after going through several stages. In the West, writers who wanted to distinguish the novel from romances and picaresques tried to emphasize that the novel told the "truth" and tried to define the novel's boundaries with "fantastic" products. The fantastic has existed in literature since fairy tales, but the assumption that the fairy tale is only a product of imagination distinguishes it from fantastic fiction. In the beginning, realist novels overtook romantic language, followed by naturalist novels. However, as modernism and postmodernism influenced the novel's language, it became more flexible and could no longer stand up to the "imaginary," that is, the fantastic. The Tanzimat novelists, who sought to tell the "truth" in Turkish literature as well as in the West, opposed fantasy. However, the susceptibility of traditional language to fantasy did not prevent writers from benefiting from it. As a result, the fantastic novel, a genre that had been delayed in Turkish literature, continued in silence. The first examples of this genre were written by Ahmet Mithat Efendi, Giritli Aziz Efendi, and Hüseyin Rahmi Gürpnar. Babil Melikesi, written at the beginning of the 19th century, is also a remarkable novel in terms of its fantastical features and is significant for being one of the first fantasy novels. The fantastic elements in Babil Melikesi, by Selami İzzet Sedes, will be examined in this study, as will the place of the fantastic novel in Turkish literature.

Anahtar Kelimeler

Novel, reality, fantastic novel, Turkish novel, Babil Melikesi.

Fantastik Roman ve Babil Melikesi Romanında Fantastik Unsurlar

Öz

Romanın başlı başına bir tür olarak kabul edilmesi çeşitli aşamalar geçildikten sonra olmuştur. Batı’da romanın, romans ve pikarolardan farklı bir anlatı olduğunu ispat etmek isteyen yazarlar, romanın “gerçeği” anlattığını vurgulamaya ve “fantastik” ürünlerle romanın sınırlarını çizmeye çalışmışlardır. Edebiyatta fantastik, masallardan itibaren vardır ancak masalın sadece hayal ürünü olduğunun ön kabulü fantastik roman ile aralarındaki farkı oluşturmaktadır. Başlangıçta realist romanlar, romantik dilin önüne geçmiş bunu natüralist romanlar izlemiştir. Ancak modernizm ve postmodernizim etkisi ile romanın dili daha da esnek bir hâl alarak “hayal” olana yani fantastik olana daha fazla karşı duramamıştır. Türk edebiyatında da Batı’da olduğu gibi “gerçeği” anlatmak isteyen Tanzimat romancıları fantastiğe karşı durmuşlardır. Gelenekselden beslenen dilin fantastiğe yatkınlığı yazarların ondan beslenmelerini de engelleyememiştir. Böylece Türk edebiyatında ötelenmiş bir tür olan fantastik roman, sessiz bir şekilde ilerleyişini sürdürmüştür. Ahmet Midhat Efendi, Giritli Aziz Efendi, Hüseyin Rahmi Gürpınar gibi yazarlar bu türün ilk örneklerini vermişlerdir. XIX. yüzyılın başında kaleme alınan Babil Melikesi romanı da fantastik özellikler bakımından oldukça dikkate değer bir romandır ve ilk fantastik romanlar arasında olması açısından önemlidir. Bu çalışmada Selami İzzet Sedes’in kaleme aldığı Babil Melikesi romanında fantastik unsurlar incelenecek ve fantastik romanın Türk edebiyatındaki yeri ele alınacaktır.

Anahtar Kelimeler

Roman, gerçeklik, fantastik, Türk romanı, Babil Melikesi.

Kaynakça

• Aktaş, Ş.(2005). Roman sanatı ve roman incelemesine giriş. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Antakyalıoğlu, Z. (2013). Roman kuramına giriş. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Ayar, A. P. (2014). Osmanlı Türk modernleşmesinin gölgesinde fennî edebiyattan fantastik romana. Kitaplık, 172, 42-46.
• Ayar Aslan, P. (2018). Türkçe edebiyatta varla yok arası bir tür fantastik roman(1876-1960). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Bakhtin, M. (2001). Karnavaldan romana. (C. Soydemir, çev.). Ayrıntı Yayınları.
• Bertman, S. (2005). Handbook to life in ancient mesopotamia, Oxford University Press.
• Booth, W. C. (2012). Kurmacanın retoriği. (B.O. Doğan, çev.). İstanbul: Metis Yayınları.
• Bourneur, R. & - Quellet, R. (1989). Roman dünyası ve incelemesi, (H. Gümüş, çev.). Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Erdem, S. (1991). Babil. DİA, (C. 4, s. 392-395). İstanbul: Diyanet Vakfı Yayınları.
• Finn, R. P. (1984). Türk romanı (1982-1900). Ankara: Bilgi Yayınları.
• Kantarcıoğlu, S. (2009). Edebiyat akımları Platon’dan Derrida’ya. İstanbul: Paradigma Yayınları.
• Kılıç Önal, S. & Çelebi, M. (2023). Türk halk anlatılarından Ahmedî’nin İskendernâme’sine dev motifi. Culture and Civilization, 1 (4), 12-22.
• Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/culture/issue/76874/1233952.
• Lukacs, G. (2017). Roman kuramı. (C. Soydemir, çev.). İstanbul: Metis Yayınları.
• Mermutlu, B. (2003). Sosyal düşünce tarihimizde Şinasi. İstanbul: Kaknüs Yayınları.
• Moran, B. (2012). Türk romanına eleştirel bir bakış III. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Moran, B. (2021). Türk romanına eleştirel bir bakış I. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Özlük, N. (2011). Türk edebiyatında fantastik roman. İstanbul: Hiperlink.
• Pala, İ. (1993). Çâh-ı bâbil. DİA, (C. 8, s. 186). İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
• Parla, J. (2020). Don Kişot’tan günümüze roman. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Pekşen, O. (2017). Babil krallarının siyasal meşrulaştırma aracı: tanrı marduk. Kahraman Maraş Sütçü İmam Üniversitesi, 14(1) Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/ksusbd/issue/28910/293043.
• Sedes, S. İ. Babil melikesi, Semih Lütfi Kitabevi, 2.b.
• Spence, L. (2022). Babil mitolojisi, (Z. Ş. Suri, çev.) Karakarga Yayınları, İstanbul.
• Tanpınar, A. H. (2010). XIX. asır Türk edebiyatı tarihi. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Todorov, T. (2017). Fantastik, (N. Öztokat, çev.) İstanbul: Metis Yayınları.
• Toyman, Y. Ö. (2006). Nazlı Eray’ın roman dünyasında düşsü ve büyülü gerçekliğin kurgusu ile fantastik unsurlar. (Yüksek Lisans Tezi). Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp
• Uğur, V. (2010). Türk edebiyatında fantastik roman. Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/iutded/issue/17028/177808
• Yeni Türk edebiyatı antolojisi. (1979). (C. III.) M. Kaplan & İ. Enginün & B. Emil & Z. Kerman haz.). İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları.
• Yetiş, K. (1996). Namık Kemal’in Türk dili ve edebiyatı üzerine görüşleri ve yazıları. İstanbul: Alfa Yayınları.
• Yonar, G. (2011). Türk edebiyatın fantastiğin kökenleri. İstanbul: Ötüken Yayınları.