Evaluation of Individual Applications Decisions in the Field of Taxation of Constitutional Court

Yıl 2017, Sayı: 29, 167 - 192, 01.01.2017

Esra Uygun , Adnan Gerçekin

Öz

Individual application to the Constitutional Court in Turkey, adopted by referandum on 12 September 2010 and law no 6216, 23 September 2010 official gazette published and also entered into force.Individual application, the European Human Rights of fundamental rights and freedoms embodied in the Constitution of the Republic of Turkey within the scope of the Convention In case of a transaction or result in a violation of any of the actions that can be applied supplementary public power is an extraordinary legal remedies. Previously individual application made a decision that, although there is no way a new trial in the administration and operation of the step makes investigation in terms of whether we behave unlawfully treated.In this study, the Constitutional Court’s decision on the systematic classification of the tax between September 23, 2012 and August 4, 2016 date and intends to address the status of the application decision. For applications made in the area of taxation, it is observed that most violations of the right to a fair trial. The other decision violated the rights of property rights, constitutional rights violation is related to the principle of equality and the rule of law infringement

Anahtar Kelimeler

Tax evasion, participation, participation of crime, principal, abetting and aiding. Individual application, the Constitutional Court, tax disputes, tax penalties

ANAYASA MAHKEMESİNİN VERGİLENDİRME ALANINDAKİ BİREYSEL BAŞVURU KARARLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ

Öz

Türkiye’de Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuru yolu, 12 Eylül 2010 tarihinde yapılan halk oylaması ile kabul edilip, “6216 Sayılı Anayasa Mahkemesi’nin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun” un 23 Eylül 2010 tarihli Resmi Gazete’ de yayımlanması ile yürürlüğe girmiştir.Bireysel başvuru yolu, Türkiye Cumhuriyet Anayasası’nda yer alan temel hak ve özgürlüklerden Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi kapsamında olan herhangi birinin kamu gücünün bir işlem ya da eylemi sonucunda ihlal edilmesi durumunda başvurulabilecek yardımcı nitelikte olağanüstü bir hak arama yoludur. Bireysel başvuru yolu yeni bir dava yolu olmamakla birlikte daha önceden verilmiş olan karar ve işlemlerin veriliş aşamasında hukuka aykırı davranılıp davranılmadığı açısından inceleme yapmaktadır.Anayasa Mahkemesi’nin vergi ile ilgili verdiği kararların sistematik olarak tasnif edilmesi ve başvuru kararlarının durumunu ele almayı amaçlayan bu çalışmada 23 Eylül 2012 - 4 Ağustos 2016 tarihleri arasında verilen kararlar incelenmiştir. Vergi alanında yapılan başvurularda en çok adil yargılanma hakkının ihlal edildiği görülmektedir. Diğer ihlal kararı verilen haklar ise mülkiyet hakkı, anayasal hakların ihlali, eşitlik ilkesi ve hukuk devleti ilkesi ihlali ile ilgilidir

Anahtar Kelimeler

Bireysel Başvuru, Anayasa Mahkemesi, Vergi Uyuşmazlıkları, Vergi Cezaları

Kaynakça

• ACU. Melek, “Bireysel Başvuruya Konu Edilebilecek Haklar”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, S.110, 2014, s.404.
• AYDIN, Öykü Didem. “Türk Anayasa Yargısında Yeni Bir Mekanizma: Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. XV, Y. 2011, S. 4.
• ERDİNÇ, Tahsin. “Karşılaştırmalı Olarak Türk Anayasa Mahkemesi’ne Bireysel Başvuru Hakkı (Anayasa Şikayeti)”, Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, Y:6, S:20, Ocak 2015.
• EKİNCİ. Hüseyin ve Musa Sağlam, 66 Soruda Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru, T.C. Anayasa Mahkemesi, http://www.anayasa.gov.tr/files/bireysel_ basvuru/66_Soru.pdf,(22.06.2015).
• GERÇEK, Adnan ve Feride Bakar. “Mükellef Haklarının Anayasa Mahkemesi Bireysel Başvuru Kararları Işığında Korunmasının Değerlendirilmesi”, Prof. Dr. Metin TAŞ’a ARMAĞAN (Ed. Adnan Gerçek ve Fatih Saraçoğlu), Gazi Kitabevi, Ankara, 2015.
• GERÇEK. Adnan ve BAKAR. Feride, “Anayasa Mahkemesi’ne Bireysel Başvuru Sonucunda Alınan Kararların Mükellefler Açısından Sonuçları”, 13.Uluslararası Türk Dünyası Sosyal Bilimler Kongresi, Tam Metin Bildiri, 28 Ekim-1 Kasım 2015., Bakü.
• GÖZLER. Kemal, Türk Anayasa Hukuku Dersleri, 9.Baskı, Ekin Basım Yayın Dağıtım, Bursa, 2010.
• GÖZTEPE Ece, “Anayasa Şikayeti”, AÜHF Yayınları No:530, AÜHF Döner Sermaye Yayınları No:45, Ankara 1998.
• GÖZTEPE, Ece. Türkiye’de Anayasa Mahkemesi’ne Bireysel Başvuru Hakkının 6216 Sayılı Kanun Kapsamında Değerlendirilmesi, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, C. 25, 2011.
• GÖZTEPE, Ece. “Anayasa Mahkemesi’ne Bireysel Başvuru”, Türkiye Barolar Birliği Yayınları, Ankara, 2011.
• KAPLAN. Recep, “Vergi Yargılamasında Bireysel Başvuru Öncesinde Tüketilmesi Gereken Kanun Yolları”, Vergi Dünyası, S.386, Ekim 2013.
• KILINÇ, Bahadır. “Karşılaştırmalı Anayasa Yargısında Bireysel Başvuru (Anayasa Şikayeti) Kurumu ve Türkiye Açısından Uygulanabilirliği”, Anayasa Yargısı, C. 25, 2008.
• KOCAER, Şenol. “AİHM Kararları Çerçevesinde Vergi Davalarında Bireysel Başvuru Yolu”, Vergi Dünyası, S. 393, Mayıs 2014.
• SABUNCU, M. Yavuz ve Selin Esen. “Türkiye İçin Anayasa Şikayeti Modeli Türkiye’de Bireysel Başvuru Yolu”, Anayasa Mahkemesi’nin 42. Kuruluş Yıldönümü Sempozyumu, Anayasa Yargısı, Anayasa Mahkemesi Yayınları, No: 5, Ankara, 2004.
• SAĞLAM, Musa. “Bireylerin Anayasa Mahkemesi’ne Başvurusu (Bir Reform Önerisi), Türkiye Barolar Birliği Dergisi, S. 60, 2005.
• SONGÖR, Tuncay ve Ayla Songör. “Anayasa Mahkemesi’ne Bireysel Başvuru Yolu Açıldı”, Yaklaşım, Yıl: 20, Sayı: 239, Kasım 2012.
• ŞENGÖZ, Yunus. “Vergi ve Vergi Cezaları İçin Anayasa Mahkemesi’ne Bireysel Başvuruda Bulunulabilir Mi?”, Vergi Sorunları, S. 308, Mayıs 2014.
• TEKBAŞ. Abdullah, “Anayasa Mahkemesi’ne Bireysel Başvuru ve Vergi Konulu Bireysel Başvuruların Değerlendirilmesi”, 30.Maliye Sempozyumu, 20-24 Mayıs 2015, Antalya.
• UZUN. Cem Duran, “Anayasa Mahkemesi’ne Bireysel Başvuru Yolu (Anayasa Şikayeti)”, Seta Analiz, SETA-Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı, Şubat 2012, s.5.
• UZUN. Mehmet Cengiz, “Vergi Açısından Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne Bireysel Başvuru Üzerine Kısa Bir Değerlendirme”, Vergi Sorunları Dergisi, S.235, Nisan 2008, s.194-204.
• Anayasa Mahkemesi Bireysel Başvuru İstatistikleri, www.anayasa.gov.tr (04.08.2016).
• Anayasa Mahkemesi İkinci Bölüm Kararı, Başvuru Numarası: 2012/73, Karar Tarihi: 05.03.2013.
• Anayasa Mahkemesi Birinci Bölüm Kararı, Başvuru Numarası: 2012/829, Karar Tarihi: 05.03.2013.
• Anayasa Mahkemesi Birinci Bölüm Kararı, Başvuru Numarası: 2013/4413, Karar Tarihi: 21.11.2013.
• Anayasa Mahkemesi Birinci Bölüm Kararı, Başvuru Numarası: 2013/2420, Karar Tarihi: 14.01.2014.
• Anayasa Mahkemesi İkinci Bölüm Kararı, Başvuru Numarası: 2013/5028, Karar Tarihi: 14.01.2014.
• Anayasa Mahkemesi Birinci Bölüm Kararı, Başvuru Numarası: 2013/5554, Karar Tarihi: 06.02.2014.
• Anayasa Mahkemesi Birinci Bölüm Kararı, Başvuru Numarası: 2013/5660, Karar Tarihi: 20.03.2014.
• Anayasa Mahkemesi Birinci Bölüm Kararı, Başvuru Numarası: 2013/596, Karar Tarihi: 08.05.2014.
• Anayasa Mahkemesi İkinci Bölüm Kararı, Başvuru Numarası: 2012/1123, Karar Tarihi: 26.06.2014.
• Anayasa Mahkemesi Birinci Bölüm Kararı, Başvuru Numarası: 2014/505, Karar Tarihi: 17.07.2014.
• Anayasa Mahkemesi Genel Kurul Kararı, Başvuru Numarası: 2014/6192, Karar Tarihi: 12.11.2014.
• Anayasa Mahkemesi İkinci Bölüm Kararı, Başvuru Numarası: 2014/431, Karar Tarihi: 17.11.2014.
• Anayasa Mahkemesi Birinci Bölüm Kararı, Başvuru Numarası: 2013/3245, Karar Tarihi: 11.12.2014.
• Anayasa Mahkemesi İkinci Bölüm Kararı, Başvuru Numarası: 2013/28, Karar Tarihi: 25.02.2015
• Anayasa Mahkemesi Birinci Bölüm Kararı, Başvuru Numarası: 2013/2264, Karar Tarihi: 26.02.2015.
• Anayasa Mahkemesi İkinci Bölüm Kararı, Başvuru Numarası: 2013/5949, Karar Tarihi: 12.03.2015.
• Anayasa Mahkemesi İkinci Bölüm Kararı, Başvuru Numarası: 2014/72, Karar Tarihi: 25.03.2015.
• Anayasa Mahkemesi İkinci Bölüm Kararı, Başvuru Numarası: 2013/4553, Karar Tarihi: 16.04.2015.
• Anayasa Mahkemesi İkinci Bölüm Kararı, Başvuru Numarası: 2013/5016, Karar Tarihi: 16.04.2015.
• Anayasa Mahkemesi Birinci Bölüm Kararı, Başvuru Numarası: 2013/1993, Karar Tarihi: 06.05.2015.
• Anayasa Mahkemesi Birinci Bölüm Kararı, Başvuru Numarası: 2013/6361, Karar Tarihi: 06.05.2015.
• Anayasa Mahkemesi Birinci Bölüm Kararı, Başvuru Numarası: 2013/2041, Karar Tarihi: 10.06.2015.
• Anayasa Mahkemesi Birinci Bölüm Kararı, Başvuru Numarası: 2013/1949, Karar Tarihi: 24.06.2015
• Anayasa Mahkemesi Birinci Bölüm Kararı, Başvuru Numarası: 2013/4324, Karar Tarihi: 07.07.2015
• Anayasa Mahkemesi İkinci Bölüm Kararı, Başvuru Numarası: 2013/3244, Karar Tarihi: 07.07.2015
• Anayasa Mahkemesi Birinci Bölüm Kararı, Başvuru Numarası: 2013/5053, Karar Tarihi: 07.07.2015
• Anayasa Mahkemesi İkinci Bölüm Kararı, Başvuru Numarası: 2014/6193, Karar Tarihi: 15.10.2015.
• Anayasa Mahkemesi Birinci Bölüm Kararı, Başvuru Numarası: 2013/3246, Karar Tarihi: 16.12.2015.
• Anayasa Mahkemesi Birinci Bölüm Kararı, Başvuru Numarası: 2013/3241, Karar Tarihi: 16.12.2015.
• Anayasa Mahkemesi Birinci Bölüm Kararı, Başvuru Numarası: 2013/6941, Karar Tarihi: 06.01.2016.
• Anayasa Mahkemesi İkinci Bölüm Kararı, Başvuru Numarası: 2013/7698, Karar Tarihi: 18.02.2016.
• Anayasa Mahkemesi İkinci Bölüm Kararı, Başvuru Numarası: 2013/7847, Karar Tarihi: 09.03.2016.
• Anayasa Mahkemesi İkinci Bölüm Kararı, Başvuru Numarası: 2013/9585, Karar Tarihi: 09.03.2016