Öz
Kur’ân metni ilk yazıya geçirilmesinden bu yana çeşitli evrelerden geçerek bugünkü halini almıştır. Metnin yazısı, özü/heykeli itibariyle değişmemiştir. Ancak âlimler metni kolay okunabilir ve anlaşılabilir kılmak adına yazıya nokta, hareke, sembol gibi bazı ilavelerde bulunmuşlardır. Reşîd Rızâ ise ilk defa Kur’ân yazısını, Arap yazısındaki gelişmelere bağlı olarak noktalama işaretleri ile yazmayı gerçekleştiren kişi olmuştur. Elinizdeki araştırma, daha önceki çalışmalarda hiç değinilmemiş olan Reşîd Rızâ’nın tefsirindeki bu özelliği detaylı bir şekilde incelemekte ve Reşîd Rızâ’nın Kur’ân ayetlerini noktalama işaretleri ile yazma keyfiyetini ortaya koymaya çalışmaktadır. Bu çerçevede Reşîd Rızâ’nın el-Menâr adlı eserinde tefsir edeceği ayetleri bir grup halinde yazarken noktalama işaretlerini kullanış biçimi niteliksel ve niceliksel açıdan irdelenmiştir. Onun bu ameliyesi, secâvendlerle noktalama işaretleri arasında nasıl bir benzerlik ya da farklılık gördüğüne dair fikir sunması açısından önemlidir. Ayrıca bu araştırma ile Kur’ân tarihi alanında yeni bir başlık oluşturulmasına da zemin hazırlanmış olacaktır.
Anahtar Kelimeler
Tefsir Reşid Rızâ el-Menâr Kur’ân Kur’ân Yazısı Noktalama İşaretleri
Kaynakça
- Agerzâm, Abdullah. el-Fikrü’l-maḳāṣıdî fî Tefsîri’l-Menâr. Miknâs: Câmiatü Mulây İsmâil, Doktora Tezi, 2009.
- Altıntaş Yılmaz, Melek. Menâr Tefsiri’nde Fert-Devlet İlişkisi. Bursa: Uludağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2007.
- Arıcı, Niyazi. Menâr Tefsiri’nde Mûcizelerle İlgili Farklı Yorumlar. Ankara: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2006.
- Bayer, Ahmet. Reşîd Rızâ’nın el-Menâr Adlı Tefsirinde Hıristiyanlığa Yaklaşımı. Konya: Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2007.
- Dâliye, Hıdır İsmâil. el-İṣlâḥu’l-ictimâʿî fî Tefsîri’l-Menâr. Amman: el-Câmiatü’l-Ürdüniyye, Yüksek Lisans Tezi, 1988.
- Dâvûd, Fevziye Cemîl Abdülkerîm. el-Baḥs̱ü’d-delâlî ʿinde Muḥammed Reşîd Rıżâ fî Tefsîri’l-Menâr li’l-Ḳurʾâni’l-Kerîm. Mefrak: Câmiatü Âli’l-Beyt, 2001.
- Fevvâz, Zeyneb. er-Resâ’ilü’z-Zeynebiyye. Kâhire: Müessesetü Hindâvî, 1. Basım, 2014.
- Güneş, Abdulbaki. Kur’ân’da Akıl ve Aklî Tefsir Hareketi. Şanlıurfa: Harran Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, 1996.
- Hâs. Râidât mine’l-cenûb: Zeyneb Fevvâz el-Âlemiyye. Janoubia. https://janoubia.com/2015/05/11/%D8%B1%D8%A7%D8%A6%D8%AF%D8%A7%D8%AA-%D9%85%D9%86-%D8%A7%D9%84%D8%AC%D9%86%D9%88%D8%A8-%D8%B2%D9%8A%D9%86%D8%A8-%D9%81%D9%88%D9%91%D8%A7%D8%B2-%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%A7%D9%85%D9%84%D9%8A%D8%A9-%D8%A7/ Erişim: 19 Mayıs 2020.
- İbn’l-Cezerî, Ebü’l-Hayr Muhammed b. Muhammed ed-Dımeşkî. en-Neşr fi’l-Kırâati’l-‘Aşr. Beyrut: el-Mektebetü’l-Asriyye, 2010.
- Kur’ân-ı Kerîm. Medine: Mücemme‘u el-Melik Fehd li Tıbâ‘ati’l-Mushafi’ş-Şerîf Baskısı, 1434.
- Kur’ân-ı Kerîm Meâli. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı, 10. Baskı, 2006.
- Koyuncu, Recep. Kur’ân-ı Kerîm’in Anlaşılmasında Vakf İbtidâ’nın Rolü (İbnü’l-Enbârî, ed-Dânî ve es-Secâvendî Örneği). Konya: Necmettin Erbakan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2015.
- Mertoğlu, Mehmet Suat. “Tefsîrü’l-Menâr”. Türkiye Diyanet Vakfı islam Ansiklopedisi. 40/297-299. İstanbul: TDV Yayınları, 2011.
- Özervarlı, M. Sait. “Reşîd Rızâ”. Türkiye Diyanet Vakfı islam Ansiklopedisi. 35/14-18. İstanbul: TDV Yayınları, 2008.
- Rantîsî, Mâcid Subhî. Es̱erü’l-itticâhi’l-ʿaḳlî es-selbî fî Tefsîri’l-Menâr. Gazze: el-Câmiatü’l-İslâmiyye, Yüksek Lisans Tezi, 2001.
- Rıza, Muhammed Reşid. Mecelletü’l-Menâr. I-XXXV, 1315/1898-1354/1935. Islamport. Erişim: 19 Mayıs 2020. http://islamport.com/k/mjl/5991/1.htm ; http://islamport.com/k/mjl/5991/4353.htm
- Rıza, Muhammed Reşid. Tefsîrü’l-Menâr. Kahire: Dâru’l-Menâr, 2. Basım, I-XII, 1366/1947.
- Sâlim, ʿÂdil. “ʿAlâmâtü’t-Terḳīm fî’l-Kitâbeti’l-ʿArabiyyeti ve Mevâḍiʿu İstiʿmâlihâ”. Diwanalarab. Erişim 4 Mayıs 2020. http://www.diwanalarab.com/%D8%B9%D9%84%D8%A7%D9%85%D8%A7%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%B1%D9%82%D9%8A%D9%85-%D9%81%D9%8A
- Secâvendî, Muhammed Tayfûr. ‘İlelü’l-Vukûf. Riyad: Mektebetü’r-Rüşd, 2. Basım, 1-3, 2006.
- Şıntî, Muhammed Sâlih. Fennü’t-taḥrîri’l-ʿarabî : ḍavâbṭuhû ve enmâṭuhû. Ḥâ’il: Dâru’l-Endelüs, 5. Basım, 1422/2001.
- Yavuzoğlu, Emel. Tefsîrü’l-Menâr I. ve II. Ciltlerin Fihristi. İstanbul: Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2005.
- Zağlûl, Muhammed Ali. el-İtticâhü’l-ʿaḳdî fî Tefsîri’l-Menâr. Amman: el-Câmiatü’l-Ürdüniyye, Yüksek Lisans Tezi, 1986.
- Zağlûl, Muhammed Ali. el-İtticâhü’l-fıḳhî fî Tefsîri’l-Menâr. Ümmüdürman: Câmiatü’l-Kur’âni’l-Kerîm ve’l-ulûmi’l-İslâmiyye, Doktora Tezi, 1996.
- Zeki, Ahmed. et-Terḳīm ve ʿalâmâtuhû fî’l-lüġati’l-ʿarabiyyeti. Kâhire: Müessesetü Hindâvî, 1. Basım, 2013.
Öz
The text of the Qur’ān has taken its present form by going through various phases since it was first written. The writing of the text has not changed in essence. However, scholars made some additions to the text such as point, vowel, and symbol in order to make the text easy to read and understand. Rashid Ridha was the first person to write the Qur’ān with punctuation marks depending on the developments in Arabic script. This study examines this feature in the interpretation of Rashid Ridha, which has never been mentioned in previous studies, and tries to reveal the status of Rashid Ridha writing the Qur'ānic verses with punctuation marks. In this context, the way Rashid Ridha uses punctuation marks while writing the verses to be interpreted in his work named al-Manār is examined qualitatively and quantitatively. This practice of his is important in terms of providing an idea of what kind of similarity or difference he saw between Sajāwands and punctuation marks. In addition, this research will prepare the ground for the development of a new title in the field of the history of the Qur’ān.
Anahtar Kelimeler
Tafsīr Rashid Ridha al-Manār Qur’ān Qur’ānic Inscription Punctuation Marks
Kaynakça
- Agerzâm, Abdullah. el-Fikrü’l-maḳāṣıdî fî Tefsîri’l-Menâr. Miknâs: Câmiatü Mulây İsmâil, Doktora Tezi, 2009.
- Altıntaş Yılmaz, Melek. Menâr Tefsiri’nde Fert-Devlet İlişkisi. Bursa: Uludağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2007.
- Arıcı, Niyazi. Menâr Tefsiri’nde Mûcizelerle İlgili Farklı Yorumlar. Ankara: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2006.
- Bayer, Ahmet. Reşîd Rızâ’nın el-Menâr Adlı Tefsirinde Hıristiyanlığa Yaklaşımı. Konya: Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2007.
- Dâliye, Hıdır İsmâil. el-İṣlâḥu’l-ictimâʿî fî Tefsîri’l-Menâr. Amman: el-Câmiatü’l-Ürdüniyye, Yüksek Lisans Tezi, 1988.
- Dâvûd, Fevziye Cemîl Abdülkerîm. el-Baḥs̱ü’d-delâlî ʿinde Muḥammed Reşîd Rıżâ fî Tefsîri’l-Menâr li’l-Ḳurʾâni’l-Kerîm. Mefrak: Câmiatü Âli’l-Beyt, 2001.
- Fevvâz, Zeyneb. er-Resâ’ilü’z-Zeynebiyye. Kâhire: Müessesetü Hindâvî, 1. Basım, 2014.
- Güneş, Abdulbaki. Kur’ân’da Akıl ve Aklî Tefsir Hareketi. Şanlıurfa: Harran Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, 1996.
- Hâs. Râidât mine’l-cenûb: Zeyneb Fevvâz el-Âlemiyye. Janoubia. https://janoubia.com/2015/05/11/%D8%B1%D8%A7%D8%A6%D8%AF%D8%A7%D8%AA-%D9%85%D9%86-%D8%A7%D9%84%D8%AC%D9%86%D9%88%D8%A8-%D8%B2%D9%8A%D9%86%D8%A8-%D9%81%D9%88%D9%91%D8%A7%D8%B2-%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%A7%D9%85%D9%84%D9%8A%D8%A9-%D8%A7/ Erişim: 19 Mayıs 2020.
- İbn’l-Cezerî, Ebü’l-Hayr Muhammed b. Muhammed ed-Dımeşkî. en-Neşr fi’l-Kırâati’l-‘Aşr. Beyrut: el-Mektebetü’l-Asriyye, 2010.
- Kur’ân-ı Kerîm. Medine: Mücemme‘u el-Melik Fehd li Tıbâ‘ati’l-Mushafi’ş-Şerîf Baskısı, 1434.
- Kur’ân-ı Kerîm Meâli. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı, 10. Baskı, 2006.
- Koyuncu, Recep. Kur’ân-ı Kerîm’in Anlaşılmasında Vakf İbtidâ’nın Rolü (İbnü’l-Enbârî, ed-Dânî ve es-Secâvendî Örneği). Konya: Necmettin Erbakan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2015.
- Mertoğlu, Mehmet Suat. “Tefsîrü’l-Menâr”. Türkiye Diyanet Vakfı islam Ansiklopedisi. 40/297-299. İstanbul: TDV Yayınları, 2011.
- Özervarlı, M. Sait. “Reşîd Rızâ”. Türkiye Diyanet Vakfı islam Ansiklopedisi. 35/14-18. İstanbul: TDV Yayınları, 2008.
- Rantîsî, Mâcid Subhî. Es̱erü’l-itticâhi’l-ʿaḳlî es-selbî fî Tefsîri’l-Menâr. Gazze: el-Câmiatü’l-İslâmiyye, Yüksek Lisans Tezi, 2001.
- Rıza, Muhammed Reşid. Mecelletü’l-Menâr. I-XXXV, 1315/1898-1354/1935. Islamport. Erişim: 19 Mayıs 2020. http://islamport.com/k/mjl/5991/1.htm ; http://islamport.com/k/mjl/5991/4353.htm
- Rıza, Muhammed Reşid. Tefsîrü’l-Menâr. Kahire: Dâru’l-Menâr, 2. Basım, I-XII, 1366/1947.
- Sâlim, ʿÂdil. “ʿAlâmâtü’t-Terḳīm fî’l-Kitâbeti’l-ʿArabiyyeti ve Mevâḍiʿu İstiʿmâlihâ”. Diwanalarab. Erişim 4 Mayıs 2020. http://www.diwanalarab.com/%D8%B9%D9%84%D8%A7%D9%85%D8%A7%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%B1%D9%82%D9%8A%D9%85-%D9%81%D9%8A
- Secâvendî, Muhammed Tayfûr. ‘İlelü’l-Vukûf. Riyad: Mektebetü’r-Rüşd, 2. Basım, 1-3, 2006.
- Şıntî, Muhammed Sâlih. Fennü’t-taḥrîri’l-ʿarabî : ḍavâbṭuhû ve enmâṭuhû. Ḥâ’il: Dâru’l-Endelüs, 5. Basım, 1422/2001.
- Yavuzoğlu, Emel. Tefsîrü’l-Menâr I. ve II. Ciltlerin Fihristi. İstanbul: Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2005.
- Zağlûl, Muhammed Ali. el-İtticâhü’l-ʿaḳdî fî Tefsîri’l-Menâr. Amman: el-Câmiatü’l-Ürdüniyye, Yüksek Lisans Tezi, 1986.
- Zağlûl, Muhammed Ali. el-İtticâhü’l-fıḳhî fî Tefsîri’l-Menâr. Ümmüdürman: Câmiatü’l-Kur’âni’l-Kerîm ve’l-ulûmi’l-İslâmiyye, Doktora Tezi, 1996.
- Zeki, Ahmed. et-Terḳīm ve ʿalâmâtuhû fî’l-lüġati’l-ʿarabiyyeti. Kâhire: Müessesetü Hindâvî, 1. Basım, 2013.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Din Araştırmaları |
| Bölüm | ARAŞTIRMA MAKALESİ |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 20 Aralık 2020 |
| Gönderilme Tarihi | 14 Eylül 2020 |
| Kabul Tarihi | 6 Kasım 2020 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2020 |