Endüstri 4.0’ın İş Sağlığı ve Güvenliğine Katkıları ve Hata Türü ve Etkileri Analizi (FMEA) Risk Değerlendirme Metoduyla Ambulansta Bir İnceleme

Yıl 2021, Cilt: 9 Sayı: 2, 66 - 94, 31.12.2021

Mustafa Ergin Şahin , İlkay Topaloglu

Öz

İlk olarak Almanya’da ortaya çıkan, ülkemizde ve diğer ülkelerde değişim ve dönüşümlere neden olacağı öngörülen Endüstri 4.0 günümüzde tüm dünyada etkisini göstermeye başlamıştır. Endüstri 4.0 hayatımıza girerek ve üretim ile hizmet ortamlarını daha akıllı hale getirerek, karmaşık ürünleri daha kısa sürelerde ve en yüksek kalitede üretmeyi sağlamaktadır. Üretimin dijital dönüşüme geçmesiyle birlikte iş sağlığı ve güvenliği (İSG) uygulamaları da bu dönüşüme ayak uydurmaya başlamıştır. Endüstri 4.0 ile gelişen teknolojiler İSG alanında uygulanarak çalışanların sağlık ve güvenliğini koruyan yeni teknolojiler gelişmiştir. İSG 4.0 alanındaki koruyucu teknolojileri iyi yönetilirse mesleki riskleri azaltabilecek ve çalışma koşullarını iyileştirebilecektir. Endüstri 4.0 ile İSG 4.0 arasında bağlantı sağlanması ile çalışanların izlenmesi, yetkisiz işlemlere izin verilmemesi, fiziki ve zihinsel kapasitenin takip edilmesi ve güvenliğin sağlanması ile riskler ve kazalar daha etkili bir şekilde önlenebilecek ve büyük oranda engellenebilecektir. İSG’de Endüstri 4.0’a geçiş ile birlikte algoritmalardan yararlanılarak olası riskler önceden hesaplanabilmekte, risk değerlendirme konusunda analizler yapılabilmektedir.
Bu çalışmada Endüstri 4.0’ın tanımı, bileşenleri, Endüstri 4.0’ın ve İSG’nin tarihsel gelişimi, İSG 4.0’ın tanımı ve Endüstri 4.0’ın İSG 4.0’a riskleri azaltmada ki katkıları, Endüstri 4.0’ın İSG uygulamalarına etkileri ve Hata Türü ve Etkileri Analizi (FMEA) yöntemi incelenerek bir ambulans örneği ile işlenmiştir. Ambulansta bulunan tehlikeler ve riskler belirlenip; olasılık, şiddet, fark edilebilirlik değerleri sonucu oluşan risk öncelik sayısı hesaplanarak Endüstri 4.0 kapsamında tedbirler sonucu oluşan yeni risk öncelik sayısı karşılaştırılmıştır. İş sağlığı ve güvenliğinde risk değerlendirmenin önemi, kontrol tedbirlerinin alınmasıyla sağlık sektöründe ki bir örnek incelenmiştir. Günümüzde önemi artan Endüstri 4.0’ın iş sağlığı ve güvenliği alanında tehlike ve riskleri azaltmadaki önemi, çalışanların sağlığının ne derecede etkilendiği çalışma sonucunda görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

İş sağlığı ve güvenliği, Endüstri 4.0, Risk değerlendirme, FMEA, Ambulans örneği, Nesnelerin interneti

Contribution of Industry 4.0 to Occupational Health and Safety and Failure Mode Effects Analyses (FMEA) with Risk Assessment Method in Ambulance

Öz

Industry 4.0, which first emerged in Germany and is expected to cause changes and transformations in our country and other countries, has started to show its effect worldwide today. Industry 4.0 comes into our lives and makes production and service environments smarter, enabling us to produce complex products in a shorter time and at the highest quality. Digital production occupational health and safety (OHS) applications have also started to keep up with this transformation. Developing technologies with Industry 4.0 is applied in the OHS field, and new technologies that protect employee health and safety have evolved. Protective technologies in OHS 4.0 are suitable can reduce occupational risk, and working conditions, if managed, will be able to heal. Decontamination between Industry 4.0 and OHS 4.0 monitoring employees with the provision, allowing unauthorized transactions failure to give, monitoring physical and mental capacity, risk and accidents are more effective by ensuring safety. It can be prevented and prevented mainly in the way. From algorithms with the transition to Industry 4.0 in OHS, possible risks can be calculated in advance by using risk analysis on the evaluation.
In this study, the definition of Industry 4.0, its components, the historical development of Industry 4.0 and OHS, what is OHS 4.0 Industry 4.0 to OHS 4.0 contributions to risk reduction, Industry 4.0 ISG application and failure mode effects analysis (FMEA) method was studied and processed with the example of an ambulance. The risks and dangers in an ambulance are determined. Risk priority numbers calculated resulting from probability severity and detectability values are compared with the new priority risk number resulting from the measures within the scope of Industry 4.0. As a result of the study. The extend of how the health of the employees was affected can be seen. The importance of risk assessment in occupational health and safety and an example in the health sector will be examined by taking control measures.

Anahtar Kelimeler

Occupational Health and Safety, Industry 4.0, Risk Assessment, FMEA, Ambulance Example, Internet of Things

Kaynakça

• Akıllı, H., & Aydoğdu, Ö. (2012). İş sağlığı ve güvenliğinin önemi. Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü, Enerji Hammadde Etüt ve Arama Dairesi Başkanlığı, Ankara, 245-250.
• Aksakal, A. (2017). Türkiye’deki resmi dairelerde talep tarafı yönetimi ve yapay zekâ. Kırıkkale Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü: Kırıkkale, Türkiye.
• Aktaş, F., Çeken C. ve Erdemli,Y. E., (2015). Kablosuz vücut alan ağları kullanılarak fizyolojik sinyallerin servis kalitesi desteği ile aktarımı, Tıp Teknolojileri Ulusal Kongresi (Tıptekno’15), Muğla-Türkiye, 529-532. Aktaş, F., Çeken, C., Erdemli, Y. E. (2016). Nesnelerin interneti teknolojisinin biyomedikal alanındaki uygulamaları. Düzce Üniversitesi Bilim Ve Teknoloji Dergisi, 4(1), 43-50.
• Aydan, M., Kaya, S. (2017). Hata türü ve etkileri analizi (HTEA): Üniversite Hastanesinde Bir Uygulama. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 20(4), 475-502.
• Bangasser, P. E. (2000). The ILO and the informal sector: an institutional history (pp. 1-64). Geneva: International Labour Organization.
• Baykasoğlu, A., Dereli, T., Yılankırkan, N., ve Yılankırkan, A. (2003). Hata türü ve etkileri analizi (HTEA) ve Gaziantep'te orta ölçekli bir firmada uygulanması. Iı. Makina Tasarım, 26-27.
• Bayuk, M. N., Demir, B. N. (2019). Endüstri 4.0 Kapsamında yapay zekâ ve pazarlamanın geleceği. Sciences, 5(19), 781-799.
• Bulut, A. (2016). 112 Acil durum ambulanslarında İSG risklerinin tespiti ve İSG rehberi. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Sağlığı ve Güvenliği Uzmanlık Tezi, Ankara.
• Buyya, R., Broberg, J., Goscınskı, A.M. (2011). Cloud Computing Principles and Paradigms (1st Ed.), Wiley Publishing.
• Boz Eravcı, D. (2019). 6331 sayılı iş sağlığı ve güvenliği kanunu ve ilgili sınırları çerçevesinde işverenin yükümlülükleri. Hak İş Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, 8(22), 330-355.
• Ceylan, H., & Başhelvacı, V. S. (2011). Risk değerlendirme tablosu yöntemi ile risk analizi: Bir uygulama. International Journal of Engineering Research and Development, 3(2), 25-33.
• Çalış Duman, M. (2020). Endüstri 4.0 teknoloji bileşenlerinin örgütsel performansa etkilerini belirlemeye yönelik bir araştırma (Doctoral dissertation, Doktora Tezi, İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü).
• Çelik, N. (2019). Sanayinin geleceği Endüstri 4.0 ve iş sağlığı ve güvenliği. Doktora tezi. İstanbul Medeniyet Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İş Sağlığı Ve Güvenliği Anabilim Dalı. İstanbul, Türkiye.
• Çiçek, Ö. ve Öçal, M. (2016). Dünya’da ve Türkiye’de iş sağlığı ve iş güvenliğinin tarihsel gelişimi. Hak İş Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, 5(11), 106-129.
• Demirci, E. (2019). Endüstri 4.0 sürecinde dijital dönüşüm ve sosyoekonomik yansımalar bağlamında insan kaynaklarının dönüşümü: Disiplinler arası bir yaklaşım. Doktora tezi. Marmara Üniversitesi. Türkiye.
• Dokuz, A. Ş. ve Çelik, M. (2017). Bulut bilişim sistemlerinde verinin farklı boyutları üzerine derleme. Niğde Ömer Halis Demir Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 6(2), 316-338.
• Ege Bölgesi Sanayi Odası, “Sanayi 4.0” Araştırma Müdürlüğü, Ekim-2015, 7-15.
• Emhan, A. (2009). Risk yönetim süreci ve risk yönetmekte kullanılan teknikler. Atatürk Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Dergisi, 23(3), 209-220.
• Gahi, Y., Guennoun, M. ve Mouftah, H. T. (2016, 27-30 Haziran). Big Data Analytics: Security Andprivacy challenges. 2016 Ieee Symposium On Computersand Communication (Iscc), Messina, Italy, 952-957.
• Kavzoğlu, T., Şahin, E. K. (2012). Bulut bilişim teknolojisi ve bulut cbs uygulamaları, Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü, Jeodezi ve Fotogrametri Müh. Bölümü, Gebze, Kocaeli.
• Kılkış, I. (2016). İş Sağlığı Ve Güvenliği, 2. Baskı, Dora Yayıncılık, Bursa. S.6.
• Mrugalskaand B., Wyrwicka M. K. (2017). Towardslean Production InIndustry 4.0, Procedia Engineering, Vol. 182, pp. 466- 473.
• Öz, S., Onursal, F. S., & Terzioğlu, C. (2020). Sektörlerin ve Mesleklerin Geleceği. OHS Academy İş Sağlığı ve Güvenliği Akademi Dergisi, 55-61.
• Özdoğan, O. (2017). Endüstri 4.0: Dördüncü sanayi devrimi ve endüstriyel dönüşümün anahtarları, İstanbul: Pusula 20 Teknoloji ve Yayıncılık.
• Özfırat, M. (2009). Robotik sistemler ve madencilikte kullanımının araştırılması. TÜBAV Bilim Dergisi, 2(4), 412-425.
• Özkiliç, Ö. (2005). İş sağlığı ve güvenliği, yönetim sistemleri ve risk değerlendirme metodolojileri. Tisk Yayınları, Ankara.
• Özsoylu, A. F. (2017). Endüstri 4.0. Çukurova Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 21(1), 41-64.
• Öztürk, K., Şahin, M. E. (2018). Yapay sinir ağları ve yapay zekâ’ya genel bir bakış. Takvim-İ Vekayi, 6(2), 25-36.
• Pala, Z. (2007). RFID Teknolojisi İle Otomasyon Bir Uygulama Olarak: Otopark Takibi, Yüksek Lisans Tezi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Van-Türkiye. Pamuk, N. S., Soysal, M. (2018). Yeni sanayi devrimi endüstri 4.0 üzerine bir inceleme. Verimlilik Dergisi, (1), 41-66.
• Partners, N. (2012): Big data executive survey: creating a big data environment to accelerate business value. New Vantage Partners.
• Altınışık, R. (2015). Büyük veri: Fırsatlar kaynağı mı yoksa yeni sorunlar yumağı mı?.Yıldız Social Science Review, 1(1), 45-76.
• Schwab, K. (2016). Dördüncü sanayi devrimi. (Çev. Zülfü Dicleli). İstanbul: Optimist Yayınları.
• Thamesand L., Schaefer D. (2016). Software- Defined Cloud Manufacturing for Industry 4.0, ProcediaCırp, Vol. 52, pp. 12-17.
• Torun, N. K., Cengiz, E. (2019). Endüstri 4.0 bakış açısının öğrenciler gözünden teknoloji kabul modeli (tkm) ile ölçümü. Uluslararası İktisadi Ve İdari İncelemeler Dergisi, (22), 235-250.
• URL-1. https://Www.Xtrlarge.Com/2017/05/11/Microsoft-Yapay-Zeka-İs-Guvenligi (Erişim tarihi.10/05.21)
• URL-2. https://Www.Borusanlojistik.Com/Tr/Haberler/Borusan-Lojistik-Limanda-Simulasyon-Mkezi-İle-Bir-İlke-İmza-Atti (Erişim tarihi.11/05.21)
• URL-3. https://www.blogfesto.com/endustri-4-0-ortaya-cikisi-ve-temel-taslari/ (Erişim tarihi.10/05.21)
• URL-4.https://www.kenanyelken.com/wp-content/uploads/2018/07/Resim4.jpg (Erişim tarihi.10/05.21)
• URL-5. https://www.otonomfabrika.com/rfid-teknolojisi-ve-rfid-sistemi-bilesenleri/ (Erişim tarihi.14/05.21)
• URL-6. https://www.aybilbilisim.com.tr/rfid/urunler/giyilebilir-teknolojiler/proglove-mark (Erişim tarihi.14/05.21)
• URL-7. http://www.areateknoloji.com.tr/rfid-cozumler/chainway-r5-giyilebilir-rfid-okuyucu (Erişim tarihi.16/05.21)
• URL-8. https://www.cmu.edu/news/stories/archives/2018/december/rfid-tag-tracking.html (Erişim tarihi.18/05.21)
• URL-9. https://holonext.com/artirilmis-gerceklik-ar-nedir/?lang=trv (Erişim tarihi.19/05.21)
• Yılmaz, M. (2017). Hata türü ve etkileri analizi ve tekstil sanayisinde bir uygulama. Doktora tezi. İstanbul Kültür Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, İstanbul.
• Yılmaz, B. S. (2000). Hata Türü ve Etki Analizi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, c. 2, s. 4, 133-150.