Bean Bio-Diversity in Artvin Province

Yıl 2013, Cilt: 22 Sayı: 1, 1 - 5, 01.03.2013

Ömer Sözen , Hatice Bozoğlu

https://doi.org/10.21566/tarbitderg.136975

Cited By: 1

Öz

 

This study was conducted in order to collect the current domestic bean populations and determine their diversity in Artvin Province (especially areas that will be submerged under water after completion of 7 dams, construction of some of which are already completed). For the study, an initial visit was made in 2004 and in 2005 a seed collection travel was conducted. 74 villages in 7 provinces were visited to collect bean seed samples from 279 sites in order to determine the status of bean agriculture and also gather information about the bean agriculture. The collected seeds were separated into 400 sub samples considering shape and color/colors. Seed color and shape give clue about the diversity of the region with this respect. It was understood from the collected information that bean is grown in almost every village and by every farmer in small areas, that there is no commercial variety entrance and that most of the materials are of local origin. It was especially realized that bean grown in Ortaköy (Berta) which is affiliated to central province is being sold to the most important restaurants of the country and that dry bean is one of the most important field plants of the region together with patato and corn.

Anahtar Kelimeler

Artvin; bean landraces; characterization; dam; survey

Artvin İlinde Fasulye Biyoçeşitliliği

Öz

Bünyesinde 7 tane barajın yapılmasına karar verilen ve bunlardan bir kısmının inşaatının tamamlandığı Artvin İli’nin su altında kalacak alanları başta olmak üzere ilin genelindeki mevcut yerel fasulye populasyonlarının toplanarak çeşitliliğinin belirlenmesi amacıyla bu çalışma yürütülmüştür. Çalışma için 2004 yılında bir ön gezi, 2005 yılında ise tohum toplama gezisi yapılmıştır. 7 ilçedeki 74 köy gezilmiş 279 noktadan fasulye tohum örneği ile fasulye tarımının durumunu belirlemek için bilgi toplanmıştır. Toplanan tohumlar, tohum şekli ve rengi/renkleri dikkate alınarak 400 adet alt örneğe ayrılmıştır. Tohum rengi ve şekli bile bölgenin çeşitlilik açısından ne kadar zengin olduğunun ipuçlarını vermiştir. Toplanan bilgilerden fasulyenin hemen her köyde ve her çiftçi tarafından küçük alanlarda yetiştirildiği, ticari çeşit girişinin olmadığı ve çoğu materyalin yerel olduğu sonucu çıkarılmıştır. Özellikle merkez ilçeye bağlı Ortaköy (Berta)’de yetiştirilen kuru fasulyenin ülkenin en önemli lokantalarına satıldığı ve fasulyenin mısır, patates ile birlikte bölgenin en önemli tarla bitkilerinden biri olduğu görülmüştür.

 

Anahtar Kelimeler

Artvin; yerel fasulye çeşitleri; karakterizasyon; baraj; survey

Kaynakça

• Akçin A., 1988. Yemeklik Tane Baklagiller. Selçuk Üniversitesi Yayınları:43, Ziraat Fakültesi Yayınları:8, 377 s, Konya
• Anonim, 2011. http://faostat.fao.org/ site/336/ DesktopDefault.aspx?PageID=336
• Anonim, 2011. Artvin Tarım İl Müdürlüğü, http://artvintarim.gov.tr/ menuID=3&page
• Anonim, 2011. Türkiye İstatistik Kurumu, http://tuikapp.tuik.gov.tr/bitkiselapp/bitkisel.zul
• Anonim,2012.http://www.cografyaegitimi.biz/forum/artvinin-iklimi-ve-bitki-ortusu-t2501.0.html
• Castineiras L., Esquivel M., Lioiand L. and Hammer K., 1991. Origin, diversity and utilization ofthe Cuban germplasm of common bean Phaseolus vulgaris L.). Euphytica, 57:1 – 8.
• Özçelik H. ve Sözen Ö., 2009. Kelkit Vadisi yerel fasulye (Phaseolus vulgaris L.) populasyonlarının toplanması, karakterizasyonu, morfolojik ve agronomik değişkenliklerin belirlenmesi. Proje No: 108O013, 80 s, Ankara
• Sözen Ö. 2012. Kelkit Vadisi ve Artvin İli’nden Toplanan Yerel Fasulye (Phaseolus vulgaris L.) Populasyonlarından Teksel Seleksiyon Metodu ile Şeker Tane Tipinde Çeşit Geliştirilmesi Üzerine Bir Araştırma. Doktora tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü (Basılmamış), 105 s, Samsun