A Study on Some Grading Factors Affecting Marketing Price of Red Lentil (L. culinaris Medik.) in South- East Anatolia

Yıl 2014, Cilt: 23 Sayı: 1, 1 - 6, 23.07.2014

İrfan Özberk , Ömer Tanrıkulu

https://doi.org/10.21566/tbmaed.56851

Öz

In this work, it was studied the effects of chalky grains, cow basil (Vaccaria primidata Med.), cleavers (Galium aperine), common wild oat (Avena fatua L.) and selector output impurity on to marketing price of lentil. The samples consisting of grading factors added to the land race red lentil seed in the ratio of 3, 6, 9,12 and 15 % were presented to four (4) incidentally selected lentil-purchasers from Sanliurfa and Diyarbakir local commodity market and, the price estimations were obtained. In all of variance analysis, it was found that the mixture ratios had a statistical importance, that the increasing ratio of chalky grains is the most important grading factor, whereas common wild oat seeds in lentil was, on the contrary, the least affecting factor on to marketing price. The relations between mixture ratios and marketing prices were studied by regression analysis; regression was found to be statistically significant for all the factors where the high coefficients of determination (%R2) indicated that these equations can be used in the sense of estimating the price in the region. The results showed that it is inevitable to struggle against insect pests and latifolius (broad- leafed) weed.  The stakeholders involved in processing, marketing and exportation should determine the common standards for such grading factors.

Anahtar Kelimeler

Lentil; grading factors and marketing prices relation

Güneydoğu Anadolu’da Kırmızı Mercimekte (L. culinaris Medik.) Pazarlama Fiyatını Düşüren Bazı Değerleme Faktörlerinin İncelenmesi

Öz

Bu çalışmada mercimekte borsa pazarlama fiyatlarını düşüren tebeşirleşmiş taneler, Arap baklası (Vaccaria primidata Med.), Dilkanatan (Galium aperine), yabani yulaf (Avena fatua L.) ve bunların karışımlarından oluşan selektör altı safsızlığın etkileri araştırılmıştır. Yerli kırmızı saf mercimek tohumluğuna

% 3, 6, 9, 12 ve 15 oranlarında eklenen fiyat değerleme faktörlerinden oluşan örnekler Şanlıurfa ve Diyarbakır yerel borsalarında tesadüfen seçilen 4 mercimek alıcılarına (tekerrür) sunulmuş ve fiyat tahminleri alınmıştır. Yapılan varyans analizlerinin tümünde karışım oranları istatistiksel olarak önemli bulunmuş, tebeşirleşmiş tanelerin oranının artmasının pazarlama fiyatını düşüren en önemli değerlendirme faktörü olduğu belirlenmiştir. Buna karşın yabani yulaf tohumlarının mercimeğe karışımlarının pazarlama fiyatlarının düşmesine en az etkisi olan faktör olduğu anlaşılmıştır. Karışım oranlarıyla pazarlama fiyatları arasındaki ilişkiler regresyon analizi yoluyla incelenmiş; tüm faktörler istatistiksel olarak önemli bulunurken, elde edilen eşitliklerin yüksek determinasyon katsayıları (%R2) bu eşitliklerin bölgede mercimek fiyat tahminlerinde kullanılabileceği anlaşılmıştır. Sonuç olarak tebeşirleşmeye neden olan zararlı böcekler ve geniş yapraklı yabancı otlarla mücadelenin kaçınılmaz olduğu, bu çeşit değerleme faktörleri için işleme, pazarlama ve dış satımda yer alan paydaşların bir araya gelerek ortak standartlar belirlemesi gerektiği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Mercimek; değerleme faktörleri ve pazarlama fiyatları ilişkileri

Kaynakça

• Anonim, 2004. Extract from the gazette of India part II. section 3, sub-sectıon (I) appearing on page nos. 680-714. http://agmarknet.nic.in/pgrad.htm (Erişim tarihi:
• 09.2013)
• Anonim, 2007. Mercimek besin değerleri. http://www.almanalfoods.com/template/pulses- syria.htm (Erişim tarihi: 26.09.2013)
• Anonim, 2008a. TS 143 mercimek (kabuklu iç) standardının revizyonuna ilişkin dış ticarette standardizasyon tebliği Resmi Gazete, 30 Mayıs,
• , sayı: 26891.http://www.resmigazete.gov
• .tr/main.aspx?home=http://www.resmigazete.g ov.tr/eskiler/2008/05/20080530.htm&main=htt p://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2008/05/20
• htm (Erişim tarihi: 26.09.2013)
• Anonim, 2008b. United States Standards for Lentils. http://www.gipsa.usda.gov/fgis/standar ds/lentils.pdf (Erişim tarihi: 26.09.2013)
• Anonim, 2010. Yemeklik baklagil hastalık ve zararlıları. http://www.battalgazigth.gov.tr/news file/39240BC5-9CCF-4C21-AA24-
• B4F35D55F6.pdf (Erişim tarihi: 26.09.2013)
• Anonim, 2012a. Hububat sektör raporu. http://www.tmo.gov.tr/Upload/Document/raporl ar/HububatSektorRaporu2012.pdf (Erişim tarihi: 26.09.2013)
• Anonim, 2012b. Kuru baklagiller. www.tuik.gov.tr/PreIstatistikTablo.do?istab_id=
• (Erişim tarihi: 26.09.2013)
• Anonim, 2013a. Mercimekte tebeşirleşme etmenleri.http://www.tarimziraat.com/hastalik_ ve_zararlilar/sebze_zararlilari/mercimeklerde_t ebesirlesme_etmenleri/ (Erişim tarihi:
• 09.2013)
• Anonim, 2013b. Mercimekte yabancı ot ilacı. http://www.oncatarim.com/herbisitler.i43.prado suit-100-sl (Erişim tarihi: 26.09.2013)
• Anonim, 2013c. Mercimek (L. culinaris Medik.) tarlalarında yabancı otlar. http://www.tarimkutuphanesi.com/MERCIMEK
• _(Lens_culinaris_Medik.) TARLALARINDA_YABANCIOTLAR 00566.h tml (Erişim tarihi: 26.09.2013)
• Anonim, 2013d. Lentils classes and grades. http://www.grainscanada.gc.ca (Erişim tarihi:
• 09.2013)
• Anonim, 2013e. Mercimek samanı besin değerleri. http://samansatisi.com/mercimek-samani.html (Erişim: 26/09/2013)
• Coşkuner Y. ve Karababa E., 1998. Türkiye’de mercimek üretim potansiyeli ve işleme teknolojisi. Gıda 23(3):201-203
• Özberk, İ., Atlı, A., Özberk, F.,Yücel, A., 2006 The effect of Lygus bug (Exolygus pratensis L.) on marketing price of red lentils in Anatolia, Turkey Crop Protection 25 (2006) 1227-1230
• Uzun A. , 1992. Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde mercimek (Lens esculenta Moench) tarlalarında sorun olan dar ve geniş yapraklı yabancı otlara karşı ilaç denemesi. Zirai Mücadele Araştırma Yıllığı, Cilt 20-21, sayfa
• , Diyarbakır
• Williams, P.C., Erskine ,W., and Singh,U.,1993. Lentil processing. Lens Newsletter 20 (1)3-13
• Zel M., 1974. Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde mercimek tarlalarında mevcut yabancı ot çeşitleri üzerine survey çalışması. Zirai Mücadele Araştırma Yıllığı, Cilt 8, sayfa:80, Diyarbakır