Varying IUCN Threat Categories Of The Plants Of Eskişehir Province Grasslands

Yıl 2015, Cilt: 24 Sayı: 1, 30 - 37, 25.07.2015

Celalettin Aygün , İsmail Kara Abdullah Sever İlker Erdoğdu A. Kadir Atalay

https://doi.org/10.21566/tbmaed.37821

Öz

This study was aimed to determine growing condition of plants according to threat categories as a result of vegetation study made by modified Wheel point method in area of 143 in Eskişehir province in comparison of plants based on Redbook of Turkey’s plant groving in Eskişehir pasture areas.  Growing conditions of plants in 1989 and 2000 determined are below; in 1989; 1 specie (E) endangered, 23 species (R) rare, 1 specie (K) deficient and 4 species (n/l) not in the list. In 2000; 1 specie (CR) critically endangered, 2 species (EN) endangered, 11 species (VU) vulnerable, 12 species (LR) least threatened, 8 species (n/l) not in the list. In comparison of 1989 and 2000 changes occurred in plant growing conditions and changes occurred are shown below; 1 species from (E) endangered to (n/l) not in the list, in 5 species in (V) vulnerable 1 to (EN) endangered, 1 to (n/l) not in the list, 1 to (CR)  critically endangered and last one to (VU) susceptible of 21 species in (R) rare  11 species to (LR) least threatened, 3 species to (n/l) not in the list and 7 species to (VU) susceptible. One species in (K) deficient changed to (EN) endangered. Besides 4 species remained same growing conditions and 2 species were found as (VU) vulnerable, in the endemics list 4 species(NT) near threatened, 5 species (LC) least concern, 1 species (VU) vulnerable and 2015 IUCN browse; 1 species (LC) least concern were determined.

Anahtar Kelimeler

Eskişehir; grassland; IUCN category; threat

Eskişehir İli Mera Alanlarında Bulunan Bitkilerin IUCN Tehdit Kategorilerine Göre Değişen Durumları

Öz

Bu çalışmada, Eskişehir ilinde 2007–2008 yılları arasında 143 mera alanında Modifiye Edilmiş Tekerlekli Nokta metodu ile yapılan vejetasyon etüdü sonucunda belirlenen bitkilerin The International Union for Conservation of Nature (IUCN)  tehdit kategorilerine göre durumlarının belirlenmesi amaçlanmıştır. Eskişehir ili mera alanlarında Türkiye Bitkileri Kırmızı Kitabı esas alınarak bitkilerin 1989 ve 2000 yıllarındaki tehdit kategorilerine göre durumları karşılaştırılmasında; 1989 yılındaki durumları; Tehlike altında olan (E) bir tür, nadir kategorisinde (R) 23 tür, Yetersiz kategorisinde ise (K) 1 tür ve listede yok n/l = 4, 2000 yılındaki durumlarında ise; Vahim kategorisinde (CR) 1 tür, Tehlike kategorisinde (EN) 2 tür, Zarar görebilir(VU) kategorisinde 11 tür, Az Tehdit Altında (LR) kategorisinde 12 tür ve n/l  kategorisinde 8 tür belirlenmiştir. 1989 ve 2000 yıllarındaki durumları karşılaştırıldığında Tehlikede (E) olan bir türün n/l durumunu aldığı, zarar görebilir (V) kategorisinde olan 5 türden 1 tanesinin Tehlikede (EN), bir tanesinin n/l durumunda, bir tanesinin az tehdit altında (LR),  bir türün çok tehlikede (CR), bir türün ise zarar görebilir (VU) durumuna geçtiği, Nadir (R) kategorisinde olan 21 türden 11 türün az tehdit altında (LR), 3 türün n/l durumuna, 7 türün zarar görebilir (VU), Yetersiz (K) kategorisindeki bir türün Tehlikede (EN) kategorisine geçtiği, n/l durumunda olan dört türden ikisinin aynı kaldığı, iki türün ise zarar görebilir (VU) kategorinde bulunduğu, 2013 yılı endemikler listesinde ise; 4 türün tehdide yakın (NT), 5 türün asgari endişe (LC), bir türün ise zarar görebilir (VU), 2015 IUCN taramasında ise bir türün düşük riskli (LC), durumunda olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Eskişehir; mera; IUCN kategori; tehdit

Kaynakça

• Akgül,G.,Pınar, N.M., Sarıtaş,G., Kılıçkaya, N., Kocaman, K., 2014. Batı Toroslara Özgü Tehlike Altına Olan Bir Tür: Globularia davisiana. 22.Ulusal Biyoloji Kongresi. 23-27 Haziran 2014. Eskişehir s. 1007
• Altın, M., Gökkuş, A., Koç, A., 2011. Çayır ve Mera Yönetimi. Cilt 1. Genel İlkeler. T.C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Tarımsal Üretim ve Geliştirme Genel Müdürlüğü, 376. Ankara. 2011
• Anonim, 1999. Ulusal Biyolojik Çeşitlilik Stratejisi ve Eylem Planı. T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı, Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü. Doğa Koruma Dairesi Başkanlığı. Ankara 2008.
• Anonim,2011.www.tuik.gov.tr. (TÜİK. 2011)
• Anonim, 2013. Version 2013.1. www.iucnredlist.org>. Downloaded on 13 November, 2013.
• Anonim 2013. http://www.orman.ktu.edu.tr/om/ abds/obotanigi/ders_notu/Bitkisel_Biyocesitlk.pdf.
• Atalay, İ. (2002). Türkiye’nin Ekolojik Bölgeleri. Orman Bakanlığı Yayınları, Yayın No:163, ISBN 975-8273-4–8, İzmir.
• Avcı M.,2005. Çeşitlilik ve Endemizm Açısından Türkiye’nin Bitki Örtüsü. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Coğrafya Dergisi, 13, 27-55.
• Aygün C.,Kara İ, Sever A. L., Erdoğdu İ. ve Atalay A.K. 2013. Eskişehir Meralarının Biyolojik Çeşitliliğe Katkısı. III. Su ve Biyolojik Çeşitlilik Sempozyumu. 22-23 Mayıs 2013 Marmaris. s233-241.
• Barthlott, W., Biedinger, N., Braun, G., Feig, F., Kier, G. and Mutke, J. (1999). Terminological and methodological aspects of the mapping and analysis of global biodiversity. Acta Botanica Fennica, 162, 103-110
• Brown J.R.,Thorpe, J., 2008. Climate range and change and rangelands: responding rationally to uncertainly. Rengelands, 30(3):3–6
• Davis, P H .1988. Flora of Turkey and the East Aegean Islands -University press,Edingburg
• Demirci A., 2011. Türkiye’de Odun Dışı Orman Ürünleri Üretimi Konusunda Sorunlar ve Çözüm Önerileri. 2nd International Non-Wood Forest Products Symposium 8-10 September 2011 - Isparta/Turkey,362.
• Ehrlich P. R., Wilson, E. O., 1991.Biodiversity studies: science and policy. Science 253: 758-762
• Ekim T., Koyuncu M., Vural M., Duman H., Aytaç Z. ve Adıgüzel N., 2000. Türkiye Bitkileri Kırmızı Kitabı. Eğrelti ve Tohumlu Bitkiler. Ankara: Barışcan Ofset. s 1-96
• Erik S., Tarikahya, B., 2004. Türkiye Florası Üzerine. Kebikeç (İnsan Bilimleri için Kaynak Araştırmaları Dergisi), 17, 139-163
• Gökkuş A., Koç A., Çomaklı B., 1995. Çayır-mera uygulama kılavuzu. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi No: 142, Erzurum139.
• GLCCD. Global Land Cover Characteristics Database. 2000. Version 1.2. Available at: http://edcdaac.usgs.gov/ glcc/glcc.html
• Griffin G.F., 1989. An enhanced Wheel-Point Method for assessing cover, structure and heterogeneity in plant communities. J. Range Manage., 42,79-81.
• Işık K., 1999, Çevre Sorunları Biyolojik Çeşitlilik ve Orman Gen Kaynaklarımız, İstanbul. 197 ss.
• Koç A. and Çakal Ş., 2004. Comparison of some rangeland canopy coverage methods, International Soil Congress Natural Resource Management for Sustaiable Development, 7- 10 June, Erzurum, Türkiye, s41-45
• Loveland, T. R., Reed, B. C., Brown, J. F., Ohlen, D. O ., Zhu, Z., Yang, L., Merchant, J. W., 2000. Development of a global land cover characteristics database and IGBP DISCover from 1-km AVHRRdata. Int. J. Rem. Sens., 21(2000) 1303-1330
• Mayers, N., Andrew, H. K., 2000. The biotic crisis and the future of evolution. Proceedings of the National Academy of Sciences. 98: 5389-5392.
• Tidmarsh, C.E.M., and C.M. Havenga., 1955. The wheel-point method of survey and measurement of semi-open grasslands and Karoo vegetation in South Africa. Botanical Survey South Africa, Memoir 29. 49 pp
• White, R.P., Murray, S., Rohweder, M. 2000. Pilot Analysis of Global Ecosystems: Grassland Ecosystems. World Resources Institute. 89pp.
• Wilson E. O., 1992 The Diversity of Life.Belknap Press, Harvard Univ. Cambridge, MA.
• Yıldız H., Avağ A., Mermer A., Ünal E., Urla Ö., Aydoğdu M., Dedeoğlu F., Özaydın K.A., Aydoğmuş O., 2009. Rakım ve Kuraklık İndisi Değerlerine Göre Türkiye’nin Homojen Alanlarının Belirlenmesi. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi. Yıl:2009 Cilt: 18 Sayı: 1-2