Farklı Heterotik Gruplar Arasındaki Tekli ve Üçlü Melez Atdişi Mısır (Zea mays indentata Sturt.) Populasyonlarında Verim ve Bazı Verim Komponentlerinin Değerlendirilmesi

Yıl 2016, Cilt: 25 Sayı: ÖZEL SAYI-1, 46 - 51, 30.11.2016

Öner Yeşilkaya Soner Başaran Mehmet Özüstün Muzaffer Tosun

https://doi.org/10.21566/tarbitderg.280136

Öz

Bu araştırmada
hibrit mısır çeşidi geliştirilebilmesi için dört hat ve üç testerin LinexTester
metoduna uygun melezlemeleri yapılmış ve denemeler Polen Tohumculuk ve Tarım
Ürünleri San. ve Tic. Ltd. Şti’nin Adana, İncirlik Dedepınarı
mevkiindeki deneme istasyonunda gerçekleştirilmiştir. 2009 yılında line x
tester melezlemeleri yapılarak F₁ tohumlukları elde edilmiştir. F₁
tohumlukları 2010 yılında Tesadüf Blokları Deneme Desenine göre dört tekrarlı
ekilmiş ve verim ve diğer verim komponentleri için ebeveynlere ait genel
kombinasyon gücü, özel kombinasyon gücü tahminlemeleri yapılmıştır. Bunun
yanında verim ve bitki boyu için heterobeltiosis yüzdeleri de saptanmıştır.
Çalışmamız sonucunda, R4062xR4046 hattının verim, koçanda sıra sayısı, sırada
tane sayısı özelliklerini döllerine yüksek oranda aktarabilme yeteneğine sahip
olduğu anlaşılmaktadır. Aynı zamanda bu R4062 ve R4046 hatlarının çekirdek
genlerinin büyük ölçüde birbirine benzediği de moleküler analizlerle ortaya
konmuştur. Testerler içerisinde FR697’nin ıslah çalışmalarında iyi bir tester
olarak kullanılabileceği görülmektedir. Melezler içerisinde ise R4062xFR697 tek
melezinin tane verimi açısından, R4046xGS3507 melez kombinasyonunun ise tane
verimi, koçan bağlama yüksekliği ve sırada tane sayısı açısından ümitvar hibrit
kombinasyonları oluşturdukları ve dendogram analizlerinde de bu genotiplerin
birbirlerinden genetiksel olarak uzak akraba oldukları görülmüştür. Bu
kombinasyonların diğer agronomik ve kalite özellikleri de incelenerek hibrit
çeşit olarak ele alınabilecekleri sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Hibrit mısır, heterosis

The Evaluation of Yield and Some Yield Components of Single and Three - Way Cross Dent Corn (Zea mays indentata Sturt.) Populations in Between Different Heterotic Groups

Öz

In this study, for the
development of hybrid varieties of maize, four lines and three tester have been
crossed according to the method of Linex Tester, and this trial has been
conducted at the trial station of Polen Tohumculuk Ltd.Sti. located in
Incirlik, Dedepinari of Adana Province. In 2009, the F₁ seed was
obtained from line x tester cross. F₁ seeds have been planted in
2010 according to the randomized complete block design with four repeated and
for the yield and yield components, general combining ability, specific
combining ability of parents have been predicted. In addition, the percentage
of heterobeltiosis for the yield and plant height was determined. It was found
as result that, the line of R4062xR4046 has capable transferring of its yield,
kernel row number, number of kernels on the row characters to offspring’s with
very high rates, so that it can be used for this purpose. Also the core genes
of R4062 and R4046 were revealed greatly resemble each other in the molecular
analysis. Among the testers, the FR697 can be used as a good tester in the
breeding programs. Among the hybrid crosses, R4062xFR697 is superior for grain
yield and the hybrid combination of R4046xGS3507 in terms of grain yield, ear placement
and number of kernels on the row was formed promising hybrid combinations.
Dendogram analysis of these genotypes shows that these genotypes are
genetically distant relatives, is noteworthy. As a result of examination of
these combinations’ other agronomic and quality features, it is concluded that
these genotypes can be handled as hybrid variety.

Anahtar Kelimeler

Hybrid corn, heterosis

Kaynakça

• Bozbek T., 2006. Pamuk Melez Populasyonlarında Verim Bileşenlerinin Kalıtımı ve Genetik Korelasyonların Saptanması (Doktora Tezi). Adnan Menderes Üni. Fen Bilimleri Enst., Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, 116p
• Cengiz R., 2011. Mısır Hatları Arasındaki 8x8 Yarım Diallel M Elez Döllerinde Verim ve Verim Unsurlarının Kalıtımları Üzerine Araştırmalar (Yüksek Lisans Tezi). Trakya Üni. Fen Bilimleri Enstitüsü, 160 s
• Davis R.L., 1927. Report of the Plant Breeder. Report of the Puerto Rico Agriculture Experiment Station, Puerto Rico, pp.14-15
• Falconer D.S., 1981. Introduction to Quantitative Genetics. Donald Press Co., New York, USA
• Griffing J.B., 1956. A generalized treatment of the use of diallel crosses in quantitative inheritance. Heredity, 10: 31-50
• Hayman B.I., 1954. The Theory And Analysis of Diallel Crosses. Genetics, 39: 789-809
• Kempthorne O., 1957. An introduction to genetic statistics. John Wiley and Sons. Inc., New York
• Mathur R.K. and Bhatnagar S.K., 1995, Partial diallel cross analysis for grain yield and its component characters in maize. Annals of Agricultural Research, 16(3): 324-329
• Özcan S., 2009. Modern dünyanın vazgeçilmez bitkisi mısır: genetiği değiştirilmiş (transgenik) mısırın tarımsal üretime katkısı. Türk Bilimsel Derlemeler Dergisi, 2(2), 01-34