Crossing of Potato in Different Growing Conditions and

Yıl 2016, Cilt: 25 Sayı: ÖZEL SAYI-2, 42 - 48, 31.12.2016

Güngör Yılmaz , Nejdet Kandemir Yusuf Yanar Yasin B. Karan Ahmet Kınay Şaziye Dökülen

https://doi.org/10.21566/tarbitderg.281832

Cited By: 1

Öz

Aim of the present study was to make
crosses between some advanced potato clones, some local potato varieties and
commercial varieties with superior properties and to produce hybrid seeds. The
study started in 2014 spring and continued through the winter of 2015. In 2014, crosses
were made in glass and cloth greenhouses and under field conditions in low (650 m) and high (1200 m) altitude locations.
Crosses in 2014-2015 winter period were made in a polycarbonate greenhouse. In
2014 summer period under field and cloth greenhouse conditions, 1260 flowers
were used for crossing in 14 of the 15 cross combinations. A total of 65 fruits
were obtained and they contained 1831 hybrid seeds. During 2014 summer period, excess
rainfall and especially high temperatures negatively affected the success of
crossing. Therefore, crosses were continued under polycarbonate greenhouse
conditions during the winter period. During this period, 1602 crosses were made
in 15 combinations and a total of 13302 seeds were obtained in 203 fruits.
Percentage of fruit set was 5.2% in crosses made in
summer period and 12.7 %in crosses made in winter period. Similarly, number of
seeds per fruit set was 28.2
in summer period and 65.5 in winter period. It
was found that crossing in summer time was more successful under high altitude
field and cloth greenhouse conditions.

Anahtar Kelimeler

Potato, Solanum tuberosum, emasculation, crossing

Patateste Farklı Ortam ve Dönemlerde Yapılan Melezleme ve Melez Tohum Elde Edilmesini Etkileyen Faktörler

Öz

Bu araştırmada, üstün
özelliklere sahip ileri patates klonları ile bazı yerel patates çeşitleri ve
ticari çeşitler arasında melezlemeler yapılarak, melez tohumların elde edilmesi
amaçlanmıştır. Çalışma, Tokat şartlarında 2014 yılı ilkbahar döneminde
başlayıp, 2015 yılı kış döneminde de devam ettirilerek, 2014 ve 2015 yıllarında
yürütülmüştür. Patateste melezleme işlemleri 2014 yılında cam ve tül sera ile
düşük (650 m)
ve yüksek rakımlı (1200 m)
açık alanlarda yapılmıştır. Araştırmanın 2014-2015 kış dönemi polikarbon sera
ortamında yürütülmüştür. Elde edilen sonuçlara göre 2014 yılı yaz dönemi açık
alan ve tül sera şartlarında 15 kombinasyonun 14’ünde 1260 çiçek melezlenmiş,
bunlardan 65’i meyve oluşturabilmiş ve 1831 adet melez tohum elde edilmiştir.
2014 yılı yaz döneminde zaman zaman aşırı yağış ve özellikle yüksek
sıcaklıklardan dolayı melezleme başarısı olumsuz etkilenmiş, bu yüzden
melezleme çalışmalarına kış döneminde polikarbon serada devam edilmiştir. Bu
dönemde yapılan melezleme çalışmalarında 15 kombinasyonda yaklaşık 1602 çiçekte
melezleme yapılmış ve halen 203 meyveden 13302 adet melez tohum elde
edilmiştir. Yaz döneminde melezlenen çiçeklerin %5.2’ si meyve bağlamış iken,
kış döneminde bu oran %12.7 olmuştur. Benzer şekilde yaz döneminde meyve başına
28.2 adet tohum elde edilmiş iken, kış dönemi melezlemelerinde bu sayı 65.5’e
yükselmiştir. Diğer taraftan, yaz döneminde yüksek rakımlı açık alan ve tül
sera şartlarında yapılan melezlemelerden daha iyi sonuçların alındığı da
belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Patates, Solanum tuberosum, emaskulasyon, melezleme

Kaynakça

• Anonim 2013. Food and Agriculture Organization. Statistic Data.
• Anonim 2014. Türkiye İstatistik Kurumu. http://tuikapp.tuik.gov.tr/bitkiselapp/bitkisel.zul
• Anonim 2015. Tohum Tescil Sertifikasyon Merkezi Müdürlüğü, Tescilli Çeşitler Listesi.
• Almekinders C.J.M., Struik P.C., 1996. Shoot development and flowering in potato (Solanum tuberosum L). Pot Res., 39 : 581-607.
• Brown J., Caligari P.D.S., 1989. Cross prediction in a potato breeding programme by evaluation of parental material. Theor Appl Gen., 77: 246-252.
• Brown C.R., 2011. The Contribution of traditional potato breeding to scientific potato ımprovment. Potato Research, 54: 287-300.
• Chailakhyan M.K.H., 1971. Hormonal control of flowering in plants differing in their photoperiodic response. Fiziol. Rast. (Moscow), 18: 348–357.
• Er C., Uranbey S., 2009. Nişasta ve Şeker Bitkileri Ders Kitabı. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi.Tarla Bitkileri Bölümü. 3. Baskı. Yayın No:1573. Ders Kitabı: 525, Ankara.
• Esendal E., 1990. Nişasta-Şeker Bitkileri ve Islahı, Cilt. 1. Patates. 19 Mayıs Ün. Ziraat Fak Yayınları
• Fehr W.R., Hadley H.H., 1980. Hybridization of crop plants. American Society of Agronomy and Crop Science of America. p. 420, USA.
• Gopal J., 1994. Flowering behaviour, male sterility, and berry setting in tetraploid Solanum tuberosum germplasm. Euphytica. 72:133-142.
• Gopal J., 2006. Considerations for Successful Breeding. p. 77-108. (Editör: Khurana SMP) Handbook of potato production, improvement, and postharvest management. Food Products Press, New York.
• Harris P., 1992. The Potato crop. the scientific basis for ımprovement. Chapman & Hall, London.
• Kurt O., 2004. Bitki Islahı, Ders Kitabı. 19 Mayıs Ün. Zir. Fak. Yayınları 2. Baskı. No: 43. Samsun.
• Markarov A.M., 2002. Causes of flowering of long-day potato species under short-day and cold- night conditions. Russian Journal of Plant Physiology, 49(4) : 465 – 469.
• Mendoza H.A., 1987. Advances in Population Breeding and Its Potential Impact on The Efficiency of Breeding Potatoes for Developing Countries, In Production of New Potato Varieties (Editör: Jellis GJ, Richardson DE.), Cambridge University Press, Cambridge, P. 235–245.
• Metzger J.D., 1990. Comparison of Biological Activities of Gibberellins and Gibberellin Precursors Native to Thlaspi arvense L. Plant Physiol., 94 : 151–156.
• Muthoni J., Shimelis H., Melis R., Kabira J., 2012. Reproductive biology and early generation's selection in conventional potato breeding, Australian J. of Crop Science, 6(3): 488-497.
• Poehlman J.M. and Sleper D., 1995. Breeding field crops. 4th ed. Iowa State University Press, p: 419
• Sleper D.A. ve Poehlman J.M., 2006. Breeding Field Crops, 5th ed. Blackwell Publishing Professional. 2121 State Avenue, Ames, Iowa.
• Struik P.C. ve Wiersema S.G., 1999. Seed potato technology. Wageningen: Wageningen Pers, 383 pp.