Güneydoğu Anadolu’da Yeni Bir Tarih Öncesi Buluntu Yeri: Bahçebaşı Mağarları, Mardin/Yeşilli

Yıl 2023, Sayı: 3, 7 - 24, 29.12.2023

Ergül Kodaş , Yunus Çiftçi , Kazım Özkan , Cebrail İder

https://doi.org/10.54930/TARE.2023.13498

Öz

Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin önemli bir parçası olan Mardin Eşiği’nde son yıllarda yapılan çalışmalar sonrası tarih öncesi dönemlere ait çok sayıda yerleşim yeri tespit edilmiştir. Bilhassa Yukarı Habur Bölgesi’nin kuzey sınırını oluşturan bu dağlık bölgede bulunan derin vadiler içerisindeki mağaralar ve teraslarında tespit edilen yontma taş buluntular bölgenin Epipaleolitik ve Neolitik Dönemi hakkında yeni ve önemli bilgiler vermektedir. Bu yerleşimlerden biri de Mardin ili Yeşilli ilçesi sınırlarında ova ile dağlık bölge arasında doğal bir geçiş görevi gören derin bir vadinin kuzey ucunda bulunan Bahçebaşı Mağaraları ve çevresidir. Söz konusu mağaralar bölgenin tarih öncesi çağları hakkında yeni veriler sunmakta ve yeni sorunsallara zemin hazırlamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Güneydoğu Anadolu, Epipaleolitik, Çanak-Çömleksiz Neolitik Dönem, Mardin, Yeşilli, Bahçebaşı

Destekleyen Kurum

Kültür Bakanlığı Müzeler ve Vakıflar Genel Müdürlüğü, Kazılar Dairesi Başkanlığı

Proje Numarası

YA014703 (2022)

Teşekkür

Bizlere her türlü bilimsel desteği veren sayın hocamız Prof. Dr. Metin Kartal'a en içten şükranlarımızı sunuyoruz.

A New Prehistoric Settlement in Southeastern Anatolia: Bahçebaşı Caves, Mardin/Yeşilli

Öz

After the studies carried out in recent years, a large number of prehistoric settlements have been identified in Mardin Threshold, an important part of the Southeastern Anatolia Region. The chipped stone finds found in caves and on their terraces in deep valleys in the northern border of the Upper Khabur Region provide new information about the Epipaleolithic and Neolithic periods of the region. Bahçebaşı caves, located at the northern end of a deep valley that serves as a natural transition between the plain and the mountainous region within the borders of Yeşilli district of Mardin province, provide new information about these periods. The caves in question provide new data about the prehistoric ages of the region and set the stage for new research questions.

Anahtar Kelimeler

Southeastern Anatolia, Epipaleolithic, Pre-Pottery Neolithic Period, Northern Khabur, Yeşilli, Bahçebaşı.

Proje Numarası

YA014703 (2022)

Kaynakça

• Asouti, Eleni, Douglas Baird, Ceren Kabukçu, Kate Swinson, Louise Martin, Aroa Garcia-Suárez, Emma Jenkins and Kamal Rasheed. “The Zagros Epipaleolithic Revisited: New Excavations and 14C Dates from Palegawra Cave in Iraqi Kurdistan.” Plos One 15, no. 9 (2020): 1–99. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0239564.
• Kartal, Metin. Türkiye’de Son Avcı-Toplayıcılar: Konar-Göçerlikten Yerleşik Yaşama Geçiş; Epi-Paleolitik Dönem. Istanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları, 2009.
• Kartal, Metin, Gizem Kartal, Aytaç Coşkun, Tristan Carter, Feridun Şahin ve Vecihi Özkaya. “Chipped Stone Assemblages of Körtik Tepe (Turkey).” Journal of Archaeological Science: Reports 19 (2018): 92–99. https://doi.org/10.1016/j.jasrep.2018.02.017.
• Kartal, Metin. Yontmataş Uçlar. Ankara: Bilgin Kültür Sanat, 2019.
• Kodaş, Ergül. “Un Nouveau Site du Néolithique Précéramique dans la Vallée du Haut Tigre: Résultats Préliminaires de Boncuklu Tarla.” Neo-Lithics 19 (2019): 3–15.
• --- “Techno-Typological Analysis of the Late Epipaleolithic/Proto-Neolithic Chipped Stone Tools at Çemka Höyük.” TARE: Journal of the Turkish Institute of Archaeology and Cultural Heritage 2 (2022): 97–130.
• Kodaş, Ergül, Hale Tümer, Yunus Çiftçi, Ayda Abakay, Şemsihan Kaya, Senem Işık, Onur Dinç, Bahattin İpek ve Bülent Genç. “Yontmataş Bulgular Işığında Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde Yeni Bir Çanak-Çömleksiz Neolitik Dönem Yerleşim Yeri: Tarin Mağarası.” Anadolu 47 (2021): 77–96. https://doi.org/10.36891/anatolia.934227.
• Kodaş Ergül, Hale Tümer, Çağdaş Erdem, Abdullah Bilen, Charlotte Labedan Kodas, Bahattin İpek, Mübarek İpek, Rıdvan Yıldız, and Bülent Genç. “Mardin İli Derik, Mazıdağı ve Savur İlçeleri 2020 Yılı Yüzey Araştırması Tarihöncesi Dönem Buluntuları: İlk Gözlemler.” Artuklu İnsan ve Toplum Bilim Dergisi 7, no. 2 (2022): 99–117.
• Kozłowski, Stefan Karol. “From Zawi Chemi to M’lefaat.” In Neolithic Chipped Stone Industries of the Fertile Crescent, and Their Contemporaries in Adjacent Regions: Proceedings of the Second Workshop on PPN Chipped Lithic Industries, Institute of Archaeology, Warsaw University, 3rd–7th April, 1995, edited by Stefan Karol Kozłowski and Hans Georg Gebel, 175–82. Studies in Early Near Eastern Production, Subsistence, and Environment 3. Berlin: Ex Oriente, 1996.
• Olszewski, Deborah I. “Middle East: Epipaleolithic.” Encyclopedia of Global Archaeology (16 July 2018): 1–8. https://doi.org/10.1007/978-3-319-51726-1_682-2.
• Solecki, Rose L. An Early Village Site at Zawi Chemi Shanidar. Bibliotheca Mesopotamica 13. Malibu: Undena, 1980.