Value Chain Analysis in dried fig and chestnut: The case of Aydın province

Yıl 2024, Cilt: 30 Sayı: 2, 121 - 136, 27.12.2024

Sıdıka Bozkıran Yılmaz , Göksel Armağan

https://doi.org/10.24181/tarekoder.1522601

Öz

Purpose: The main objective of this research is to reveal the economic contribution of each link of the value chain in dried fig and chestnut production. In this context, it aims to measure and analyze the economic contribution of these products to the province of Aydın by examining all actors in the value chain, including producers, intermediaries, processors and exporters in dried figs and chestnuts.
Design/Methodology/Approach: The material of the research consists of fig and chestnut actors who contributed to the value chain in the districts and villages of Aydın between February and July 2022. A total of 241 survey data were used in the study, including 90 dried fig producers, 81 chestnut producers (171 producers in total), 20 dried fig intermediaries, 20 chestnut intermediaries (40 intermediaries in total), four dried fig processors, three chestnut processors (seven processors in total), 20 dried fig exporters, three chestnut exporters (23 exporters in total). In calculating the value chain, gross margin, absolute marketing margin, relative marketing margin, value added and proportional margin of value added calculations were used.
Findings: In the first step in the proportional distribution of dried figs by actors, intermediaries have the highest share (73.4%), while processors have the highest share (69.91%) in chestnuts. According to the calculated absolute marketing margins, the marketing margin of dried fig processors is 66.09 TL/kg and the marketing margin of chestnut processors is 74.78 TL/kg. In both products, processors have the highest relative marketing margin, while producers have the highest proportional margin of value added.
Originality/Value: It is the first study to quantify the value chain of dried figs and chestnuts.

Anahtar Kelimeler

Value Chain Analysis, marketing channels, marketing margin

Etik Beyan

This research was approved by the Social and Human Sciences Research Ethics Committee of the Rectorate of T.C. Aydın Adnan Menderes University with the document number 31906847/050.04.04.04-08-18 dated 31/12/2021.

Kuru incir ve kestanede Değer Zinciri Analizi: Aydın ili örneği

Öz

Amaç: Bu araştırmanın temel amacı, kuru incir ve kestane üretiminde değer zincirinin her halkasının ekonomik katkısını ortaya koymaktır. Bu kapsamda kuru incir ve kestane özelinde üreticiler, aracılar, işleyiciler ve ihracatçılar olmak üzere değer zincirinin tüm aktörleri incelenerek, bu ürünlerin Aydın iline sağlamış olduğu ekonomik katkılarının ölçülmesi ve analiz edilmesi amaçlanmaktadır.
Tasarım/Metodoloji /Yaklaşım: Araştırmanın materyali, 2022 yılı Şubat-Temmuz aylarında Aydın’ın ilçeleri ve köylerinde değer zincirine katkıda bulunan incir ve kestane aktörlerinden toplanan verilerden oluşmaktadır. Çalışmada 90 adet kuru incir üreticisi, 81 adet kestane üreticisi (toplam 171 adet üretici), 20 adet kuru incir aracısı, 20 adet kestane aracısı (toplam 40 adet aracı), dört adet kuru incir işleyicisi, üç adet kestane işleyicisi (toplam yedi adet işleyici), 20 adet kuru incir ihracatçısı, üç adet kestane ihracatçısı (toplam 23 adet ihracatçı) olmak üzere toplam 241 adet anket verisi kullanılmıştır. Değer zincirinin hesaplanmasında; brüt marj, mutlak pazarlama marjı, nisbi pazarlama marjı, yaratılan değer ve yaratılan değerin oransal marjı hesaplamalarından faydalanılmıştır.
Bulgular: Kuru incirin aktörlere göre oransal dağılımındaki ilk basamakta en yüksek payı (%73.4) aracılar alırken, kestanede ise en yüksek payı (%69.91) işleyiciler almaktadır. Hesaplanan mutlak pazarlama marjlarına göre kuru incir işleyicilerinin pazarlama marjı 66.09 TL/kg, kestane işleyicilerinin pazarlama marjı 74.78 TL/kg’dır. Her iki üründe nisbi pazarlama marjına göre en yüksek orana sahip aktör işleyiciler; yaratılan değerin oransal marjına göre en yüksek orana sahip aktör ise üreticilerdir.
Özgünlük/Değer: Kuru incir ve kestanenin değer zincirini niceliksel olarak ortaya koyan ilk çalışmadır.

Anahtar Kelimeler

Değer Zinciri Analizi, pazarlama kanalları, pazarlama marjı

Kaynakça

• Açıl A.F., Demirci R. (1984), Tarım Ekonomisi Dersleri. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Yayın No:880, s. 109-280.
• Aktoprak, G. (2019), Malatya ve Mersin kayısı piyasalarında karşılaştırmalı değer zinciri analizi. Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Antalya.
• Alemdar, T. (2008), Status of Turkish food sector within global value chains. MPRA Paper, (39689).
• Anonim (2019), T.C. Ticaret Bakanlığı Esnaf, Sanatkârlar ve Kooperatifçilik Genel Müdürlüğü 2019 Kuru İncir Raporu. “Türkiye İncir Üretimi”, https://esnafkoop.ticaret.gov.tr/data/5d44168e13b876433065544f/2019%20Kuru%20%C4%B0ncir%20Raporu.pdf [Erişim Tarihi:08/05/2022].
• Armagan, G., Walley, K., Custance, P. (2012), “Rural Development and the Role of Farmers: Peasants, Producers and Entrepreneurs”, EURORURAL12, 3rd Moravian Conference on Rural Research (3-7 September, Mendel University, Brno, Czech Republic).
• Billings, L., Thiessen, M., Witwicki, N. (2004), Value Chain Guidebook: A Process for Value Chain Development, Agriculture and Food Council of Alberta.
• Bozdemir, M., Bayramoğlu, Z., Karakayacı, Z., Ağızan, K., Ağızan, S. (2021), “Domates Pazarlama Kanalları ve Pazar Marjının Belirlenmesi”, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi, 31(1): 179-187.
• Bülbül, C., (2011), “Finike Portakalının Sürdürülebilir Rekabetinin Araştırılması: Değer Zinciri Analizi”, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Akdeniz Üniversitesi. İktisat Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Antalya.
• Chandra, P., Kumar, J. (2021), “Linking the medicinal and aromatic plants business to sustainable resource management and economic prosperity: a value chain analysis”, Area Development and Policy, 6(4), 470-482.
• Çelik, Z., Gökkür, S., Adanacıoğlu, H. (2023), “Türkiye’de Kiraz Üretiminde Fiyatlar ve Pazarlama Marjları Üzerine Bir Değerlendirme”, Anadolu Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü Dergisi, 33(2): 259-267.
• Çobanoğlu, F., Armağan, G., Kocataş, H., Şahin, B., Ertan, B., Özen, M. (2005), “Aydın İlinde İncir Üretiminin Önemi ve Kuru İncir Üretim Faaliyetinin Ekonomik Analizi”, Adnan Menderes Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 2(2): 35-42.
• Dokuzlu, S. (2020), “Ceviz Dış Ticareti ve Değer Zincirini Etkileyen Faktörler”, Bahçe, 49(1): 11-24.
• Eraslan, H., Helvacıoğlu, A., D., Bakan, İ., 2008, “Değer Zinciri (Value Chain) Yöntemi ile Türk Tekstil ve Hazır giyim Sektörünün Değerlendirilmesi”, Afyon Kocatape Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi,10 (2), 4-11.
• Ertan, E., Kılınç, S. S. (2005), “Seleksiyon ile belirlenmiş kestane genotiplerinin morfolojik, fenolojik ve biyokimyasal özellikleri”, Adnan Menderes Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 2(2): 67-77.
• Fleetwood, S. (1997), “Aristotle in the 21st Century”, Cambridge Journal of Economics, 21(6): 729-744.
• Food and Agriculture Organization of the United Nations [FAO]. (2022), Crops and livestock products. https://www.fao.org/faostat/en/#data/QCL [Erişim Tarihi:10/11/2022].
• International Nut and Dried Fruit [INC]. (2021), Nuts & Dried Fruits Statistical Yearbook 2020/2021. https://www.nutfruit.org/industry/technical-resources?category=statistical-yearbooks [Erişim Tarihi:07/12/2022].
• Ivarsson, I., Alvstam, C. G. (2005), Technology Transfer from Tncs to Local Suppliers in Developing Countries: A Study of AB Volvo’s Truck and Bus Plants in Brazil, China, India, And Mexico. World Development, 33(8): 1325-1344.
• Kaplinsky, R. (2000), “Globalisation and Unequalisation: What Can Be Learned From Value Chain Analysis?”, Journal of development studies, 37(2): 117-146.
• Kınıklı, F., Adanacıoğlu, H., Yılmaz, C., Özer, G. (2019), “Patateste Pazarlama Kanallarına Göre Satış Fiyatlarının Karşılaştırılması: İzmir İli Ödemiş İlçesi Örneği”, XII. IBANESS İktisat, İşletme ve Yönetim Bilimleri Kongreler Serisi, 471-476.
• Örük, G., Yılmaz, A., Kara, M.A., Mikail, N., Erkan, C. (2022), “Bal Üretiminin Brüt Kâr Analizi: Siirt İli Örneği”, Hayvansal üretim, 63(2): 136-142.
• Özalp, B. (2019), “Türkiye’de yerfıstığı sektörünün değer zinciri analizi”, Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana.
• Özalp, B., Ören, M., N. (2016), “Tarımda Değer Zinciri Analizi”, XII. Ulusal Tarım Ekonomisi Kongresi (25-27 Mayıs, Isparta), 594-604 ss.
• Özalp, B., Ören, M. N. (2023), “Political economy of input–output markets of groundnut: A case from the groundnut value chain of Turkey”, Journal of Agrarian Change, 24(2), e12568.
• Özdemir, A. (2001), “Türkiye’de incir ekonomisi”, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aydın.
• Özdoğan, Y. (2009), “Sofralık Zeytin Sektöründe Değer Zinciri Analizi ve ISO 22000 Uygulamalarında Karşılaşılan Sorunlar", Fen Bilimleri Enstitüsü, Ege Üniversitesi. Yüksek Lisans Tezi, İzmir.
• Peppard, J., Rylander, A. (2006), “From Value Chain to Value Network: Insights for Mobile Operators”, European Management Journal, 24(2-3): 128-141.
• Porter, M. E. (1985), Competitive Advantage: Creating and Sustaining Superior Performance, New York: The Free Press.
• Pundir, A. K., Jagannath, J. D., Chakraborty, M., Ganpathy, L. (2019), T”echnology Integration for Improved Performance: A Case Study in Digitization of Supply Chain with Integration of Internet of Things and Blockchain Technology”, In 2019 IEEE 9th Annual Computing and Communication Workshop and Conference (CCWC) (pp. 0170-0176). IEEE.
• Shank, J. K., Govindarajan, V. (1992), “Strategic Cost Analysis of Technological İnvestments”, MIT Sloan Management Review, 34(1): 39.
• Soylu, A. (2004), Kestane yetiştiriciliği ve özellikleri. Hasad Yayıncılık.
• Şirin, A. (2020), “Tarımsal İşletme Sisteminde Değer Zinciri Kavramı”, Journal of Current Researches on Business and Economics, 10 (1), 109-114.
• Trienekens, J. H. (2011), “Agricultural Value Chains in Developing Countries A Framework for Analysis”, International Food and Agribusiness Management Review, 14(2): 51-82.
• Türkiye İstatistik Kurumu [TÜİK]. (2022). Bitkisel Üretim İstatistikleri. https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=92&locale=tr [Erişim Tarihi:11/11/2022].
• Yamane, T. (1967), Elemantary Sampling Theory, New Jersey:Prıntıce-Hall, Inc. Engle Wood Clifts.