Öz
İbn Battūta (öl.770/1368-9) nın Rıhle adlı eseri, bu ünlü seyyahın
725/1325’ten 754/1354’e kadar yaklaşık olarak otuz yıl aralıksız devam eden
seyahatinde ziyaret ettiği topraklar ile ilgili geniş görüntülü bilgiler ihtiva
etmektedir. Rıhle’nin C. Defrémery ve B. R. Sanguinetti1
tarafından yapılan ilk baskısından itibaren yaygın olarak kabul edilen görüş, İbn Battūta’nın
hikayesini hafızasından yazdırdığı ve bu çalışmanın doğruluk ya da yanlışlık
derecesinin yazarın hatıralarının açıklığını yansıttığı şeklindedir. Rıhle’nin
kronolojisi aynı dönemdeki olayların anlatım düzenine göre tutarsızdır. 1962
yılında neşredilen uzun bir makalede Çek âlim Ivan Hrbek, Rıhle’de
anakronistik bazı bilgilere değinmiş ve 735/1334 yılına kadar olan
kronolojiyi tespit etme girişiminde bulunmuştur. Hrbek’in kronolojisi yararlı
olmasına rağmen, doğru tetkike dayanmayan şüpheli bazı düzenlemelere yer
vermektedir. Gerçekten de Hrbek aynı makaleye yaptığı ekte elde ettiği
sonuçlardan bazılarını H. A. R. Gibb’in görüşleri lehine değiştirmiştir.