Armenians and Hınçak Organization in Aintab During 1895-1896 Revolt

Yıl 2008, , 167 - 180, 01.10.2008

Mehmet Ali Yıldırım

https://doi.org/10.1501/Tarar_0000000413

Öz

This study is about the social condition of Armenians and activities of revolutionist Hınçak Organization in the years 1895-1896. During those years, about 1000 out of a total 15000 Armenians in Aintab were members of the Hınçak Organization, whose only aim was to organize revolts. Hınçak Organization had support from both within the country and abroad and was responsible for thousands of murders in more than thirty bloody uprisings

Anahtar Kelimeler

Ayntab, Armanian, Hınçakyan

1895-1896 İsyanları Sırasında Ayntab’da Ermeniler ve Hınçak Cemiyeti

Öz

Ayntab özelinde yapmış olduğumuz bu araştırma, 1895-1896 yılları arasında Ermenilerin bölgedeki sosyal durumları ile ihtilalcı Hınçak cemiyetinin örgütlenmesi ve faaliyetleri hakkındadır. Bu tarihlerde Ayntab’da bulunan 15000’e yakın Ermeni’den yaklaşık 1000 kadarı, tek amacı isyan çıkarmak olan bu cemiyetin üyesidir. Nitekim İçerden ve dışarıdan her türlü desteğe sahip olan Hınçak cemiyeti, 1895-1896 yılları arasında sadece Anadolu’da otuzu aşkın kanlı eylemle binlerce insanın ölümüne sebep olmuştur

Anahtar Kelimeler

Ayntab, Ermeni, Hınçakyan

Kaynakça

• Yıldız Perakende Evrakı Adliye ve Mezâhib Nezâreti Maruzatı, 15/37, s.1-21.
• Yıldız Perakende Evrakı Askeri Maruzat, 158/33-1.
• Yıldız Perakende Evrakı Askeri Maruzat, 132/46.
• Yıldız Perakende Evrakı, Ecnebiye ve Mabeyn Mütercimliği 33/34.
• İrade Dahiliye, 1303/1310, L-09/4.
• İrade Mektubi, 1540/31.
• Hariciye Siyasi, 54/4-7.
• Dahiliye Mektubi, 1540/31. II.Salnameler
• Salnâme-i Vilâyet-i Haleb H.1312.
• Salnâme-i Vilâyet-i Haleb H.1313.
• Salnâme-i Vilâyet-i Haleb H.1319.
• Salnâme-i Vilâyet-i Haleb H.1326. III.Tezler
• Erkmen, Ayşe, 156 Numaralı Ayntab Şer‘îyye Sicili’nin Transkripsiyonu ve Değerlendirmesi (H.1312-1314; sayfa 167-250, 1-93, 1-8), Gaziantep, 2005, (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi).
• Akçora, Ergünöz, “Osmanlı Devleti Döneminde Ermeni İsyanları”, Osmanlı’dan Günümüze Ermeni Sorunu, Yeni Türkiye Yayınları, Ankara, 2001, s.123-143.
• ______ Van ve Çevresinde Ermeni İsyanları (1896-1916), Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı, İstanbul, 1994.
• Babacan, Hasan, “1895 Maraş Ermeni Olayları ve Amerikalı Misyonerler”, I.Kahramanmaraş Sempozyumu, C.II, (6-8 Mayıs 2004 Kahramanmaraş, Maraşder), İstanbul, 2005, s. 645-652.
• Ermeni Komiteleri (1891-1895), Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Osmanlı Arşivi Daire Başkanlığı Yayın Nu:48, Ankara, 1998.
• Göğünç, Nejat, “Osmanlı Devletinde Ermeniler Hakkında”, Osmanlı’dan Günümüze Ermeni, Sorunu, Yeni Türkiye Yayınları, Ankara, 2001, s.47-57.
• Gürün, Kamuran, Ermeni Dosyası, Remzi Kitabevi, İstanbul, 2005.
• Hüseyin Nazım Paşa, Ermeni Olayları Tarihi, C.I, T.C. Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Osmanlı Arşivi Daire Başkanlığı Yayın Nu:15, Ankara, 1998.
• Karal, E. Ziya, Osmanlı Tarihi, C. IV, T.T.K. Ankara, 1999.
• Kocabaşoğlu, Uygur, Kendi Belgeleriyle Anadolu’daki Amerika, Arba Yayınları, İstanbul, 1991.
• Öke, Mim Kemal, Yüzyılın Kan Davası Ermeni Sorunu, İrfan Yayımcılık, İstanbul, 2003.
• Sami, Şemseddin, Kâmûsu’l-a‛lâm, C.V, Kaşgar Neşriyat, Ankara,1996.
• Türkmen, Fikret, “Tarih Boyunca Türk-Ermeni Kültür İlişkileri”, Türk Tarihinde Ermeniler, Dokuz Eylül Üniversitesi Yayın No:2, İzmir 1983, s.57-66.