Administrative Structure and Economic Activity in Khanate of Qasim (1445–1681)

Yıl 2008, , 119 - 130, 01.05.2008

Serkan Acar

https://doi.org/10.1501/Tarar_0000000403

Öz

Khanate of Qasim was a Turco-Tatar state, which was established by Moscow, in the middle of the Russian territory. The khanate, which was established by Kasım, the son of the Kazan Khan Olug Muxammat, survived for 236 years and developed close relationships with the Moscow Principality. Like all Turco-Tatar Khanates, which were the heirs of Genghis Khan, Khanate of Qasim inherited its diplomatic conventions and state organization from Golden Horde State. Yet the Turco-Tatar State’s close relationships with the Moscow Principality, though limited, influenced the formation of political institutions In the Khanate of Qasim, which was positioned on the intersection point of the important commercial routes, the economic activity, also, had a dynamic nature. The most important mainstay of the Khanate was stockbreeding. Besides, various professions catered the needs of the Turco-Tatar and the Russian community.

Anahtar Kelimeler

Khanate of Qasim, Karaçi Begs, İmildaş, Seyyid, Economy.

Kâsım Hanlığı (1445–1681)’nda İdarî Yapı ve Ekonomik Faaliyetler

Öz

Kâsım Hanlığı, Moskova’nın yanı başında, Rus topraklarının ortasında kurulan bir Türk-Tatar devletidir. Kazan Hanı Uluğ Muhammed’in oğlu Kâsım tarafından kurulan hanlık, 236 yıl boyunca varlığını sürdürmüş ve Moskova Knezliği ile yakın ilişkiler içerisine girmiştir. Cengiz Han’ın mirasçıları olan bütün Tatar hanlıkları gibi Kâsım Hanlığı da, diplomatik gelenekleri ve devlet teşkilatını Altın Orda Devleti’nden tevarüs etmişti. Fakat bu Türk-Tatar devletinin, Moskova Knezliği ile sıkı münasebetler tesis etmesi, sınırlı da olsa, siyasî kurumlarının şekillenmesinde etkili olmuştu. Önemli ticaret yollarının kavşak noktasında bulunan Kâsım Hanlığı’nda ekonomik faaliyetler de oldukça canlıydı. Halkın en önemli geçim kaynağı hayvancılıktı. Ayrıca oldukça geniş bir alana yayılmış çeşitli meslek grupları TürkTatar toplumunun ve Rusların ihtiyaçlarını karşılıyorlardı

Anahtar Kelimeler

Kâsım Hanlığı, Karaçi Beyler, İmildaş, Seyyid, Ekonomi

Kaynakça

• ARAT, REŞİD RAHMETÎ, “Kâsım Hanlığı”, İA, C. VI, s. 380-386.
• BUKHARAEV, RAVİL, Islam ın Russia The Four Season, Curzon, 2000.
• HUDYAKOV, M. G., Oçerki po İstorii Kazanskogo Hantsvo, Moskova, 1991.
• İNALCIK, HALİL, “Kırım Hanlığı”, İA, C. VI, s. 746-756.
• İNALCIK, HALİL, “The Khan and the Tribal Aristocracy: The Crimean Khanate under Sahib Giray I”, Harvard Ukrainian Studies, Vol. III/IV, Part 1, 1979- 1980, s. 445-466.
• KEENAN, EDWARD L., “Muscovy and Kazan: Some Introductry Remarks on Patterns of Steppe Diplomacy”, Slavic Review, Vol. 26, No: 4, Dec. 1967, s. 548-558.
• KÖPRÜLÜ, M. FUAD, “Ata”, İA, C. I, s. 711-718.
• KURAT, AKDES NİMET, IV-XVIII. Yüzyıllarda Kara Deniz’in Kuzeyindeki Türk Kavimleri ve Devletleri, Ankara, 1992.
• OSTROWSKI, DONALD, “Kazan Hanlığı’nda İdarî Yapı”, (Çev: Özgür Çınarlı/Mustafa Cankal), Türkler, C. VIII, Ankara, 2002, s. 453-459.
• RORLİCH, AZADE-AYŞE, Volga Tatarları, (Çev: Mehmet Süreyya Er), İstanbul, 2000.
• SCHAMİLOGLU, ULİ, “The Qaraçı Beys of Later Golden Horde: Notes on the Organization of the Mongol World Empire” Archivum Euraiae Medii Aevi, IV, Wiesbaden, 1984, s. 283-297.
• ŞARİFULLİNA, FARİDA, Kasımovskie Tatarı, Kazan, 1991.
• ŞİŞKİN, NİKOLAY İVANOVİÇ, İstoriya Goroda Kasımova s Drevneyşih Vremen, Ryazan, 1891. A.g.e., s. 20-21.
• TSCHEBOTARİOFF-BİLL, VALENTİNE, “The Circular Frontier of Muscovy”, Russian Review, Vol. 9, No: 1, Jan. 1950, s. 45-52.
• VELYAMİNOV-ZERNOV, VLADİMİR VLADİMİROVİÇ, İzsledovanie o Kasımovskih Tsaryah i Tsareviçah II, St. Petersburg, 1864.
• VELYAMİNOV-ZERNOV, VLADİMİR VLADİMİROVİÇ, İzsledovanie o Kasımovskih Tsaryah i Tsareviçah III, St. Petersburg, 1866.
• VLADİMİRTSOV, B. Y., Moğolların İçtimaî Teşkilatı, Çev: Abdülkadir İnan, Ankara, 1987.
• ZAİTSEV, İLYA V., “Kâsım Hanlığı”, (Çev: Özgür Çınarlı), Türkler, C. VIII, s. 466-471.