Öz
Turks started to rule other ııatioııs by their rooted tradilioııs since early times. The army was tlıe basic elemellt iıı this mle. The Turkish Armies, which had coııqueror e1ıaracter, had Ilever beeıı invadiııg armies aııd had ııever got ride of communities aııd civilisations; on the contrary. this amıies had applied the methods of deve/oping the societies uııder their cOlltrol. Aq-QoYll1lid alld Qara-KoYUlıid armies, which sheltered iıı their stmctllre the steppe culture, and were based on Oguz- Turkmen tribes as the human sources. are accepted conqueror group. Both of this states, govemed East Aııatolia, Azarbaijaıı and lraıı in 1411r and 1511r ceflturies, depeııded UPOIlthe powerful military customs which comes deepest of the history. Aq-Qoyııııid aııd Qara-Koyunid states prevellted ıUlcivilization aııd be destroyed of the Middle East by their responsibility. whiclı was given by the past aııd existed their geııes. after decline of ll-Khanid State. Aim of these states, which was fOUlıded by Oguzs, was to protect aııd to deve/op of richness rescued from Mongol brutality. Because of this aim, they founded a powerful army aııd nomadic tribe clıiefs coııstituted a military aristocracy in state. In period of last Middle Age. Aq-Qoyunid and Qara-KoYUlıid armies continued to ruling statute 011 their subjects. however, restoration of the army became impossible because of geographical condiliolis aııd resistance. As a result of this process. these armies dispersed aııd the states dediııed. after t/ıat, took places of these iııstitutioııs Safavid institutioııs.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Devvani, Arzname M. T.M., S. 5, İstanbul, 1913. Ebu Bekr-i Tihrani
- Kitab-ı Diyarbekriyye (KD), neşr: N. Lugal- Faruk
- Sümer, Ankara 1962-64. Faruk Sümer, Kara-Koyunlular, lA.,VI. Faruk Sümer, Kara-Koyunlular, Başlangıçtan Cihan Şah 'a Kadar, i. ci lt
- T.T.K. Yay., Ankara 1984. Hafız Ebru, Zübdetü 't-Tevarih
- Neşr: Seyyid Kemal Hac Seyyid Cevadi, Tahran 1372.
- Hinz, Uzun Hasan ve Şeyh Cüneyd, Terc.: T. Bıyıklıoğlu, Ankara 1948.
- i.Hakkı Uzunçarşılı, Osmanlı Devlet Teşkilatına Med/wl, Ankara 1984.
- Dergisi, XV/26, 1991. J.E Woods, 300 yıllık Türk imparatorluğu Akkoyunlu, (çev. S.Özbudun) İst. 1993. Minorsky, A Civil and Military Review in Fars in /474, BSOAS, London 1939. T'ovma Metsobetsi'i's, History o/Tamerlane
Öz
Türkler köklü idari tecrübeleriyle başka ulusları yönetmeye çok erken dönemlerde başlamışlardır. Türk Ordusu bu yönetim nizamında ana wısurdu. Fütuhatçı bir karaktere sahip olan Türk ordusu asla istilacı veya talancı olmamış, toplumları ve medeniyetleri yok etmemiş, aksine çağının yeniliklerini takip ederek yönettiği toplumları ileri götürmüştür. Özünde bozkır kültürünü barındıran, insan kaynağı açısından ağırlıklı olarak Oğuz- Türkmen kabilelerine dayanan Ak ve Kara-Koyunlu orduları da bu gruba girerler. 14. ve 15. asırlarda Anadolu'nun doğusu, Azerbaycan ve İran'a hükmeden her iki devletin varltğı tarihten gelen güçlü bir ordu geleneğine bağlı idi. İlhanlı Devleti 'nin yıkılmasl1lln ardından onaya çıkan otorite boşluğu ve kargaşada tarihin kendilerine yüklediği görev ve genlerinde var olan sorumluluk ile harekete geçerek Yakın-Doğu 'nun barbarlaşmasım, mahvolmasım önlemişlerdir. Kurucuları Oğuz boylarına mensup olan bu iki devletin gayesi, Moğolların valışetinden kunulabilmiş zenginlikleri korumak ve geliştirmek olmuştur. Bunun için de güçlü birer ordu kurmuşlar, aşiret beyleri devlet içinde askeri aristokrasiyi oluşturoıuşlardır. Onaçağ sona ererken Ak-Koyunlu ve Kara-Koyunlu orduları bir taraftan fiituhat geleneğine bağlı olarak toplum üzerinde hükümran konumlarım sürdürmekle beraber kendisini yenilemekte yaşadıkları coğrafyamn da etkisiyle zorlanmışlar, direniş ile karşılaşmışlardır. Bu şekilde çağımn gerisinde kalan orduları dağılmış binnetice devletleri de yıkılmıştır. Yerini ise daha geri bir siyasi ve askeri örgütlenme olan Sa/evıler almıştır.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Devvani, Arzname M. T.M., S. 5, İstanbul, 1913. Ebu Bekr-i Tihrani
- Kitab-ı Diyarbekriyye (KD), neşr: N. Lugal- Faruk
- Sümer, Ankara 1962-64. Faruk Sümer, Kara-Koyunlular, lA.,VI. Faruk Sümer, Kara-Koyunlular, Başlangıçtan Cihan Şah 'a Kadar, i. ci lt
- T.T.K. Yay., Ankara 1984. Hafız Ebru, Zübdetü 't-Tevarih
- Neşr: Seyyid Kemal Hac Seyyid Cevadi, Tahran 1372.
- Hinz, Uzun Hasan ve Şeyh Cüneyd, Terc.: T. Bıyıklıoğlu, Ankara 1948.
- i.Hakkı Uzunçarşılı, Osmanlı Devlet Teşkilatına Med/wl, Ankara 1984.
- Dergisi, XV/26, 1991. J.E Woods, 300 yıllık Türk imparatorluğu Akkoyunlu, (çev. S.Özbudun) İst. 1993. Minorsky, A Civil and Military Review in Fars in /474, BSOAS, London 1939. T'ovma Metsobetsi'i's, History o/Tamerlane
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Arkeoloji |
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 1 Mayıs 2005 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2005 |