PHİLOTHEOS’UN KLĒTOROLOGİON ADLI ESERİNE GÖRE BİZANS İMPARATORLUĞU’NDA POSTA TEŞKİLATI VE GÖREVLİLERİ
Öz
İnsanlar, tarih boyunca birbirleriyle duygularını, fikirlerini, bilgileri vs. paylaşabilmek için farklı şekillerde iletişim kurmuşlardır. Bu iletişim ağını, sadece ikili ilişkilerinde değil devletler düzeyinde de günümüze kadar geliştirerek devam ettirmişlerdir. İki insanın konuşması ve birbirini anlaması, bir iletişim şekli olup uzakta bulunan bir kişiye, topluluğa veya devlete çeşitli şekillerle ulaşılması da bir iletişim şeklidir. Bu durumun önemini kavrayan devletler, tarih boyunca iletişime önem vermişlerdir. Bu devletlerden en önemlisi de hiç şüphesiz Bizans İmparatorluğu’dur. Roma İmparatorluğu’ndan miras almış olduğu bürokrasi kültürünü geliştiren ve bu kültürde dönemine göre değişiklikler yapan Bizans İmparatorluğu, toplumsal veya devletlerarası ilişkilerinde iletişim kültürüne ciddi önem vermiştir. İmparatorluk düzeyinde bu kültür, özellikle taşımacılık yani “Posta Teşkilatı” ile hızlı bir şekilde hem halka hem de devletlere ulaştırılmıştır. Bizans İmparatorluğu’nun taşımacılık hizmetine ciddi önem verdiği Roma İmparatorluğu’nda var olan “Cursus Publicus” yani “Posta Teşkilatı”nı devam ettirmesinden de anlaşılmaktadır. Bu sistemin nasıl işlediğine dair bilgiler, IV. ve VI. yüzyıl kaynaklarında mevcuttur. Bu dönem kaynaklarının yanı sıra özellikle 899 yılında yazılan ve imparatorluk bürokrasisinde görev alanların listelendiği Philotheos’un Klētorologion adlı eserinde, İmparatorluğun Posta Teşkilatı’na dair önemli bilgiler bulunmaktadır. İmparatorlukta IX. ve X. yüzyılda, Posta Teşkilatı’nın aktif bir şekilde kullanıldığı bu kaynağın vermiş olduğu bilgilerden de anlaşılmaktadır. Bu çalışmada, Philotheos’un Klētorologion adlı eserine göre, Bizans İmparatorluğu’nda Posta Teşkilatı’nın ortaya çıkışı, gelişimi, bu teşkilattaki görevlilerin unvanları ve görevlerinin ne olduğu tespit edilmeye çalışılmıştır.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Referans1 Konstantinos Porphyrogenitus, de Cerimoniis Aulae Byzantinae, (ed. J.J. Reiske), Vol. I-II, Bonn 1829-30.
- Referans2 Philotheos, Klētorologion, in Les Listes de Préséance Byzantine des IXe et Xe Siécles, Introduction, Texte, Traduction et Commentaire par Nicolas Oikonomidés, Paris 1972, s. 81-235.
- Referans3 Prosopographie der mittelbyzantinischen Zeit: Erste Abteilung (641-867), 4. Band, (ed. Ralph-Johannes Lilie-Claudia Ludwig vs.), Walter de Gruyter, Berlin 2001.
- Referans4 Külzer, Andreas, “The Late Antique and Byzantine Road-Network in Western Anatolia: Soma Additions to A Widely Ramified System”, Sanat Tarihi Dergisi, XXVII, Nisan 2018, s. 83-95.
- Referans5 Kolb, Anne, “Mansiones and cursus publicus in the Roman Empire”, Statio Amoena, a cura di Patrizia Basso-Enrico Zanini, Archaeopress Publishing 2016, s. 3-8.
- Referans6 Ammianus Marcellinus, Rerum Gestarum, Vol. I-II Books 14-19; 20-26, (trans. John C. Rolfe), Loeb 1935, 2000; Roma Tarihi, (çev. Samet Özgüler), İstanbul 2019.
- Referans7 Gaius Suetonius, De Vita Duodecim Caesarum-Divus Augustus, (trans. The Lives of the Twelve Caesars), (Ed. J. E. Reed-A. Thomson), Philadelphia 1889.
- Referans8 Taktikon Beneševič: Les Listes de Préséance Byzantine des IXe et Xe Siécles, Introduction, Texte, Traduction et Commentaire par Nicolas Oikonomidés, Paris 1972, s. 237-253.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 31 Mart 2022 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2022 |