1894-1895 ÇİN-JAPON SAVAŞI VE OSMANLI DEVLETİ

Yıl 2018, Cilt: 37 Sayı: 63, 199 - 218, 01.05.2018

Togay Seçkin Birbudak

https://doi.org/10.1501/Tarar_0000000681

Cited By: 2

Öz

Before the World War I, military struggles that were precursors of war took place in various tense regions of the world besides the territories ruled by the Ottoman Empire. In the quarter century before the World War I, the Ottoman Empire engaged in the Turco-Italian War with Italians and in the Balkan Wars with the Balkan countries. The leading actor of the wars taking place in the Far East, on the other hand, was Japan. The Japanese fought a war with the Chinese in 1894-1895 and with Russia in 1904-1905. They won a victory in those wars, contrary to what the Ottoman Empire did. This research aims to reveal the relationships between Japan, which gained momentum in the Far East at the beginning of the 20th century, and the Ottoman Empire, which experienced problems in the Middle East and Balkans in the same period, and the outlook of the Ottoman Government on the Sino-Japanese War, which took place very far away from its territories, based on archive documents

Anahtar Kelimeler

Ottoman State, Japan, China, Sino-Japanese War of 1894-1895 (Jiawu War), international relations

The Sino-Japanese War of 1894-1895 and the Ottoman Empıre

Öz

I. Dünya Savaşı öncesinde sadece Osmanlı Devleti’nin hâkim olduğu topraklarda değil, dünyanın çeşitli gergin noktalarında savaşın habercisi askerî mücadeleler yaşanmıştır. I. Dünya Savaşı öncesindeki çeyrek yüzyıllık dönemde Osmanlı Devleti, İtalyanlarla Trablusgarp, Balkan devletleri ile de Balkan Savaşları’nı gerçekleştirmiştir. Uzakdoğu’daki savaşların baş aktörünün ise Japonya olduğu görülmektedir. Japonlar 1894-1895 yıllarında Çin, 1904-1905 yıllarında ise Rusya ile savaşmış ve Osmanlı Devleti’nin aksine bu savaşlardan zaferle ayrılmışlardır. Bu araştırma, XX. Yüzyıla girerken Uzakdoğu’da ivme kazanan Japonya ile Ortadoğu ve Balkanlarda sorunlar yaşayan Osmanlı Devleti arasındaki ilişkileri ve Osmanlı idaresinin kendisinden çok uzakta yaşanan bu savaşa bakış açısını arşiv belgeleri ekseninde ortaya koymayı amaçlamaktadır

Anahtar Kelimeler

Osmanlı Devleti, Japonya, Çin, 1894-1895 Çin-Japon Savaşı, uluslararası ilişkiler

Kaynakça

• A. Prime Ministry’s Ottoman Archives (BOA.)
• Bâb-ı Âlî Evrâk Odası (Arşivi) Belgeleri (BEO.): 472/35342; 477/35756
• Hâriciye Nezâreti Siyasî Kısım Belgeleri (HR.SYS.): 382/13; 1317/45; 1317/60; 1317/75; 1317/81; 1317/103; 1318/1; 1318/19; 1318/26; 1318/32; 1318/33; 1318/50; 1319/3; 1319/29; 1319/36; 1319/95; 1319/104; 1320/1; 1320/3.
• İrâdeler Husûsî (İ. HUS.): 29/47.
• Yıldız Sadâret Husûsî Mârûzât Evrâkı (Y.A.HUS.):305/3; 306/48; 308/4; 308/113; 310/109; 313/48; 315/12; 318/76; 326/5; 326/29; 329/1; 338/68.
• Yıldız Perâkende Evrâkı Elçilik ve Şehbenderlik Maruzâtı (Y.PRK.EŞA.): 22/78.
• Yıldız Perâkende Evrâkı Müfettişlik ve Komiserlik Tahrîrâtı (Y.PRK.MK.): 6/54.
• Yıldız Perâkende Evrâkı Tahrîrât-ı Ecnebiye ve Mâbeyn Mütercimliği
• (Y.PRK.TKM.): 32/30.
• B. Copyrighted-Anonymous Works
• Altıer, S. S., “Türk-Japon Dostluğu Hakkında Tarihi Bilgiler”, Türk Dünyası Tarih Kültür Dergisi, S. 186, Haziran 2002, pp. 29-33.
• Armaoğlu, F., 20. Yüzyıl Siyasi Tarihi, Alkım Yayınevi, İstanbul, 1992.
• Armaoğlu, F., 19. Yüzyıl Siyasi Tarihi, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara, 1997.
• Avıc, Y., Osmanlı Modernleşmesi ve Japon İmgesi (1839-1908), Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Ankara, 2013.
• Beşikçi, M., “1894-1895 Çin-Japon Savaşı: Japon Emperyalizminin Yükselişi ve Osmanlı İmparatorluğu”, Toplumsal Tarih, No: 161, Mayıs 2007, pp. 60-63.
• Chen, Edward I-te, “Japan’s Decision to Annex Taiwan: A Study of Ito-Mutsu Diplomacy, 1894-1895”, Journal of Asian Studies, Vol: 37, No: 1, November 1977, pp. 61-72.
• Eberhard, W., En Eski Devirlerden Zamanımıza Kadar Uzak Doğu Tarihi, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara, 2010.
• Dündar, A. M., Panislâmizm’den Büyük Asyacılığa Osmanlı İmparatorluğu, Japonya ve Orta Asya, Ötüken Neşriyat, İstanbul, 2006.
• Elman, B., “The Rise of Japan and the Fall of China After 1895”, The Chinese Chameleon Revisited: From the Jesuits to Zhang Yimou, Cambridge Scholars Publishing, 2013, pp. 143-171.
• Esenbel, S., “Türk-Japon İlişkilerinin Tarihi”, Türkler Ansiklopedisi, C. 13, Yeni Türkiye Yayınları, Ankara, 2002, pp. 149-161.
• Fuping, G., “France and the First Sino-Japanese War, 1894-1895”, Social Sciences in China, Vol:36, No:4, 2015, pp. 138-163.
• Howland, D., “Japan Civilized War: International Law as Diplomacy in the Sino- Japanese War (1894-1895)”, Journal of the History of International Law, Vol:9, No: 2, 2007, pp. 179-201.
• Hunter, J. E., Modern Japonya’nın Doğuşu, Çev.: Müfit Günay, İmge Kitabevi, Ankara, 2002.
• Kennedy, P., Büyük Güçlerin Yükseliş ve Çöküşleri, Çev. Birtane Karanakçı, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, Ankara, 1991.
• Kosmach- Eskridge, A., “The Russian Press on Russia’s Chinese Policy in the Period of the Sino-Japanese War (1894-1895)”, Journal of Slavic Military Studies, No: 25, 2012, pp. 618-661.
• Kowner, R., Historical Dictionary of the Russo-Japanese War, The Scarecrow Press, Lanham, 2005.
• Kuneralp, S., Son Dönem Osmanlı Erkân ve Ricali (1839-1922), İsis Yayınları, İstanbul, 1999.
• Lee, H. S., “II. Abdülhamid ve Doğu Asya’daki Pan-İslamist Siyaseti”, Osmanlı Ansiklopedisi, C. 2, Yeni Türkiye Yayınları, Ankara, 1999, pp. 363-372.
• Liwen, J., “The First Sino-Japanese War Indemnity Revisited”, Social Sciences in China, Vol:36, No:4, 2015, pp. 113-137.
• McNeill, W. H., Dünya Tarihi, Çev.: Alaeddin Şenel, İmge Kitabevi, Ankara, 2002.
• Pumin, Y., “The Defeat That Changed China’s History”, Beijing Review, 21 August 2014, pp. 14-19.
• Seki, S., “Japonya’da Modernleşme Süreci ve Dış Politika (1853-1905)”, Japon Uzmanların Gözüyle Modern Japonya, Türk-Japon Üniversiteliler Derneği, Ankara, 1992.
• Türk-Japon İlişkileri (1876-1908), Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara, 2001.
• Şahin Ulusan, F. Ş., “Bazı Arşiv Belgelerinde ve Ahenk Gazetesi’nde Çin-Japon Savaşı (1894-1895), Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, C. 1, S. 2, 2003, pp. 79-91.
• Tunçoku, M., Japonya-Çin Halk Cumhuriyeti İlişkileri, Avrasya Stratejik Araştırmalar Merkezi Yayınları, Ankara, 2002.
• Uçarol, R., Siyasi Tarih, Filiz Kitabevi, İstanbul, 1985.
• Zachman, U. M., China and Japan in the Late Meiji Period: China Policy and the Japanese Discourse on National Identity 1852-1904, Routledge, 2009.
• Zhihai, C., “The United States and the Sino-Japanese War of 1894-1895”, Social Sciences in China, Vol:36, No:4, 2015, pp. 164-192.
• Ziya Şakir, Sultan Abdülhamid ve Mikado, Boğaziçi Yayınları, İstanbul, 1994.