İleri Yaşlı Çiftçilerin Tarımsal İş Güvenliğine Yaklaşımı

Yıl 2016, Cilt: 12 Sayı: 4, 221 - 227, 14.10.2016

Erdal Öz Öz , Gülden Özgünaltay Ertuğrul

Öz

Ülkemizde tarım tüm aile bireylerinin çalışmaya katıldığı, ileri yaşlara kadar çalışmanın devam

ettiği, işlerin babadan oğula devredildiği ve ebeveynlerin sahip oldukları alışkanlıkların sonraki

nesillere aktarılarak sürdürüldüğü bir niteliğe sahiptir. Bu bağlamda bu çalışmada tarımda temel

kaza nedenlerinden biri olan traktör kazaları örneğinde ileri yaşlı çiftçilerin tarımsal iş güvenliğine

yaklaşımlarının ortaya konulması amaçlanmıştır. Çalışma, Ege Bölgesi’nde yer alan 23 ilçede halen

çiftçilik yapan ve tesadüfi örnekleme yolu ile seçilen 100 çiftçi ile gerçekleştirilmiştir. Yüz yüze ve

telefon ile yapılan görüşmelerde çiftçilere konu ile ilgili 35 soru içeren bir anket uygulanmıştır.

Bulgular ankete katılan çiftçilerin eğitim seviyesinin büyük oranda düşük olduğunu, ortalama 35

yıldır traktör kullandıklarını, %36’sının onlu yaşlarından beri traktör kullandığını ortaya koymuştur.

Çiftçilerin %74’ünün çocuklarının traktör kullandığı, bunlardan 21’inin en az bir kez traktör kazası

yaptığı belirlenmiştir. Çiftçiler genel olarak tarımı tehlikeli bir meslek olarak görmekte, güvenliğe

yeterince önem verilmediğine, alışkanlıkların rolü olduğuna ve eğitimin yararlı olacağına

inanmaktadır. Tarımın tehlikeli olmasına neden olarak ilk sıralarda iklim koşulları, dikkatsizlik,

makineler ve eğitimin sıralandığı göze çarpmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Tarım, iş güvenliği, ileri yaş

Kaynakça

• Akpınar, T. ve K. Özyıldırım, 2016. Trakya Bölgesi’nde Tarımsal Faaliyette Bulunan Çiftçilerin İş Sağlığı ve Güvenliği Açısından Değerlendirilmesi. Çalışma ve Toplum. 3: 1231-1270
• Bright, M. L., S. G. Gerberich, A. S. Masten, B. H. Alexander, J. G. Gurney, T. R. Church, A. D. Ryan, and C. M. Renier, 2009. Parents’ Safety Beliefs and Childhood Agricultural Injury. Amerıcan Journal Of Industrial Medicine. 52:724– 733
• GPO, 2014. Subpart E-1—Occupations in Agriculture Particularly Hazardous for the Employment of Children Below the Age of 16. Child Labor Regulations. Orders and Statements of Interpretation. U.S. Government Printing Office (GPO). http://www.ecfr.gov. Erişim: Aralık 2016.
• Green, K. L., 1999. Farm Health and Safety: Rural Couples’ Beliefs and Practices. Journal of Agricultural Safety and Health. 5 (1) 83-96
• HSE, 2013. Preventing Accidents to Children on Farms. Health and Safety Executive. 16 p. England Hodne, C. J., K. Thu, K. J. Donham and N. Roy, 1999. Development of the Farm Safety and Health Beliefs Scale. Journal of Agricultural Safety and Health, 5 (3) 383-394
• ILO, 2014. Safety and Health in Agriculture. International Labor Organization. Geneva, http://www.ilo.org Erişim: Aralık 2016.
• Janicak C. A., 2000. Occupational fatalities to workers age 65 and older involving tractors in the crops production agriculture industry. Journal of Safety Research. 31 (3): 143–148
• Karaman, F., F. Çobanoğlu ve H. İ. Yılmaz, 2014. Tarımda İş Güvenliği Kavramı ve Üretici Yaklaşımları: Çine İlçesi Örneği. XI. Ulusal Tarım Ekonomisi Kongresi Bildiri Kitabı 3: 1164-1173
• Knowles, D. J., 2002. Risk Perception Leading to Risk Taking Behaviour Among Farmers in England and Wales. HSE Contract Research Report 404/2002
• Lindner, H., 2004. Male Farmers Health and Safety – “It’s the Nature of The Job”. The Australian Sociological Association Conference, 15 p.
• Lundquist P. and B. Gustafsson. 1992. Accidents and accident prevention in agriculture: A review of selected studies. International Journal of Industrial Ergonomics. 10 (4): 311-319
• McLaughlin, A. C. and J. F. Sprufera, 2011. Aging farmers are at high risk for injuries and fatalities: how humanfactors research and application can help. NC Med. J. 72 (6): 481-483
• Nilsson, K., 2016. Parents' Attitudes to Risk and Injury to Children and Young People on Farms. PLOS ONE (DOI:10.1371). 15 p.
• Öz, E., 2005. Ege Bölgesi’nde Meydana Gelen Traktör Kazalarının Tarımsal İş Güvenliği Açısından Değerlendirilmesi. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. 42(2):191-202
• Öz, E., 2014a. Türkiye’de Son 10 Yılda Yaşanan Traktör Dışı Tarım Makineleri Kazalarının Değerlendirilmesi. 7. Uluslararası İş Sağlığı ve Güvenliği Konferansı. 5-7 Mayıs 2014. İstanbul
• Öz, E., 2014b. Analyzing of agricultural tractor accidents on the base of media records for the last decade in Turkey. XX World Congress on Safety and Health at Work. 24-27 August 2014. Frankfurt
• Öz, E., 2014c. Türkiye’de Çocukların Karıştığı Tarımsal Kazalar ve Ailenin Rolü. Ulusal Aile Çiftçiliği Sempozyumu. Bildiri Kitabı. 39-44
• Öz, E. ve G. Ö. Ertuğrul, 2016. Resmi İstatistik ve Medya Kaynakları Temelinde Traktör Kazalarının Boyutunun Analizi. 8. Uluslararası İş Sağlığı ve Güvenliği Konferansı. 8-11 Mayıs 2016. İstanbul
• Rivara F.P. and D. Howard, 1982. Parental knowledge of child development and injury risks. J. Dev. Behav. Pediatr. 3 (2): 103–105.
• TARMAKBİR, 2016. Türkiye Tarım Makinaları Sektörü. Sektör Raporu. (Der: M. Selami İleri). Türk Tarım Alet ve Makinaları İmalatçıları Birliği, 68 s. Ankara.
• TUİK, 2016. Tarımsal Alet ve Makine İstatistikleri. Türkiye İstatistik Kurumu. www.tuik.gov.tr Erişim: Aralık 2016.
• Ünal, H. G., K. Yaman ve A. Gök, 2008. Analysis of Agricultural Accidents in Turkey. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi. Tarım Bilimleri Dergisi. 14 (1): 38-45
• Yurtlu, Y.B., K. Demiryürek, M. Bozoğlu, ve V. Ceyhan, 2012. Çiftçilerin Tarım Makineleri Kullanımına İlişkin Risk Algıları. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. 49 (1): 93-101
• Zepeda, L. and K. Jongsoog, 2006. Farm parents’ views on their children’s labor on family farms: A focus group study of Wisconsin dairy farmers. Agriculture and Human Values 23: 109–121
• Zentner, J., R. L. Berg, , W. Pickett and B. Marlenga, 2005. Do parents’ perceptions of risks protect children engaged in farm work?. Preventive Medicine. 40: 860– 866