Türkiye’de Traktör Parkı Yenilenme Oranları ve Mekanizasyon Düzeyinin Belirlenmesi

Yıl 2018, Cilt: 14 Sayı: 2, 79 - 87, 31.12.2018

Seçil Yılmaz Sarp Korkut Sümer

Öz

Bu çalışma, Türkiye’de traktör parkı
yenilenme oranının ve tarımsal mekanizasyon düzeyinin, 1987‑2017 yılları
arasındaki değişimini belirlemek amacıyla yürütülmüştür. Çalışmada tüm veriler,
Türkiye İstatistik Kurumu ve Devlet İstatistik Enstitüsü istatistiklerinden
alınmıştır. Tarımsal mekanizasyon düzeyinin belirlenmesinde; işlenen tarım
alanına düşen traktör gücü (kW/ha), 1000 ha işlenen tarım alanına düşen traktör
sayısı (traktör/1000 ha) ve traktöre başına düşen işlenen tarım alanı
(ha/traktör) göstergeleri dikkate alınmıştır. Çalışmada, işlenen tarım alanı,
traktör güç ve sayısal yoğunluğu arasındaki ilişkiler incelenerek bölgenin
tarımsal mekanizasyon düzeyi belirlenmiş ve yıllara bağlı parka giren ve çıkan
traktör sayıları kullanılarak park yenilenme oranları hesaplanmıştır.
Değerlendirmeler, traktör güç ve sayısal verileri, yıllara göre yığılmalı
istatistikler ve ekonomik ömür dikkate alınarak (20 yıl) yapılmıştır.
Mekanizasyon düzeyinin değerlendirilmesinde en önemli ölçüt olan traktör parkı,
yığılmalı ve ekonomik park olmak üzere iki farklı bakış açısıyla
tartışılmıştır. Yığılmalı verilerin yıllara bağlı değişimleri, mekanizasyon
düzeyinin sürekli bir artış eğiliminde olduğunu gösterirken, ekonomik park
verilerinin kullanıldığı değerlendirme sonuçları yıllara bağlı azalma eğilimi
göstermiştir. Türkiye’de mekanizasyon düzeyinin değerlendirilmesinde traktör
ekonomik ömrü dikkate alınarak park yenilenme oranlarının belirlenmesi ile daha
gerçekçi yaklaşımlar sağlayacağı sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Yenilenme Oranı, Tarımsal Mekanizasyon Düzeyi

Kaynakça

• Akıncı, İ., M. Çanakçı, 2000. Antalya İli Tarım İsletmelerinde Traktör ve Tarım Makinaları Kullanım Sürelerinin Belirlenmesi. Tarımsal Mekanizasyon 19. Ulusal Kongresi, 43-50, Erzurum.
• Altuntaş, E.,İ. Aslan, 2009. Sivas İlinin Tarımsal Mekanizasyon Düzeyinin 1997-2007 Yılları Arasındaki Değişiminin İncelenmesi. GOÜ Ziraat Fakültesi Dergisi, 26(2): 87-95.
• Altuntaş, E., H. Demirtola, 2004. Ülkemiz Tarımsal Mekanizasyon Düzeyinin Coğrafi Bölgeler Bazında Değerlendirilmesi. GOÜ. Ziraat Fak. Dergisi, 21(2), 63-70,
• ASAE 2000. ASAE Standards D497.4: Agricultural Machinery Management Data.
• Bakht, G.K., H. Ahmadi, A. Akram, M. Karimi, 2008. Determination of Optimum Life (Economic Life) for Mf285 Tractor: A Case Study in Center Region of Iran American Eurasian J. Agric. & Environ. Sci., 4 (1): 81-85.
• Dartar, İ., 2007. Türkiye’nin Tarımsal Mekanizasyon Düzeyinin Değerlendirilmesi ve Coğrafi Bilgi Sistemi İle Haritalanması. Doktora Tezi. Çukurova Üniversitesi, Türkiye.
• Demirci, K. 1986. Büyük Güçlü traktör ve Büyük İş Kapasiteli Makinaların Kullanılma Olanakları. Tarımsal Mekanizasyon 10. Ulusal Kongresi, 5-7 Mayıs. s 23-33, Adana.
• DİE 2000. Tarımsal Yapı ve Üretim, T.C. Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü 2000 yılı Türkiye İstatistik Yıllığı, Ankara.
• Erkmen, Y., S. Bastaban, A. Çelik, İ. Öztürk, 1990. Türkiye’nin Coğrafik Bölgelere Göre Tarımsal Mekanizasyon Sorunları ve Çözüm Olanakları, 4. Uluslararası Tarımsal Mekanizasyon ve Enerji Kongresi, 1- 4 Ekim 1990, Adana.
• Evcim, H.Ü. , E. Ulusoy, E. Gülsoylu, B. Tekin, 2008. Türkiye ‘de Bölgelere Ve İllere Göre Tarımsal Mekanizasyon Düzeyinin Belirlenmesi.
• Evcim, H.Ü., E. Ulusoy, E. Gülsoylu, K.O. Sındır, K.O., E. İçöz, 2005. Türkiye Tarımı Makinalaşma Durumu. Türkiye Ziraat Mühendisliği VI. Teknik Kongresi Tarım Haftası 2005 Kongresi, 3-7 Ocak 2005, Ankara.
• Gürsoy, S., 2013. Batman İlinin Tarımsal Mekanizasyon Düzeyinin İlçeler Bazında Değerlendirilmesi. Batman Üniversitesi Yaşam Bilimleri Dergisi Cilt 3, Sayı 2.
• Işık, A., İ. Altun, 1998. Şanlıurfa-Harran Ovasında Tarımsal Yapı ve Mekanizasyon Özellikleri. Tr.J.of Agriculture and Forestry 22 151-160© TÜBITAK
• Işık, E., T. Güler, A. Ayhan, 2003. Bursa İline İlişkin Mekanizasyon Düzeyinin Belirlenmesine Yönelik Bir Çalışma.Ulud.Üniv.Zir.Fak.Derg.,17 (2): 125-136.
• Işık, A., 1988. Sulu Tarımda Kullanılan Mekanizasyon Araçlarının Optimum Makina Ve Güç Seçimine Yönelik İşletme Değerlerinin Belirlenmesi ve Uygun Seçim Modellerinin Oluşturulması Üzerinde Bir Araştırma. Tarımsal Mekanizasyon Anabilim Dalı, Doktora Tezi. Çukurova Üniversitesi, Türkiye.
• Moens, A., A. A. Wanders, 1984. Planning Requirements of Agricultural Machinery. Xth Congress of CIGR, Budapest, 1-16. Mutlu, N. 2004. Harran Ovasında Sulu Tarım Yapan İşletmelerin Mekanizasyon Düzeyi ile Uygun Ortak Makina Kullanım Modellerinin Belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi, Türkiye
• Özgüven, M.M.,U. Türker, A. Beyaz, 2010. Türkiye’nin Tarımsal Yapısı ve Mekanizasyon Durumu. GOÜ,Ziraat Fakültesi Dergisi, 27(2): 89-100.
• Sabancı, A., S. K. Sümer, Say S.M., 1999. Levels and Development of Agricultural Mechanisation in Turkey and the World, 7th International Concress on Mechanization and Energy in Agriculture, Adana, Türkıye, 26-27 Mayıs 1999, pp.485-490
• Sabancı, A., İ. Akıncı, 1994. Dünyada ve Türkiye’de Tarımsal Mekanizasyon Düzeyi ve Son Gelişmeler. Tarımsal Mekanizasyon 15. Ulusal Kongresi, 20-22 Eylül 1994, Antalya.
• Sağlam, C., B. Akdemir 2002. Annual Usage of Tractors in North-West Turkey. Biosystems Engineering, Vol 82(1): pp.39-44. Saral, A., M. Vatandaş, M. Güner, M. Ceylan, T. Yenice, 2015.Türkiye Tariminin Makinalaşma Durumu. From http://www.zmo.org.tr/resimler/ekler/2004314aa 49d953_ek.pdf?tipi=14
• Sessiz, A., S. Gürsoy, A. K. Eliçin, S. Akın, R. Esgici, 2012. Diyarbakır İli Tarımsal Mekanizasyon Durum Analizi ve Planlaması Projesi. Dicle Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Makinaları Bölümü.
• Sümer, S.K., M. Has, A. Sabancı, 2004."Türkiye’de Üretilen Tarım Traktörlerine Ait Teknik Özellikler", Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi , cilt.19, ss.17-26.
• Sümer, S.K., S. M. Say, M. Has, A. Sabancı, 2003. Türkiye’de Ekonomik Traktör Parkı ve Gelişimi, Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi , cilt.18, ss.45-52.
• Sümer, S.K., Say S.M., Özpinar S., 2008. Çanakkale İlinde Kullanılmış Traktör Fiyatlarının Değerlendirilmesi, Namık Kemal Üniversitesi Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi cilt.5, ss.253-266.
• TÜİK 2018. Bitkisel Üretim İstatistikleri, Türkiye İstatistik Kurumu Resmi İnternet Sayfası From www.tüik.gov.tr
• Vurarak, Y., N. Angın, 2012. Adana İli Tarım Makinaları Varlığında 10 Yıl İçinde Meydana Gelen Değişimler. 27. Tarımsal Mekanizasyon Ulusal Kongresi.
• Yeşilyurt, M.K., T. Eryılmaz, O. Gökdoğan, B. Yumak, 2013. Kırıkkale İlinin Tarımsal Mekanizasyon Düzeyi. Adnan Menderes Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 2013; 10(2):7–13